Dat de rente nu al een tijd geheel uit de pas loopt is meer dan duidelijk, de FED rente omhoog en de markt rente omlaag .. Ook de hedge funds waar met meer dan 1000 miljard dollar wordt gespeculeerd spelen een uiterst gevaarlijk spel .. Allemaal zaken die al een tijd bekend zijn maar naarmate die tijd verloopt een groter gevaar opleveren .. De markt is met een zeer gevaarlijk spel bezig .. Via deze column lopen we nog even de huidige stand van zaken met u door .. Ook de risicovolle kredieten die door de zeer lage rente worden opgenomen kunnen voor nogal wat problemen gaan zorgen ..
De lage rente eerder een vloek dan een zegen !
De zeer lage rente hielp de westerse wereld uit de laatste recessie maar nu de rente al zo‘n lange tijd rond die laagste stand blijft staan dreigen er meer onaangename verassingen dan men zich kan realiseren. Ik vrees dus voor een nieuwe, en mogelijk langdurende recessie.
De zeer lage rente hielp de westerse wereld uit de laatste recessie maar nu de rente al zo‘n lange tijd rond die laagste stand blijft staan dreigen er meer onaangename verassingen dan men zich kan realiseren. Ik vrees dus voor een nieuwe, en mogelijk langdurende recessie.
recessie
Goedkope kredieten:
Al geruime tijd waarschuw ik al voor de enorme gevaren die gepaard zouden moeten gaan met het gedrag van de consument in de huidige tijd. Er wordt steeds meer en vaker geld geleend omdat de kredieten zo goedkoop zijn vooral door die lage rentestand. In het verleden hebben we het op deze manier niet eerder meegemaakt, toen was het rente ofwel hoog ofwel laag, maar steeds tussen een bepaalde grens. Ging het weer beter met de economie dan verhoogde men de rente stapsgewijs tot er een afkoeling kwam, gaandeweg nam de groei gecontroleerd af en op een bepaald punt kon men de rente opnieuw gaan verlagen om zo de economie weer op gang te brengen.
Zoals de inleiding al suggereerde is dit scenario na de bubbel eind jaren 90 gevolgd door de malaise en recessie nadien niet meer van toepassing, het rentewapen blijkt niet meer te werken op de manier waarop men het gewend was. Hierdoor wordt de consument in feite gedwongen om tegen lagere rentes meer en meer te lenen om op dezelfde manier aan de economie te kunnen blijven deelnemen. Hierdoor zal de consument steeds meer in de problemen komen zodra het verhaal van de lage rentes over is.. Nog niet iedere consument, maar stap voor stap wordt de groep aan de onderkant van de samenleving breder en komen die met de tijd dieper in de problemen. Deze groep groeit nu al behoorlijk.
We kunnen dit de wraak van de goedkope kredieten noemen, we komen nu op een vreemd kruispunt terecht. Hierdoor kunnen de lage rentestanden die vrijwel de gehele westerse wereld uit de jongste recessie hebben geholpen er nu voor gaan zorgen dat er een nieuwe en mogelijk nog veel ernstigere economische crisis op komst is.
De oorzaak hiervan ligt vooral bij de lage rente die mogelijk voor nog meer dubieuze en speculatievere leningen kan gaan zorgen. Er wordt in feite een situatie gecreëerd die zo voor de ondergang kan gaan zorgen bij veel consumenten of speculanten die hieraan mee doen, en reken erop dat deze groep zeer groot is.
Nogmaals wil ik hierbij het vergelijk gaan maken met wat er eind jaren 20 gebeurde, een financiële crisis die zijn weerga niet kende. Het scenario zou men al moeten kennen, en vooral door dat nu de 2e bubbel wordt gecreëerd op de financiële markten.
Gevaarlijke leningen leiden tot bubbel :
Gevaarlijke leningen leiden tot bubbel :
Te veel goedkope kredieten kunnen leiden tot gevaarlijke leningen, en tijdens deze fase waarin zeer veel wordt geleend lijkt het erop dat de economie het goed doet (dit zien we vooral in de VS). Deze situatie kan ervoor gaan zorgen dat de prijzen van de met geleend geld gekochte onderliggende zaken tot een bubbel worden gevormd. Op een bepaald moment kunnen deze prijzen in elkaar storten zoals bekend is, denk aan de technologie bubbel eind jaren 90 of aan de situatie in 1929 waar we het al vaak over hebben gehad.
Krantenartikel uit 1929
Door de zeer vele en te hoge uitstaande leningen gaan zowel de leners ofwel consumenten als de diegenen die de leningen verstrekken zeer gevoelige verliezen gaan leiden. Deze kettingreactie zal meteen de koopkracht een enorme opdoffer gaan bezorgen waardoor de economie in de westerse wereld diep in het dal wordt getrokken. Een zeer onprettig vooruitzicht als u het mij vraag, en later in dit artikel ziet u nog enkele zeer gevaarlijke signalen.
De opleving bij de economieën wordt voor een zeer groot deel gedragen door de goedkope kredieten, maar ook door de belastingverlagingen in de VS die overigens nogal wat geld hebben gekost en zo de put in de VS nog dieper hebben gemaakt. Nogmaals moet ik erop terugkeren dat de periode oktober 2002 t/m maart 2003 toen de oorlog in Irak van start ging zeer bepalend en uiterst belangrijk was binnen het huidige verhaal.
Het waarom zal ik u kort proberen uit te leggen, maar alles had natuurlijk rechtstreeks te maken met het barsten van de zeepbel begin 2000 na het passeren van de millennium lijn.
Nadat veel industriëlen en nieuwe miljonairs (vaak jonge mensen) hun zakken hadden gevuld met de internet miljoenen die op de beurs voor het oprapen lagen kwam daar na diverse schandalen en fraude praktijken abrupt een eind aan. Veel particulieren hebben in die periode grote kapitalen verloren op de beurs en we hebben toen zeer veel fondsen, indices en beleggingsfondsen meer dan 70% zien verliezen op de effectenbeurzen. Dit zorgde voor een zware recessie die niet was af te wenden en hierdoor moest de Federal Reserve (de FED) de rente in een veel te snel tempo verlagen.
De FED funds rate (rente op kortlopende onderlinge leningen van banken) daalde zelfs tot 1% en blijkbaar werkte dat rentewapen naar behoren. De Amerikanen namen op zeer grote schaal leningen op vooral voor het kopen of herfinancieren van huizen. Het gevolg hiervan was dat er plots een enorme vloed aan nieuwe woningen kwam en tegelijk stegen de prijzen van de bestaande woningen in snel tempo. De huizenprijzen rezen al snel de pan uit omdat duurdere woningen plotseling ook voor minder vermogende partijen bereikbaar werden.
Housing Prices
De waardestijgingen van het onroerend goed versterkten hiermee ook het vertrouwen van de bezitter van een woning waardoor het aantrekkelijk werd om dat bezit te herfinancieren. Er werden dus hogere hypotheken tegen lagere rentes afgesloten waardoor die groep opeens aan koopkracht won. Deze zogenaamde meevallers gaven de consumentenuitgaven een behoorlijke impuls wat dan weer goed was voor de economie. U ziet het, het geld werd in feite gecreëerd door de manier waarop de FED met de rente om ging. Dat dit voor nog grotere schulden zou zorgen bij de Amerikaanse consument maakte blijkbaar niets uit, als de economie maar een enorme impuls kreeg was iedereen tevreden zo lijkt het.
FED wil hier een eind aan maken :
FED wil hier een eind aan maken :
Nu de FED deze vorm van goedkope kredieten aan banden wil leggen voordat er een soort boemerangeffect gaat optreden lijkt er een probleem dat de FED rechtstreeks de FED funds rate beïnvloedt. Dit is dus de rente die niet voor gewone leners geldt, de FED fund rate is al naar 3% gestegen en zoals Greenspan al een tijd aangeeft kan deze nog verder gaan klimmen. U raad het al, de meest belangrijkere rentetarieven die gelden voor de bond-market (obligaties lange termijn) en hypotheken zijn geheel tegen de trend in niet omhoog gegaan. Sterker nog, deze rente is al wekenlang extreem aan het dalen.
Als we nu kijken naar de rente op een langlopende hypotheek dan stellen we vast dat een hypotheek met een looptijd van 30 jaar in 2003 een gemiddelde rente liet zien van 5,8%. Deze rente was omlaag gegaan van de 8% die in 2000 werd gevraagd.
Als we nu kijken naar de rente op een langlopende hypotheek dan stellen we vast dat een hypotheek met een looptijd van 30 jaar in 2003 een gemiddelde rente liet zien van 5,8%. Deze rente was omlaag gegaan van de 8% die in 2000 werd gevraagd.
Voor diezelfde rente of langlopende hypotheek moet er nu 5,7% worden betaald terwijl de FED fund rate de afgelopen periode met ruim 2% is gestegen. We begrijpen niet hoe dat mogelijk is gezien de FED erop doelde dat deze rente mee zou stijgen om zo het aantal kredieten in te krimpen.
Federal Reserve gebouw
Wat kan hiervan de oorzaak zijn ?
Het kan liggen aan de financiering van de schulden in de VS die steeds verder oplopen door de lage rente en zo het algemene deficit in de VS dieper en dieper de afgrond in sleuren. Zoals u weet worden de schulden in de VS gefinancierd door de staatsobligaties die worden uitgegeven. De landen met een grote export en uiteraard overschotten op de begroting zoals Zuid-Korea, Japan, Taiwan en vooral China kopen deze staatspapieren op waardoor er een stilzwijgende ketting ontstaat die onder geen beding mag worden doorbroken. Zolang men deze papieren blijft kopen blijft de rente laag en stijgen de obligaties wat in waarde.
Zolang de berichten over eventuele inflatie wegblijven aanvaarden die partijen dat hun geld voor langere termijn wordt weggezet. We hebben de afgelopen maanden veel berichten gehoord over die inflatie in de VS, vandaar dat eerst de dollar nog wel wegzakt en de rente fors opliep. Nu de berichten over eventuele inflatie de kop worden ingedrukt resulteert dit meteen in een daling van die rente. Maar gezien de FED kost wat kost die inflatie onder controle wil houden moet de FED rente wel omhoog. Ziet u de verhouding? Aan de ene kant een lagere rente omdat de vrees voor een inflatie weg ebt en aan de andere kant het rentewapen om die inflatie (die er blijkbaar wel degelijk is en moet worden bestreden) af te wenden.
Hierdoor verliest de FED de controle over de goedkope kredieten duidelijk, en dit kan dus wel eens voor een zeer groot gevaar gaan zorgen de komende periode. Goedkope kredieten brengen dus enkele grote gevaren met zich mee. Een groot gevaar is dat steeds meer leningen niet meer kunnen worden afbetaald en door de grotere lasten kunnen er meer en meer grotere achterstanden gaan optreden en hierdoor kunnen er banken of verstrekkers van leningen in grote problemen komen.
Een ander groot gevaar is dat die goedkope kredieten de beurskoersen naar veel te hoge niveaus tilt. Een 2e bubbel wordt naast op de huizenmarkt ook hier gecreëerd. En als we nagaan dat er nog maar net een bubbel is gesprongen na de aanloop tot 2000 dan lijkt het me voor de hand liggen dat als deze 2e bubbel barst de gevolgen vele malen groter zullen zijn dan na de 1e bubbel.
Technologie bubbel
Een 2e bubbel? Hoezo?
Enkele feiten, de huizenprijzen zijn in 1 jaar met 17% gestegen tot rond de 210.000 dollar gemiddeld. Sinds eind 2002 zijn de huizen al met 1⁄3 in waarde gestegen (33%) vooral door de veel te lage rente. En reken daarbij nog dat de meeste nieuwe hypotheken (meer dan 50%) zijn afgesloten met een variabele rente waardoor de rente nog lager uitkomt dan een langere periode. Dit is een record, in 2001 bedroeg dat percentage maar 20%.
De lage rente zorgt ervoor dat er een te groot aantal kredieten werden verstrekt aan onbetrouwbare economieën ofwel de wat armere landen. Er werd in 2004 voor 130 miljard dollar geleend door deze landen terwijl dit voor 2001 nog maar 1 a 2 miljard was. Een zeer explosieve en gevaarlijke toename als u het mij vraagt.
De manier van herfinancieren van hypotheken en leningen zit zeer gevaarlijk in elkaar, men gebruikt hiervoor derivaten en hedge instrumenten om de waarde te verantwoorden. Denk hierbij aan de manier waarop Fannie Mea en Freddy Mac hun hypotheken dekken. Daar hebben we het al vaak over gehad en op deze site kunt u dit natuurlijk nalezen bij eerdere artikelen.
De junkbonds nemen extreem toe, denk aan de status van General Motors en Ford die recent deze status hebben verkregen. Op dit moment is er voor ongeveer 175 miljard dollar in deze bonds belegd door grote partijen, hedge funds en anderen. Een absoluut recordbedrag dat in deze zeer risicovolle beleggingen zit. Wat als er hier iets mis mee gaat?
General Motors krijgt status Junk bond
Hedgefunds, u kent ze wel. Een instrument dat wordt gebruikt door zeer vermogende partijen en uiteraard ook door grote banken, pensioenfondsen en grote investeerders. Op dit moment zit er voor ongeveer 1000 miljard dollar in dit soort constructies. Dat is al ruim 4 keer zoveel als toen Hendersson in 1998 in elkaar stortte en voor een grote financiële crisis zorgde wereldwijd. De AEX halveerde toen door dit debacle maar dat zal merendeel wel weer zijn vergeten. Wat als er hier door een soort kettingreactie een mega verlies wordt geleden?
Veel hedge funds financieren hun beleggingen met korte termijn leningen waar dus een lage rente op staat. Mochten deze tarieven gaan stijgen dan kunnen de hedge funds mogelijk zeer risicovolle posities gaan innemen om hun winst te kunnen behouden. Maar gezien de recente berichtgevingen halen veel hedge funds op dit moment al bijna geen winst meer zodat ze hierdoor al dieper in het rood moeten om dat te realiseren. Klanten willen rendement zien, zo niet dan gaan ze weg en zoeken andere beleggingen of funds. Greenspan verwittigde daar ook al voor tijdens enkele van zijn beruchte toespraken. Deze ontwikkeling samen met het scheve verloop van de rentemarkt maakt die 1000 miljard dollar we zeer speculatief en vooral een groot gevaar voor de gehele financiële markt.
© US Markets