DOLLAR SLACHTOFFER HERSTEL

DOL­LAR SLACHTOF­FER VAN HET HERSTEL

Ooit riep een verte­gen­wo­ordi­ger van de Amerikaanse regering dat ​“de dol­lar weliswaar onze munt is, maar jul­lie prob­leem”. De tij­den zijn echter veran­derd en de Amerika­nen lijken niet meer de onbeperk­te ruimte te hebben hun munt naar believen te lat­en zakken om van hun schulden af te ger­ak­en. De dal­ing van de dol­lar van de afgelopen maan­den zette de min­is­ter van Finan­ciën Gei­th­n­er aan tot de uit­spraak dat een sterke dol­lar van groot belang is voor de VS. Het begrot­ing­steko­rt van de VS is inmid­dels opgelopen naar 13 % ter­wi­jl de staatss­chuld naar een ongek­ende hoogte is geste­gen. En deze schuld wordt gro­ten­deels door de rest van de wereld gefi­nancierd. Een dal­ing van het vertrouwen in de kracht van de dol­lar en de kredi­et­waardigheid van de VS zou dan ook ram­pza­lige gevol­gen hebben. ​’s Werelds groot­ste oblig­atiebe­leg­ger Bill Gross van PIM­CO zou het niet ver­bazen wan­neer de VS zijn triple‑A sta­tus zou verliezen.

Het toegenomen vertrouwen van beleg­gers dat het dieptepunt van de cri­sis gepasseerd is heeft de afgelopen maan­den een ongek­ende ral­ly tot gevolg gehad in nage­noeg alle beleg­gingscat­e­gorieën. Met uit­zon­der­ing van de Amerikaanse dol­lar. De dol­lar daalde sinds begin maart van 0,80 tegen de euro naar 0,72 nu en bereik­te zijn laag­ste punt sinds decem­ber. Waar de dol­lar sinds het fail­lisse­ment van Lehman Broth­ers afgelopen herf­st nog als een veilige vluchthaven gold voor angstige beleg­gers geldt nu het omge­keerde. De explosieve vraag naar beleg­gin­gen in vooral grond­stof­fen en emerg­ing mar­kets heeft nu juist een dal­ing van de dol­lar tot gevolg. Zo ste­gen de Brazil­i­aanse Real en de Zuidafrikaanse Rand met respec­tievelijk 15 en 16 %. 

Nu het sen­ti­ment een draai lijkt te hebben gemaakt is de dol­lar daar­van het voor­naam­ste slachtof­fer. Gezien de enorme hoeveel­heid vluchtkap­i­taal dat ligt opges­la­gen in ​“veilige” dol­lars als gevolg van de cri­sis kan deze trend zich nog wel even voortzetten. Zelfs al zou het economisch her­s­tel slechts traag ver­lopen. En een verdere dal­ing van de dol­lar gaat vroeg of laat lei­den tot pro­test­erende financiers van de Amerikaanse schuld. Want het enorme teko­rt op zow­el de begrot­ing als de han­dels­bal­ans van de VS wordt in steeds grotere mate gefi­nancierd door opkomende economieën en olielanden. Vooral ​’s werelds groot­ste cred­i­teur Chi­na speelt daarin een voor­name rol. Waar de Amerikaanse autoriteit­en de reken­ing van hun ambitieuze uit­gaven­pa­troon vroeger mid­dels een sti­j­gende gel­dont­waard­ing een­voudig door de rest van de wereld kon­den lat­en betal­en zijn hun mogelijkhe­den in een sterk veran­derde wereld nu veel beperk­ter. Een uit­spraak waar dit artikel mee begon zullen we niet snel meer opteke­nen uit de mond van een Amerikaanse autoriteit. 

Een ver­lies van de hoog­ste kredi­et­waardigheid zou ram­pza­lig zijn voor de VS. Hoewel rat­ing agen­cies als Moody’s en Stan­dard & Poor zich wel twee keer zullen bedenken voor­dat zij tot een dergelijke ver­lag­ing van hun kredi­eto­ordeel over­gaan. Het zijn immers zelf ook Amerikaanse instellin­gen die er alle belang bij hebben dat de VS het cen­trum van de werelde­conomie en het inter­na­tionale finan­ciële sys­teem bli­jven. En deze cen­trale posi­tie zal de komende jaren steeds meer onder vuur komen te liggen. Het zijn tenslotte de cred­i­teuren­lan­den die de regels van het spel steeds meer zullen gaan bepalen waar­naar de schulden­lan­den zich zullen moeten schikken. 

Steeds wordt er veron­der­steld dat Chi­na zich gelei­delijk aan meer naar een west­ers poli­tiek en economisch mod­el zal gaan ontwikke­len. Maar het omge­keerde ligt meer voor de hand. De VS en ook Europa kun­nen zich beter in gaan stellen op een wereld waarin Chi­na de regels van het spel steeds meer gaat bepalen en wij ons maar hebben te schikken. We betaalt bepaalt is tenslotte het adag­ium. Nu nog jonge beur­shan­de­laren zullen het nog gaan meemak­en dat men niet meer ​’s mid­dags om 14.30 met de neus tegen het beeld­scherm gedrukt zit om de laat­ste economis­che cijfers uit de VS te aan­schouwen. De kans is groot dat dit zwaartepunt van de beur­shan­del ver­schuift naar de nachtelijke uren wan­neer de meest recente Chi­nese groe­ici­jfers gepub­liceerd wor­den. Het finan­ciële zwaartepunt zal ooit niet meer in New York of Lon­den liggen maar in Shanghai.

Jan-willem Nijkamp
voor US Markets