EXIT!? NU EVEN NIET

Het valt niet mee elke 2 maan­den een verk­lar­ing in elka­ar te draaien waar­bij je er voor moet zor­gen dat het vertrouwen in een economisch her­s­tel groeit zon­der te hoge verwachtin­gen te wekken.

EXIT!? NU EVEN NIET

Het valt niet mee elke 2 maan­den een verk­lar­ing in elka­ar te draaien waar­bij je er voor moet zor­gen dat het vertrouwen in een economisch her­s­tel groeit zon­der te hoge verwachtin­gen te wekken. Daar­bij moet wor­den ver­meld dat de schulden­last onder con­t­role is door aan te geven dat er geen aan­vul­lend T‑bond inkoop pro­gram­ma van de FED komt, maar dat je wel voor op schema ligt met het lopende pro­gram­ma. Tenslotte moet er zo’n draai aan gegeven wor­den dat de markt accepteert dat je vooral­snog geen manier hebt kun­nen bedenken om zon­der economis­che terug­val al die nieuwe dol­lars uitein­delijk weer uit de markt te trekken en te verbranden. 

Met de weten­schap dat op de FED na, nie­mand nog een IOU met min­der dan 4% ren­de­ment van Gei­th­n­er wil kopen, ga ik er vooral­snog vanu­it dat we na de zomer een aan­vul­lend inkoop­pro­gram­ma gep­re­sen­teerd kri­j­gen. Ik ben absolu­ut gecharmeerd van Oba­ma en geloof dat zijn wil om een betrouw­bare en recht­vaardi­ge pres­i­dent te zijn oprecht is, maar ieder half geïn­formeerde snapt natu­urlijk ook wel dat die exit strate­gie er niet komt en indi­en die er wel komt, deze niet zal wor­den uit­gevo­erd. Schulden moeten wor­den afbe­taald en als het geld niet kan wor­den ver­di­end, zal het moeten wor­den bij-gedrukt. De BRIC lan­den zijn al volop bezig om hun onder­linge grond­stof trans­ac­ties mid­dels ​“cur­ren­cy swaps” in hun eigen val­u­ta, dus zon­der tussenkomst van dol­lars, af te reke­nen. Zij vra­gen zich terecht af waarom ze afhanke­lijk zijn van de dol­lar voor het betal­en van pro­ducten die de Noord Amerika­nen nooit te zien krijgen.
U betaalt de lood­gi­eter of elek­tricien die bij u thuis een klus­je komt doen toch ook met Euro’s en als u in het Verenigd Koninkrijk iets bestelt via inter­net betaalt u waarschi­jn­lijk met Engelse pon­den en mogelijk met Euro’s maar zek­er niet met Amerikaanse dol­lars. Het is gewoon een bij­zon­der­heid dat de dol­lar zo lang stand heeft gehouden als DE wereld­munt. Het zegt uitein­delijk vooral iets over het gebrek aan vertrouwen in de overige val­u­ta. Het vertrouwen in de dol­lar t.a.v. waardev­as­theid slaat echt hele­maal ner­gens op. 

Er komen steeds meer scheurt­jes in het fun­da­ment van de dol­lar voor zover er nog over een fun­da­ment gespro­ken kan wor­den. Waar de risi­co aver­sie beleg­gers naar T‑bonds en dol­lars dreef toen de aan­de­len­mark­ten en grond­stof­fen­han­del instortte, waar­door de dol­lar van 1,60 naar 1,20 euro ging, heeft de dol­lar inmid­dels de helft van deze cor­rec­tie ongedaan gemaakt en zijn de DOW en de overige vooraanstaande index­en nog niet op een kwart daar­van. Als deze lijn zich voortzet zal de dol­lar een nieuwe all-time low zetten voor­dat de genoemde indices halver­wege hun her­s­tel zijn.

Met een nog alti­jd oplopende werkeloosheid zullen de con­sumenten uit­gaven, welke 70% van het BNP van de VS verte­gen­wo­ordi­gen echt niet aantrekken. De gevrees­de deflatie kan dus enkel en alleen wor­den voorkomen door de rente op hypotheken en overige lenin­gen zo laag mogelijk te houden en deze zoveel mogelijk te ver­strekken. Het aan­bod van T‑bonds gaat de komende 2 jaar echt niet zakken en u en ik snap­pen blijk­baar beter dan een hoop anal­is­ten dat de markt gewoon­weg niet vol­doende mid­de­len heeft om als deze T‑bonds te absorberen. De rente gaat bij gebrek aan inter­esse uitein­delijk zo hoog oplopen dat deze alleen kan wor­den betaald met nieuw uit te geven T‑bonds. Dat lijkt naar mijn mening in de ver­ste verte niet op een exit strategie.
De VS gebruikt nu maar één exit en dat is een draaideur die alleen aan de bin­nen­z­i­jde een open­ing heeft. Je kunt de draaideur dan zo groot mak­en als je zelf wilt, maar uitein­delijk sta je toch weer gewoon binnen.

Het vreemde is dat iedereen die het nieuws een beet­je vol­gt dit weet, maar dat er vreemd genoeg maar enkele fig­uren zijn die zich er daad­w­erke­lijk druk over mak­en. De VS koopt tijd in de hoop dat de ander­halve ​“green shoot “ die men nu ziet (waar is me overi­gens niet duidelijk), bin­nen een jaar veran­dert in een com­pleet vol­groeid bos. Waarom? Omdat het, hoe erg het ook klinkt, domweg hun beste kans is op het behoudt van hun wel­vaart en de dol­lar als wereld­munt. Ze staan echt met de rug tegen de muur, maar als er één volk op de wereld is dat in staat is om zich uit een dergelijke sit­u­atie te red­den, dan zijn het de Amerikanen. 

Het is alle­maal een beet­je dubbel. We hebben onze wel­vaart in wezen te danken aan de hoog­moed en daden­drang van west­erse ( en lat­er Azi­atis­che ) onderne­mers die uit waren op rijk­dom en sta­tus. Zij waren bereid om enorme risi­co’s te nemen en velen van hen heeft dit weinig tot hele­maal niets opgeleverd. Het aan­tal suc­cesver­halen ligt een stuk lager. Zon­der de vri­je markt zou het wel­vaart­sniveau de afgelopen 50 jaar niet of nauwelijks zijn toegenomen. Je kunt jezelf de vraag stellen of dat erg zou zijn, maar de groep mensen dat genoeg heeft aan wat eten en drinken in ruil voor 10 tot 12 uur noeste arbeid per dag is ook onder doorgewin­ter­de social­is­ten niet erg groot. 

De avon­turi­ers moeten goed in de gat­en wor­den gehouden om oplich­ter­ij en uit­buit­ing in de kiem te smoren, maar als het poten­tiële suc­ces wordt weggenomen door nation­al­isaties en reg­u­ler­ing, zullen de avon­turi­ers een vishen­gelt­je kopen en ergens op een zon­nig strand­je hun tijd uit gaan zit­ten. Nie­mand traint nog voor een marathon als er geen wed­stri­j­den meer zijn. Laat de prikkel om te presteren in stand want als die wordt weggenomen zijn de rapen gaar.

Aan de Amerika­nen zal het niet liggen. Moeten we ze daar dankbaar voor zijn? Née, want de pri­js is hoog. Moeten we het accepteren? Ik denk van wel, de risi­co’s van een ineen­stort­ing van de groot­ste economie ter wereld zijn gewoon­weg veel te groot. Zow­el de vei­ligheid als de wel­vaart zal wereld­wi­jd onder druk komen te staan en ik geloof nooit dat we daar wél beter van wor­den. Het is een pijn­lijke con­clusie en mogelijk niet eens de juiste maar een ver­ant­wo­ord alter­natief kri­jg ik niet verzonnen.

Jan Maarten Kops
voor US Markets