Beleggers die de afgelopen maand niet afwezig waren in verband met vakantie hoefden zich op de beurs niet te vervelen. Van de gebruikelijke zomerflauwte was er deze keer geen sprake. Sinds half juli verloor de toonaangevende Dow Jones-index 9 % aan waarde terwijl de AEX niet minder dan 13 % prijsgaf. Aanvankelijk zagen de centrale banken in de wereld de turbulentie op de kredietmarkt als gevolg van de hypotheekcrisis in de VS nog als een gezonde en onvermijdelijke herprijzing van marktrisico’s. Toen banken overal tegen liquiditeitsproblemen aan begonnen te lopen dreigde een beperkte crisis zich te verspreiden naar de gehele economie. Voor de centrale banken was dat het sein om op grote schaal liquiditeit te gaan injecteren in het financiële systeem.Hoewel het bancaire systeem daarmee kon blijven draaien bracht deze enorme geldtransfusie de beurzen allerminst tot bedaren. Beleggers begonnen zich voor het eerst af te vragen of er wellicht meer aan de hand was dan een beperkte crisis op de hypotheekmarkt in de VS en er volgde eind vorige week een ongekende verkoopgolf. Spectaculaire koersdalingen op de beurs zijn voorpaginanieuws en de media konden er in deze komkommertijd hun pagina’s en zendtijd uitstekend mee vullen met als gevolg nog meer paniek.
De koersval is tot op heden niet alleen groter dan verwacht maar vindt bovendien vreemd genoeg plaats in een gunstig economisch klimaat. De wereldeconomie staat er beter voor dan ooit, veel bedrijven rapporteren beter dan verwachte halfjaarcijfers, de inflatie is laag en neemt af en aandelen zijn historisch laag geprijsd.
Moeten beleggers wier horizon verder reikt dan de eerstkomende weken nu aandelen gaan kopen? De beurswijsheid luidt immers dat men moet gaan kopen op het moment dat het bloed door de straten vloeit. In panieksituaties hebben verkopers van effecten immers de neiging alle rationaliteit te laten varen en aandelen tegen ongeacht welke prijs van de hand te doen. Daardoor ontstaan inefficiënt geprijsde aandelen en dat biedt kansen aan beleggers die hun hoofd wel koel weten te houden.
In een eerder artikel beschreef ik de situatie op de beurs als een vermoeide stier – symbool van een stijgende markt — die aan een pauze toe was. Achteraf kan gezegd worden dat deze pauze wat langer duurt dan de verwacht. Toch is deze correctie tot op heden niet exceptioneel. De Dow Jones heeft inmiddels 9 % aan waarde verloren. Tijdens de grootste haussemarkt aller tijden – die van de jaren ’90 – kende de Dow Jones niet minder dan zeven correcties van een dergelijke omvang tussen ’96 en 2000.
De vraag luidt natuurlijk of het leed inmiddels is geleden. De situatie van nu heeft veel weg van de koersdaling in 1998 toen de beurzen als gevolg van de devaluatie van de Russische roebel en de Aziëcrisis in korte tijd veel terrein moesten prijsgeven. De AEX verloor toen zelfs 40 %. Er volgde echter een snel herstel en de reeds vier jaar durende haussemarkt zou nog twee jaren van spectaculaire koersstijging meemaken. In tegenstelling met toen staat de wereldeconomie er nu echter een stuk beter voor, is het bedrijfsleven in een betere conditie en zijn de aandelen goedkoper. Aandelen blijven de beleggingscategorie met de hoogste rendementskansen. Alleen zal de volatiliteit toenemen naarmate de haussemarkt aan leeftijd wint. Na de pauze zal de stier zich weer oprichten en zijn horens naar de hemel richten, maar beleggers kunnen met kopen het beste wachten tot hij weer voldoende kracht uitstraalt.
Jan-willem Nijkamp
US Markets