Bush speelt hierbij een spel op zeer hoog niveau met de vallende dollar. In de Amerikaanse media hebben ze het al over een nieuw Texaans avontuur van president Bush. De dalende dollar kan grote gevolgen hebben voor de Amerikaanse burger op termijn. Vooral inflatie kan voor een groot drama zorgen bij huizenbezitters die een maximale lening hebben genomen om deel te kunnen nemen aan de economie de afgelopen 2 jaar.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Bush blijft een Texaanse cowboy die van risico’s houdt.
Hij wil de al zeer lage dollar navigeren tot niveaus die laag genoeg zijn om het handelstekort te laten inkrimpen, en er zo voor te zorgen dat men het bovenmatige lenen op die manier wat kan beteugelen. Door de al zeer grote uitgaven en leningen in de VS bestaat er een te groot risico dat de wereld economie zal imploderen. En op die manier kan een mismanagement van de valuta politiek de VS in een nieuwe recessie brengen.
De komende maanden worden bepalend voor de dollar, of een verdere val van de dollar een uitdaging blijft is nog maar de vraag. De Bush administratie lijkt hier duidelijk te kiezen voor de optie, korte termijn pijn levert winst op over de lange termijn. Maar, als dit spelletje niet lukt dan zal deze wanprestatie zich vertalen richting de Amerikaanse economie: en dat kan Bush wel eens een zeer grote fout hebben gemaakt.
Het Witte Huis is bereid om de valutamarkt aan de rand van een crisis te brengen voor dat ze de lijn trekken. Toch lijkt het erop dat de financiële markten graag een grotere rol willen spelen in het geheel. Die willen een valuta crisis natuurlijk liever niet. De investeerders van buiten de VS houden het fiscaal- en handels tekort daarvoor te goed in de gaten en zijn al geruime tijd hun dollar investeringen terug aan het halen op grote schaal. Dit komt voor een groot deel op rekening
Veel oude methodes die de bewegingen van de dollar kunnen controleren en sturen (interventies van centrale banken en rente acties door de onafhankelijke FED) zijn uitgewerkt en hebben geen invloed meer op de koers puur door het beleid van de Bush- administratie. De Euro bereikt nu al de 1,35 dollar en de dollar daalt tot 102 Yen.
Vanaf de top in 2002 laat de dollar al bijna 25% liggen tov de Yen. De dollar index staat al 33% onder zijn top op 120 pnt begin 2002. De Euro daarentegen staat reeds meer dan 60% hoger dan de bodem die in 2002 werd bereikt.
De waardevermindering van de dollar kan dus nogal een negatieve invloed uitoefenen op het evenwicht van de handelsbalans tussen de globale grootmachten. Dit komt dus vooral door dat de VS weinig tot geen geld opzij zet en heftig en veel blijft lenen van de globale investeerders. Daar komt nog bij dat de Amerikaan nog steeds meer uit het buitenland importeert dan wat hij uit zijn eigen land koopt of consumeert.
Het 600 miljard deficit:
Gedurende de glijdende dollarkoers is het overheidstekort alleen maar opgelopen tot 600 miljard dollar dit jaar. Dit is ongeveer 6% van de totale waarde van de economie en meteen het hoogste ooit. Het kost de VS ongeveer 3 tot 5 miljard dollar per dag richting buitenlands kapitaal dat wegvloeit en wat er verloren gaat over het spenderen in eigen binnenlandse producten.
Onder het gewicht van die tekorten op de begroting bereikt de dollar zijn zwakste stand tov de euro sinds de introductie ervan. De dollar staat op zijn laagste punt in 5 jaar tov de Yen en tov de Britse Pond en de Canadese dollar op het laagste punt sinds 12 jaar.
Het beleid van Bush dat nog steeds officieel spreekt
Een zwakkere dollar maakt de export van de VS aantrekkelijker en laat toeristen de VS weer makkelijker bezoeken zegt men via de gedachte van president Bush. Maar de zwakkere dollar tornt natuurlijk ook aan de koopkracht van de Amerikaanse burger.
Het is meer dan duidelijk dat de grote tekorten die op de rekeningen staan snel nog grotere zorgen gaan oproepen. De buitenlandse investeerders trekken op die manier nog sneller en massaal hun beleggingen terug uit de VS zodat er meer dollar beleggingen (obligaties en securities) gedumpt worden. Weer een reden die opnieuw de dollar verder laat zakken. Het vertrouwen krijgt zo nog een grotere tik dan nu al het geval is. Deze ontwikkelingen kunnen uiteraard makkelijk de inflatie aanwakkeren en op die manier de winsten van de bedrijven tot bijna nihil reduceren.
Wanneer de rentes gedwongen moeten worden verhoogd om zo de buitenlandse investeerders terug te lokken om op die manier het enorme handelstekort te financieren kan dan weer zijn effect uitoefenen op de huizenmarkt. De gestegen huizenprijzen van de afgelopen jaren hebben ervoor gezorgd dat de consument meer en goedkopere leningen kon krijgen om zo maximaal aan de economische consumptie mee te kunnen doen. Als die groep (en die is enorm groot) daar inderdaad mee te maken krijgt dan kan Amerika zich opmaken voor een periode van zeer lage bestedingen door hun eigen consumenten. Die kunnen dan niet meer meedoen aan de economische carrousel omdat ze uitgeteld zijn (knock-out).
De grote handelspartners Europa en Japan hebben het al moeilijk genoeg met hun eigen gewaardeerde munten tov de dollar. Het effect van de goedkope dollar zal invloed hebben op de groei en de export van die landen natuurlijk. Ze zullen wel proberen die val tegen te houden als dat kan, maar blijkbaar helpen interventies niet meer gezien die tot nog toe uitblijven. Japan probeerde het al enkele keren het afgelopen jaar maar zonder succes.
Het beste wapen dat Bush in feite heeft om de dollar te verdedigen is de belastingen te verhogen. Dit zou veel makkelijker zijn om met een binnenlandse economie van deze orde de overheidstekorten op termijn aan te vullen. Zoals aangegeven, men moet dan voor de lange pijn kiezen en over een periode van enkele jaren een tand terug schakelen. Of dit in de Amerikaan zijn natuur zit betwijfelen we, maar eens zal het toch echt moeten. Dit zou het vertrouwen bij buitenlandse investeerders op termijn alleen maar ten goede komen.
Het Fed beleid:
Zelfs Alan Greenspan, die gewoonlijk het commentaar over de dollar overlaat aan Bush en John Snow, voelde zich gedwongen om de dollar mee te laten wegen in een recente toespraak. De voorzitter van de Federale Reserve zei dat buitenlanders hun “eetlust “ voor dollaractiva kunnen verliezen als de tekorten ongecontroleerd blijven.
Dit trok dan uiteraard weer de aandacht van het Wiite Huis. De volgende dag, tijdens een bijeenkomst met de Ministers van Financiën, benadrukte Snow de verplichting van de U.S. om de fiscale buikriem aan te halen, en herhaalde het bericht ook nog eens op Wall Street vorige week (03 december). Waar hebben we dit eerder gelezen? Juist daar hadden we het al over in recente columns en artikelen op deze site. De belastingen gaat het om. De economie kreeg een valse impuls vorig jaar en zal daar nu blijkbaar dubbel en dwars voor moeten boeten.
Snow, (sorry maar dit vindt ik alweer een domme quote van hem) daagde op zijn beurt de financiële tegenhangers uit. Hij wil via voornamelijk ambtenaren in Europa en Japan hebben dat die ook meer doen om hun binnenlandse economische groei te laten stijgen. Een factor volgens Snow die ook zou moeten helpen om het handels- en investeringsbeeld opnieuw in evenwicht te brengen. Maar meneer Snow? Denkt u dat wij hier ook van plan zijn om de ballon ook voor een 2e keer vol te laten lopen horen we hier en daar al fluisteren. Neen, dat zie ik niet gebeuren in Japan en Europa. In Japan barste de bubbel uiteen toen de Nikkei op 38.000 pnt stond, in Europa barste de bubbel in 2000 toen de AEX op 700 pnt stond en de DAX bij de 8000 pnt. Ik denk dat onze nuchterheid sterk genoeg is om dit geen 2e keer te laten gebeuren. Daarom staan de Dow Jones, de Russel 2000 en de S&P 500 opnieuw veel te hoog, de eerste 2 bereiken zelfs bijna en al hun hoogste punten ooit.
Snow heeft ervoor gewaarschuwd dat interventies door de centrale banken onverstandig zijn, omdat de gevolgen gewoonlijk te verwaarlozen zijn. Ook dat is weer een rare uitspraak van dhr Snow, ziet hij dan niet dat interventies al lange tijd uitblijven?
Zelfs in een recent rapport van de Washinton Post stelde men voor dat het Witte Huis er goed aan zou doen om Snow weg te sturen bij het vormen van de nieuwe regering in de VS. De twijfels over zijn eerdere vertrek blijven nog hangen, Snow was wel een politieke medestrijder van Bush tijdens het afgelopen beleid over de dollar. Dus Bush wil hem liever behouden ziet het er naar uit, alleen zal hij dan niet mogen tegenstribbelen uiteraard.
Het moet dus snel, zonder visie:
Het pad van de minste weerstand kiezen is vaak niet het juiste weten we, dit zal de dollar mogelijk in een verdere daling brengen. De Euro kan op die manier volgend jaar makkelijk richting de 1,40 en zelfs de 1,45 dollar doorstijgen. De dollar kan in dit geval richting de 90 of 95 afzakken tov de Japanse yen. Op die manier valt het vertrouwen op de dollar natuurlijk helemaal weg en kunnen we ons echt zorgen gaan maken.
Maar, zal dit nu werken of niet?
Veel analisten hebben nu vragen over welke schade er kan ontstaan indien er met de dalende dollar gebruikt wordt gemaakt om de tekorten weg te werken. Het is zo dat de prijzen van import en export langzamer veranderen dan de bewegingen die er op de valutamarkten ontstaan. Deze divergentie kan niet kan uiteraard niet worden weggewerkt door het valuta verloop te forceren in de richting die de VS wil.
Let op, dit was ook het geval in 1987 wanneer de VS een begrotingstekort bereikte van 3,5% (nu dus 6%) van het BNP 2 jaar na het begin van de spectaculaire val van de dollar. Iets wat we nu recent ook zien. Nog geen enkel land dat gedurende de afgelopen 20 jaar in een crisis terecht kwam en hun munt met 50 tot 90% moesten devalueerden hebben het voor elkaar gekregen hun tekorten te herstellen zonder een scherpe daling van de economie. Hoeveel de US economie zich nog kan tolereren qua valuta afwaardering is hier een onbekende factor.
Of alles zal helpen om de export omhoog te tillen is dus nog maar zeer de vraag en nog zeker geen duidelijke zaak. Aan de andere kant kan de huidige ontwikkeling er ook voor zorgen dat er een paniekreactie komt op de financiële markten. De economie die dit jaar met 4% kon groeien door de kunstmatige impulsen via de Bush- administratie toont nu nog een verwachte groei van 3% voor volgend jaar (2005). Vergeten we hierbij nogmaals niet dat de Amerikaanse huishoudens met zeer diepe schulden zitten, dit door de belastingsvoordelen van vorig jaar en via de lage rente kon er veel meer worden geleend op hun huizen. Het grootste deel van die gelden zijn reeds in de economie gepompt mogen we niet vergeten.
De daling van de dollar weegt tot op heden nog niet door op de aandelenkoersen gezien de Dow Jones vorige week nog een 9- maand hoogste punt kon maken boven de 10.600 pnt. Wel klimt de rente op de obligaties behoorlijk, dit geeft aan dat de interesse in obligaties behoorlijk aan het afnemen is bij de buitenlandse investeerders.
Samengevat:
Via dit artikel krijgt u een inzicht over hoe de situatie zich aan het ontwikkelen is, de dalende dollar is dus gevaarlijker dan menig analist denkt. De kans op slagen is wel aanwezig maar het risico waarmee men het spelletje aan het spelen is lijkt me zeer groot. Als dit alles uitmond op een financiële crisis dan zal u nog wel eens terugdenken aan dit artikel, het is dan ook jammer dat Bush opnieuw de president is geworden. De risico`s die deze man neemt zijn veel te groot …..