Deze week doorbrak de S & P 500-index in de VS de grens van 1200 punten. Daarmee bereikte de beurs weer het niveau van eind september 2008. De vorig jaar ingezette rally blijft maar voortduren en de beurs staat inmiddels ruim 80 % hoger. De NASDAQ steeg in de zelfde periode zelfs met 100 %. Van een dead cat bounce is allang geen sprake meer. Inmiddels zijn we getuige van één van de meest spectaculaire bullmarkets ooit.
De stijging van de laatste dagen was niet in het minst te danken aan uitspraken – onafhankelijk van elkaar gedaan — van de gouverneur van de centrale bank en de bestuursvoorzitter van één van de grootste banken van de VS. Waar Ben Bernanke zich als centrale bankier nog enigszins voorzichtig uitliet – hij sprak van een voortgaand gematigd economisch herstel – was Jamie Dimon van JP Morgan meer uitgesproken. Na de zeer sterke resultaten over het afgelopen kwartaal liet de bestuursvoorzitter weten een sterk herstel te verwachten. Voor het eerst in twee jaar zijn de verliezen op hypotheken, credit cards en bedrijfskredieten afgenomen.
Niet alleen JP Morgan rapporteerde een hoger dan verwachte winst. Ook de kwartaalcijfers van bellwether Intel overtroffen de stoutste verwachtingen. Intel realiseerde zijn sterkste kwartaalcijfers ooit! Daarmee is Intel het toonbeeld van de ondertussen weer volledig opgeleefde technologiesector in de VS. De verdubbeling van de NASDAQ in een jaar tijd is er getuige van. Hoewel de verwachtingen enorm hoog gespannen zijn na drie achtereenvolgende kwartalen van economisch herstel slagen toonaangevende bedrijven deze dus nog steeds te overtreffen. Maar ook recent gepubliceerde macro-economische cijfers duiden op een voortgaand herstel. Deze week bleken de detailhandelsverkopen onverwacht sterk te zijn aangetrokken. Iets wat overigens niet als een volslagen verassing kwam daar de aandelen uit de detailhandelssector al enige tijd outperformen op de beurs. Niet bepaald een teken van een gebrek aan vertrouwen bij de consument. Het consumentenvertrouwen neemt weer toe in de VS en als gevolg daarvan geeft hij ook weer meer uit. Ook de inkoopmanagers uit zowel de productie- als de dienstensector rapporteren steeds betere cijfers. De aannemers op hun beurt gaven ook blijk van toegenomen optimisme. Zij zien de huizenmarkt herstellen.
Deze bullmarket laat de beren achter in totale verwarring. Zij hebben vol ongeloof moeten toezien hoe de enorme wall of worries steen voor steen wordt afgebroken. Maar hoewel de beren tot op heden door de stier telkens weer het bos zijn ingestuurd blijven zij terecht grommen vanaf een gepaste afstand. De werkloosheid is immers nog altijd erg hoog. De officiële cijfers zeggen 9,7 % maar officieus wordt er gesproken van ruim 17 %. En een hoge werkloosheid duidt allerminst op een sterke economie. De huizenmarkt herstelt zich weliswaar maar is nog lang niet terug op het niveau van voor de crisis. En last-but-not-least is daar het historisch grote begrotingstekort. De overheid van de VS heeft de economie weliswaar van de afgrond gered met een onwaarschijnlijk pakket steunmaatregelen maar hoe gaat de staat zich weer van deze schuld ontdoen? Tot op heden gelden de VS op de kapitaalmarkt nog steeds als een betrouwbare debiteur getuige het nog steeds lage rentepercentage op staatsleningen. Maar hoe lang duurt dat nog? Het blijft opmerkelijk hoeveel vertrouwen de markten blijven houden in de financiële conditie van Uncle Sam.
Ondanks deze mogelijke valkuilen liggen de Amerikaanse autoriteiten met hun spectaculaire balancing act op het slappe koord nog steeds op koers. Het lijkt tot op heden een exacte kopie van de gebeurtenissen in de jaren ’30 na de Grote Crash van ’29. Toen maakten de autoriteiten echter de kolossale fout de steunmaatregelen te vroeg weer in te trekken met – inderdaad – een dubbelde dip tot gevolg. En wat voor dip! Bernanke weet dat als student van de crisis van de jaren ’30 als geen ander. Hij zal deze fout niet snel herhalen. En hoeft tot op heden ook nog niet in actie te komen want de inflatie blijft nog keurig onder controle. Zolang dat het geval is hoeft de rente nog niet omhoog. De markten zijn inderdaad behoorlijk overbought. Een beperkte correctie lijkt dan ook zeker niet uitgesloten. Maar daarna is er weer ruimte voor de stier. Deze bull is nog niet uitgeraasd.
Jan-willem Nijkamp
US Markets