De wens is de vader van de gedachte

Bernanke ziet teke­nen van her­s­tel, de huizen­verkopen sti­j­gen, de han­dels­bal­ans ver­betert, de rente daalt en als klap op de vuurpi­jl is het aan­tal opges­tarte won­ing­bouw­pro­jecten voor het eerst sinds lang weer geste­gen.

De wens is de vad­er van de gedachte.

Bernanke ziet teke­nen van her­s­tel, de huizen­verkopen sti­j­gen, de han­dels­bal­ans ver­betert, de rente daalt en als klap op de vuurpi­jl is het aan­tal opges­tarte won­ing­bouw­pro­jecten voor het eerst sinds lang weer geste­gen. De eerste posi­tieve bericht­en wil ik nog wel slikken. De huizen­verkopen zijn geste­gen door koop­jes­jagers, er wordt nauwelijks iets geïm­por­teerd uit Azië omdat iedereen de hand op de knip heeft en door de stapel T‑bonds die door de FED wor­den opgekocht hoeft er nauwelijks rente te wor­den betaald omdat de risi­co­premie op deze wijze kun­st­matig laag wor­den gehouden. 

Maar bij het laat­ste punt verd­wi­jnt mijn vertrouwen in de juis­theid van de cijfers. Het kan niet anders dan dat dit cijfer is gema­nip­uleerd om een posi­tief sig­naal af te kun­nen geven. Wie in god­snaam bouwt in een tijd, waarin 100 duizen­den prachtige wonin­gen als gevolg van exe­cutie verkopen voor een habbekrats te kri­j­gen zijn, zelf voor veel meer geld een nieuwe won­ing? Of zijn er investeerders die een gat in de markt zien en denken dat ze met huizen­bouw een klap­per kun­nen maken? 

De inflatie cijfers wor­den in Ameri­ka al veel langer gema­nip­uleerd. Wordt voed­sel en ben­zine duur­der, dan kri­j­gen ze gewoon wat min­der gewicht in het inflatie mand­je (of ze wor­den er hele­maal uit­ge­haald), wor­den ze goed­kop­er dan sti­jgt de weg­ing weer. Een PC met een capaciteit van 1miljoen stuks Com­modore 64 uit 1980 heeft in 30 jaar geen inflatie onder­gaan van 0% maar een deflatie van 99999900%. De ver­be­ter­ing van het prod­uct wordt naar behoefte geac­tiveerd als finan­ciële waarde en ver­vol­gens ter com­pen­satie van bijvoor­beeld veel duur­der wor­dende schoe­nen en kled­ing toegevoegd aan de inflatie berekening.

Dit is de grote goochel­truc die wordt gebruikt om het onge­brei­deld bij­drukken van ​“monop­oly dol­lars” te verdedi­gen. Immers wan­neer de inflatie op papi­er beteugeld bli­jft is geld­groei geen zorg en kan de rente lekker laag wor­den gehouden. De geld­groei en lage rente is tenslotte een noodza­ak voor het voorkomen van een defin­i­tieve ​“default”op de lopende en nog alti­jd groeiende schulden.

Over­he­den zeggen te streven naar een gezonde jaar­lijkse inflatie van 2 tot 2,5 pro­cent en een bijbe­horend begrot­ing­steko­rt. U begri­jpt dat dit in Europa lastig te bew­erk­stel­li­gen is omdat de lid­stat­en op enkele semi formele afsprak­en na, geen of nauwelijks beleid hebben om de inflatie en de teko­rten op lan­delijk niveau in bal­ans te kri­j­gen met de andere lid­stat­en. De euro kan als gevolg hier­van zijn lang­ste tijd al wel eens gehad hebben. De strenge Duit­sers en Ned­er­lan­ders zullen uitein­delijk gefrus­treerd moeten toezien hoe lan­den als Ital­ië, Grieken­land en Span­je (en dan hebben we het nog niet eens over de nieuwkomers in de euro gemeen­schap) hun kont afve­g­en met de gemaak­te mon­e­taire afsprak­en. Het bepalen van de inflatie in de euro­zone gebeurt immers wel voor heel Europa met het­zelfde mand­je goed­eren met voor elk prod­uct dezelfde weg­ing. Hoe je het ook wendt of keert je kunt het nooit zo manip­uleren dat het voor elk land goed uit­pakt. De USA hebben hier geen last van en zij kun­nen dan ook aan de cijfers sleute­len tot ze voor pub­li­catie geschikt zijn. 

Iedereen maakt zich weleens schuldig aan het teru­greke­nen in guldens en ook u zult tot de con­clusie komen dat een paar een­voudi­ge merk gym­pen nu 180 gulden kosten en een beet­je spijker­broek 200. Een mid­den­klass­er kost 60.000 gulden en een twee onder een kap 750.000. Een biert­je of een bak koffie kost in een gemid­deld café inmid­dels 4 gulden. We tellen er 50 neer voor een bief­s­tuk­je in een een­voudig restau­rant en tenslotte halen we nog 3 bol­let­jes ijs voor 6 gulden. De lood­gi­eter die bij u thuis de bad­kamer komt ver­bouwen kost inclusief BTW en toes­la­gen inmid­dels bij­na 125 oud Hol­land­sche Guldens.

Ik hoef geen spread­sheet voor u te mak­en om u te lat­en zien dat deze pri­jssti­jgin­gen bijlange niet in de buurt komen van de offi­ciële inflatieci­jfers over de afgelopen jaren.

Cijfers wor­den dus gekneed voor pub­li­catie, dat kan gewoon niet anders. En zo wordt ons dus ook verteld dat er meer nieuwe wonin­gen in de VS wor­den gebouwd. 

We kun­nen geld bij­mak­en tot nie­mand het meer wil hebben, maar de economie komt pas weer op gang als iemand het gaat uit­geven. En wan­neer gaat iemand het uit­geven? Als hij of zij het gevoel heeft dat er voor­lop­ig ook geld bin­nenkomt. Als hij of zij in de bouw of een aan­ver­wante bedri­jf­s­tak werkt, zal hij of zij bij het horen van deze cijfers min­der bang zijn voor toekom­stige werkeloosheid en daarmee min­der rede­nen hebben om geld op te potten. 

De tac­tiek bij een ste­vige cri­sis in word­ing, lijkt dus de vol­gende te zijn:

Verkondig het einde van de wereld om alle politi­ci te mobilis­eren voor het hon­or­eren van steunfondsen.

Vraag na ont­vangst van de fond­sen nog meer geld, te weinig is een drup­pel op een gloeiende plaat.

Pers het laat­ste stuk­je vertrouwen uit de con­sument en de pro­du­cen­ten en laat als voor­beeld een paar bedri­jven omvallen, bange mensen lopen nu een­maal beter in het gareel.

Het risi­co op deflatie is dan vol­gens de belei­ds­mak­ers (of eigen­lijk hun adviseurs, of eigen­lijk de vriend­jes van de adviseurs, of eigen­lijk de top­man­nen van Gold­man Sachs en Co) inmid­dels veel grot­er dan dat van inflatie dus zet de rente maar op nul en de geld­persen op volle kracht.

Vul de banken die het ver­prutst hebben maar blijk­baar onmis­baar zijn tot de nok toe met vers gedrukt geld en roep dan dat het erg­ste voor­bij is.

Breng posi­tieve macro economis­che cijfers naar buiten zodat het bewi­js voor her­s­tel direct geleverd wordt.

Laat de banken roepen dat ze het eerste kwartaal van 2009 weer winst mak­en. (is natu­urlijk heel makke­lijk als je alle acti­va in de kwartal­en daar­voor naar nul hebt afge­boekt, boek­winst is ook winst :-)

Banken die TARP geld hebben gekre­gen moeten hun bonus­beleid drastisch herzien. (en daarom willen ze nu bij Gold­man Sachs als de brandweer hun schuld van 10 mil­jard terug­be­tal­en aan Oba­ma want daar hebben ze natu­urlijk hele­maal geen trek in)

De vol­gende stap van Gold­man Sachs is waarschi­jn­lijk het terugs­turen van de bankli­cen­tie die ze een half­jaar gele­den hebben ver­wor­ven. Dat geeft immers pot­tenkijk­ers in de keuken en dan kun­nen ze straks hun nieuwe tover­brouwsels niet in de markt zetten. Er moeten natu­urlijk wel dou­ble dig­it ren­de­menten wor­den gere­aliseerd. War­ren Buf­fet moet tenslotte ook nog wat recht­trekken voor zijn aandeelhouders.

De beurzen sti­j­gen weer een beet­je en licht gloort aan het einde van de tunnel.
Bent u weleens in de Alpen geweest? 
Zolang je in de bergen ron­dri­jdt komt er alti­jd weer een nieuwe tunnel.

Cheers! 
Please no alco­hol, some bub­bles will do.

Jan Maarten Knops