DE VAL VAN DE PETRODOLLAR

Met de woor­den ​‘we will know the day is approach­ing when oil pro­duc­ing coun­tries demand gold, or its equiv­a­lent, for their oil rather than dol­lars or euros’ ref­er­eerde oud pres­i­dentskan­di­daat Ron Paul aan het sys­teem van de petrodol­lar. Dat sys­teem vormt sinds de break­down van Bret­ton Woods de belan­grijk­ste pijler van de US$ sta­tus als ​’s werelds pre­mier reserve valuta.

Echter vanaf de afkondig­ing van de sanc­ties tegen Rus­land gaan er in dat land steeds meer stem­men op om de gehele grond­stof­fen­han­del (Rus­land is de groot­ste grond­stof­fen­pro­du­cent) uit de dol­lars­feer te trekken. Immers, elk land ter wereld dat grond­stof­fen nodig heeft, dient eerst dol­lars aan te kopen alvorens een trans­ac­tie te kun­nen aan­gaan. De enige uit­zon­der­ing hierop is de V.S. die met een ​“willige” drukpers sinds 1971 alles maar dan ook alles gratis heeft kun­nen importeren en voorts op kosten van de gehele wereld wereld­wi­jd (naar willekeur) de mil­i­taire poli­tieagent kon spe­len. Hier past slechts sprakeloosheid ten­z­ij vanu­it Europa bezien de pri­or­iteit lag/​ligt bij de Amerikaanse defensieparaplu.

Zoals in deze col­umn al enige malen aan de orde kwam, heeft Chi­na reeds in 2012 bij de BRICs een aanzet gegeven om het onder­linge han­delsver­keer buiten de dol­lar af te wikke­len. Dat betekent nog niet het einde van de dol­lar supre­matie. De jong­ste sanc­ties jegens Mosk­ou dra­gen even­wel bij tot een verdere stim­u­lans in die richt­ing. Diverse coryfeeën in Rus­land drin­gen nu aan om plan­nen te ontwikke­len teneinde de dol­lar buiten­spel te kri­j­gen. De belan­grijk­sten hier­van zijn Poetin’s economisch adviseur Sergei Glaziev alsmede Igor Sechin, CEO van Ros­neft, Rusland’s groot­ste oliemij en per­soon­lijk vriend van Poet­in. Verder op Rusland’s 24 uurs nieuwskanaal meldde de Rus­sis­che min­is­ter van Economis­che Zak­en Alex­ei dat Rus­sis­che energiemaatschap­pi­jen de dol­lar in de ban zouden moeten doen. Maar ook Andrej Kostin, CEO van de Rus­sis­che staats­bank, had begin maart al aangegeven dat gigan­ten als Gazprom, Ros­neft en Rosoboronex­port (Rus­land groot­ste wapen­pro­du­cent) vrij baan zouden moeten kri­j­gen om in roebels te han­de­len. Er dient echter wel nog een mech­a­nisme (han­del­splat­form) geformeerd te wor­den om zulke trans­ac­ties te kun­nen faciliteren.

Ros­neft zou in dit opzicht het voor­touw kun­nen nemen daar het zeer recent een serie grote con­tracten met Chi­na heeft afges­loten en op het punt staat ook een jum­bo deal met India af te ron­den. Vol­gens pers­bu­reau Reuters staat er boven­di­en een goed­eren (wapens?) voor olie trans­ac­tie op de rails met Iran ter grootte van 500.000 vat­en per dag, bestemd voor de wereld­markt. Een en ander ver­g­root de kansen op een petro­roebel, zek­er als andere olie- en gas pro­duc­erende naties w.o. Saudie-Ara­bië ook in deze richt­ing zouden gaan denken.

Kor­tom, de Russen beschikken over vol­doende ammu­ni­tie voor een ​‘mutu­al assured destruc­tion’ zoals Jim Rickards, één van de belan­grijk­ste insid­ers op inter­na­tion­aal mon­e­tair ter­rein, het uit­druk­te. Rus­land met Chi­na beschikken thans over vol­doende poten­tieel om zich niet langer bij de stra­p­at­sen van met name de V.S. neer te leggen. Rickards doelde daar­bij op het ein­de­loos geld bij­drukken zon­der dat je bankroet gaat. Ron Paul gaf met zoveel woor­den aan dat dit moment steeds dichter­bij komt.

Verder realis­eren de politi­ci in het West­en zich veel te weinig dat Rus­land de voor­ma­lige Sov­je­tre­pub­liek Oekraïne mid­dels aller­lei in- en uitvo­er beperk­ende maa­trege­len w.o. ver­hoging van de gaspri­js (gebeurt al) ein­de­loos in de houd­greep kan nemen. Natu­urlijk zal men daar­van in Oost-Oekraïne de nade­len ondervin­den maar niet als Rus­land zorgt voor com­penserende maa­trege­len. Het opsto­ken van het vuurt­je aldaar lijkt reeds een vinger­wi­jz­ing te zijn. Het resul­taat is dat wij in het West­en daar­voor de reken­ing gep­re­sen­teerd kri­j­gen zolang we dit land aan onze borst bli­jven koesteren. Daar­bij zal Poet­in even­min schromen het West­en als ​“club” uit elka­ar te spelen.

Intussen zit­ten we hier al met genoeg eigen prob­le­men opgescheept waar­voor nog steeds geen ade­quate oploss­ing is gegenereerd. Het is niet voor niets dat Chris­tine Lagarde bij Mario Draghi aan­dringt op maa­trege­len die de deflatie moeten tegen­gaan. Immers, zo lang de com­mer­ciële banken hun kredi­etli­jn min of meer droog lat­en staan, zal er geen nieuw geld in het economis­che cir­cuit vloeien en kan er geen sprake zijn van enige sig­nif­i­cante economis­che groei die zo hard nodig is om de schuld een beet­je af te bouwen. Zon­der kredi­et gaat het immers niet, ondanks alle mooie oppep­pende geluiden.

Tegelijk­er­ti­jd zit Fed voorzit­ter Yellen met de gebakken peren van nog meer taper­ing op het plan­bord en tegelijk moet proberen om de rente laag te houden. Bijgevolg moest er wor­den afgestapt van het strin­gente werk­looshei­d­sci­jfer en meer gekeken wor­den naar een bred­er palet van economis­che para­me­ters. De beurs- en bond­mark­ten mogen er uit­er­aard niet onder lij­den, want waar moet al het over­tol­lige geld anders naar toe? Kor­tom, zon­der een ade­quaat uit­sluit­sel — en dat is er niet(!) — begint het West­en haar lot steeds meer in de eigen strop te hangen. Het is op zich al frap­pant dat deze ontwik­kel­ing zich sinds 2008 heeft weten staande houden. Echter, dat was vooral dankz­ij even strin­gente als manip­u­latieve oper­aties die naar­mate de tijd vorderde ons in ter­men van koop­kracht steeds duur­der zullen komen te staan. Immers, geen markt – oblig­aties, aan­de­len, energie, edel­metaal en andere grond­stof­fen kent nog het mech­a­nisme van vraag en aan­bod waar­van de pri­js de func­tie is. Alle pri­jzen wor­den à la het voor­ma­lige com­mu­nis­tisch sys­teem van bove­naf gecon­troleerd c.q. gema­nip­uleerd, hier en daar met assis­ten­tie van de Nation­al Stasi Agency (NSA) tot­dat de wal het schip keert.

Niet dat je mag verwacht­en dat de directe inlei­d­ing daar­toe wel eens in Sau­di-Ara­bië zou kun­nen liggen waar men intussen de buik meer dan vol heeft van de Witte Huis poli­tiek w.o. de ver­soe­pel­ing van de sanc­ties tegen Iran en de ​‘no show’ jegens Syrië. Onthul­lend was het laat­ste bezoek van Oba­ma aan kon­ing Abdul­lah die hem de toe­gang tot het geza­men­lijke din­er ontzegde. Ken­nelijk had hij niet diep genoeg gebo­gen. Tegelijk realiseert men zich in dat land dat de geostrate­gis­che inter­esse voor het Mid­den Oost­en in de V.S. met de schalievond­sten ​“in eigen tuin” tanend is gewor­den. Kor­tom, ook deze ontwik­kel­ing draagt aller­minst bij tot een bestendi­ge rol van de petrodollar.

Robert Bron­cel
Voor US Markets