De kruistocht tegen het steeds “uitbundiger” monetaire beleid (rode draad van mijn columns) lijkt even zinloos als die tegen de steeds “uitbundiger” CO2 uitstoot. Sterker, de stortvloed aan goedkoop geld tegen de aanstormende crisis “blijkt te werken”. In de V.S. en in Europa zitten we qua economische groei weliswaar net boven of onder de waterlijn maar in Japan gaat het nu “beter”, dus beslist geen aanleiding niet op de ingeslagen weg door te blijven gaan.
De heren beleidsmakers spreken weliswaar van een crisis zonder toe te geven dat zij hiervan juist de versterkers c.q. de aanstichters zijn geweest. Ze wensen zich niet neer te leggen bij de verstoring van de monetaire stabiliteit die koste wat het kost van vóór 2008 (voor zover daarvan sprake was) hersteld dient te worden. De centrale bankiers aangezet door de politici zijn bereid daarvoor heel ver te gaan, ook al moet de integriteit van de vrije marktvorming hiervoor opzij worden gezet en vervangen door een soort Sovjet stijl centraal planbeleid. Zolang de inflatie, rente en de commodities met het edelmetaal voorop onder druk blijven staan en de beurs middels de groei van de geldhoeveelheid met (loze) vermogenseffecten blijft stijgen, lijkt er geen reden tot opwinding behalve dan de kortstondige oprisping van de Japanse Nikkei. “Onze lieve heer” verhoede dat daar de rente nu serieus tot stijgen tendeert.
Smoke and mirrors:
Hoewel buiten deze context bespeur je in de energiesector een soortgelijke ontwikkeling, waarbij de belangen in de fossiele sector die van de groene sector vooralsnog volledig overstemmen. Intussen wordt de winst verkregen met de goedkopere fossiele brandstoffen middels de gevolgen van natuurrampen ruimschoots ingeleverd. Alleen hebben we het daarover liever niet. In wezen leven we onder bizarre smoke and mirrors omstandigheden die de maatschappelijke immoraliteit in de vorm van fraude, oplichting en corruptie steeds meer in de hand werken.
Hoe komt dat? Een en ander heeft te maken met een mix van gevestigde belangen die je samengebald ziet in:
a) diverse lobbies w.o. de banken, olie‑, farma‑, en de wapenindustrie.
b) de wederzijdse afhankelijkheid van kiezers en gekozenen
c) gebrek aan inzet, kennis, kunde, discipline en visie over de wijze waarop de economie en ecologie met een behoorlijk anticiperend vermogen adequaat aangestuurd zouden moeten worden, zonder de optredende booms and busts en in klimaatopzicht de steeds groter wordende tegenstellingen.
Boemerang:
Voor een serieuze ingreep is het intussen te laat. Het mondiaal opblazen van de papieren valuta’s richting een groot zwart gat en het vernielen van ons klimaat is niet meer terug te draaien en kan niet anders dan op goed moment als een boemerang op ons neerdalen.
Subversief handelen:
Zoals Lenin in 1917 aangaf dat alle middelen gewettigd waren om het kapitalisme te vernietigen, kun je thans niet anders vaststellen dat evenzo alle middelen worden geheiligd om het handhaven. Voorbeelden? De kunstmatige 0‑lijn van de rente, de inflatoire geldpers, de voortdurende manipulaties en machinaties op de COMEX (futures beurs in New York) en het afgeven van “geflatteerde” indexcijfers kunnen alle worden gerangschikt onder het hoofd van subversief handelen.
Als gevolg van een en ander is er een ernstige ‘disconnect’ ontstaan tussen de obligatie‑, aandelen- en huizenmarktmarkt enerzijds en de reële economie anderzijds alsmede tussen het fysieke en papieren edelmetaal. Bij de volstrekt vertekende vraag- en aanbodverhoudingen gevoegd bij de valutaspanningen is de marktprijs in dollars in feite irrelevant geworden.
De COMEX als ‘trigger’
Het meest zorgwekkend en tendentieus zijn de acties om het (papieren) edelmetaal onder druk te houden, immers de barometer van het monetaire systeem. Tegelijk tonen deze acties aan hoe groot de zorg aan de andere kant “van de tafel” is geworden. Een uit de hand lopende goud- en zilverprijs (waartoe alle aanleiding is) zou direct het failliet van het monetaire systeem bloot leggen, ergo het einde hiervan gemakkelijk kunnen inluiden, goederen onbetaalbaar maken (hyperinflatie) en daarmee de sociale chaos inleiden. Bijgevolg dienen de acties op de COMEX als trigger/symptomizer nauwlettend te worden gevolgd.
Zo zou volgens onbevestigde berichten de vraag naar fysiek goud al ruim 20 maal hoger liggen dan het aanbod en voor zilver zou het zelfs gaan om een factor van bijna 50. De strijd tussen het papieren en fysieke edelmetaal zal echter altijd in het voordeel van de fysieke markt worden beslecht. De premies lopen daar steeds verder op en de leveringen lopen achter.
Met de jongste acties op de COMEX in april j.l. heeft JP Morgan naar het schijnt zich opnieuw verrijkt met een slordige 100 miljoen ounces. Dat bleek mogelijk door eerst gigantisch short te gaan, daarmee de prijs fors te drukken als gevolg waarvan de grootste goud-ETF GLD aanzienlijk moest liquideren, zodat dit goud letterlijk in de schoot van deze maffiabank viel. Op grond hiervan mag je veronderstellen dat het manipulatiespelletje op de COMEX weer verlenging heeft gekregen. Immers, er staat opnieuw weer een beetje “brood op de plank”. Sterker, op deze wijze zullen ongetwijfeld ook andere bullion banks bij dit spel betrokken zijn.
De renteontwikkeling als ‘trigger’
Een andere graadmeter is de renteontwikkeling, in het vooruitzicht dat de obligatiemarkt gezien de koopwoede van de centrale banken niets anders wacht dan een regelrechte crash.
Hoe valt aan een econoom uit te leggen dat de intrinsieke waarde van het fiatgeld stijgt naarmate ook de staatsschuld en de geldhoeveelheid stijgt en de waarde van het edelmetaal daarentegen daalt. Evenmin valt uit te leggen dat de rente op nul blijft staan, terwijl de schuldhoogte mondiaal een ongekend niveau heeft bereikt. Schuld wijst juist op een sterke vraag naar kapitaal. Even zot is het om de rente op de zgn. junk bonds maar iets hoger te zien liggen dan op zgn. investment grade bonds. Dat scheelt thans niet meer dan 2 à 3 punten, terwijl dit onder normale omstandigheden wel 5 à 6 punten zou zijn geweest. Risico’s worden ook op dit terrein nauwelijks of te weinig onderkend.
Om de rente laag te houden heeft de Fed al meer dan $2 biljoen aan schuld opgekocht. Bij het faseren of minderen van de geldhoeveelheid (QE) zou de rente niet meer in te dammen zijn en daarmee de economie definitief op de knieën worden gebracht. Dat zal onder het régime van de huidige beleidsmakers nooit gebeuren. Het dreigen hiermee heeft slechts tot doel de interesse in het edelmetaal te beteugelen voor zover dat bij de afnemende reserves nog lukt.
De derde ‘trigger’
Dan is er het kaartenhuis van banken en brokers dat valt en staat met het verpanden van cliëntenvermogens om daarmee hun eigen ‘trades’ uit te voeren. Het inzetten van deze vermogens vormt een zeer serieuze bedreiging van het huidige wankele evenwicht in het geval één van de onderliggende partijen onderuit gaat. Het recente voorbeeld van clearing house MF Global in de V.S. ligt nog vers in het geheugen. Het gaat intussen om een slordige $80 biljoen in zgn. custodial credit money of ruim 2½ maal die som in 2007 of bijna 2 maal het huidige mondiale bruto product. Hieruit zou je kunnen afleiden dat het hele systeem in een elektrische stoel is beland waarvoor slechts één druk op de knop voldoende is. Hoe complex dit travers in elkaar steekt, moge blijken uit onderstaande schema’s.
Terminaal stadium:
Beleidsmakers hoor je hierover net zomin als voorafgaand aan de tendentieuze hypotheken in 2007. Het aanzetten tot bezuinigen en lastenverzwaringen (too little, too late) doet in wezen grotesk aan in de omstandigheid dat thans het gehele monetaire systeem op imploderen staat. Daarmee zijn we in een terminaal stadium komen te verkeren van een époque die ons veel welvaart heeft gebracht en die alleen nog ruime overlevingskansen biedt door te investeren in innovatie en edelmetaal zoals dat ook in de jaren ’30 het geval was.
Robert Broncel
US Markets