De klaroenen schallen: wat nu?
‘Kopen als de kanonnen bulderen, verkopen als de klaroenen schallen’. De afgelopen tijd wordt deze uitspraak geregeld geciteerd door zowel de gesproken als de geschreven pers. Soms zijn de schallende klaroenen vervangen door klinkende violen, maar dat kan de pret niet drukken. Maar wat is eigenlijk de waarde van deze
one-liner in verband met Golfoorlog 2 ‘Operation Freedom for Iraq’?
Laten we om te beginnen enkele cijfers aanhalen die de zoekmachine Yahoo! zo vriendelijk was ons te verstrekken en die we illustreren met onderstaande chart. We bekijken de leidinggevende index Dow Jones Industrial Average (DJIA). We beginnen met Golfoorlog 1 ‘Operation Desert Storm’.
Op 17 januari 1991 brak GO1 uit en steeg de DJIA 4,6%. De kanonnen bulderden, de beleggers kochten. En ze bleven kopen, een maand aan een stuk, tot medio februari 1991 de DJIA piekte op ca 2950 punten, ruim 20% boven de start op 17 januari. Nadien, toen de oorlog nog aan de gang was, kwam er een verkoopgolf die stopte toen de kanonnen zwegen op 27 februari 1991. De beleggers hebben niet gewacht op het klaroengeschal, destijds in 1991. Na GO1 kwam er een nieuwe koopgolf op gang, in tegenstelling tot wat bovenstaande one-liner beweert.
Het verdere verloop van 1991 was een op en neer gaande beweging, meer op dan neer en eind december 1991 piekte de DJIA op meer dan 30% boven het niveau van bij het begin van GO1. Helemaal niet slecht.
En nu GO2. Die begon op 20 maart ll. en die dag kende de DJIA een piepkleine stijging van 0,24%. De rest van het verloop blijkt uit onderstaande grafiek: een golvend patroon dat tot op vandaag (17 april) doorloopt. De oorlog is voorbij, maar de klaroenspelers of de violisten hebben zich eigenlijk nog niet laten horen. Immers, veel reden tot triomf is er niet, want Saddam Hoessein en het voornaamste deel van zijn aanhang is nog steeds voortvluchtig. Daarbij komen de schrijnende beelden van menselijk leed, de economische en politieke ontreddering. Er hangt zelfs nog oorlogsdreiging in de regio, nu de USA-geleide coalitie kloeke taal spreekt in de richting van al wie leden van het broegere Saddam-régime hulp verleent en/of massavernietigingswapens verbergt. Daarbij kômt nog wat extra spanning, nu verscheidene landen uit de regio hebben laten weten dat de USA met hun coalitiepartners best ophoepelen.
Nu terug naar de kanonnen en de klaroenen. Bij het uitbreken van GO2 is inderdaad gekocht, maar niet voor lang, zie maar naar bovenstaande chart, die de ganse oorlogsmaand door aarzelend golft. Waaraan is dit patroon toe te schrijven? De snelle afloop van de operaties, het uitblijven van het gebruik van massavernietingswapens door Irak waren zeker de stuwende kracht achter de weerkerende positieve trends, die van telkenmale van korte duur waren.
Een heel ander beeld dan bij GO1.
Zijn er parallellen tussen GO1 en GO2? Misschien brengt onderstaande tabel wat klaarheid. We vergelijken de situatie in januari 1991 met deze van maart 2003 op het gebied van de poltiek, de wereldwijde economie en de financiën.
De conclusie is kort en klaar: er zijn niets anders dan verschillen genoteerd in de tabel. Hieruit valt af te leiden, dat een koersverloop voor de rest van het jaar 2003 anders zal zijn dan in 1991. Hoe anders? We durven voorspellen dat 2003 niet zal eindigen met een bonus van 30+% t.o.v. het begin, zoals in 1991.
Waarom? De beleggerswereld is zich goed bewust van de risico’s die langs alle zijden hun dreigende kop opsteken. De verschilpunten tussen de coalitie en de overige VN-leden ten opzichte van Irak voor en na de oorlog, bijvoorbeeld. De landen rond Irak die niet willen dat Irak een soort Amerikaanse kolonie wordt. De wetenschap dat de Noord-Amerikaanse economie er allesbehalve rooskleurig voorstaat.
Al deze factoren zijn fataal voor het vertrouwen van de beleggers en de resultante zal volgens ons zijn een voortzetting van de berenmarkt na GO2. Er komen wellicht nog protectionistische maatregelen vanwege de USA, daardoor storingen in de internationale handel, verminderde winsten, afdankingen, lagere lonen, sociale onrust. Daarbij moeten de USA beducht zijn voor revanchistische reflexen van zijn politieke tegenstanders, die goed weten dat de USA hen nodig heeft om de sputterende economische motor weer op gang te krijgen.
Vergeet ook niet dat het kostenplaatje voor GO2 gemakkelijk 100 miljard dollar kan bedragen en dat geld moet van ergens komen. Op de al veel geplaagde belegger en de onzekere consument zullen de USA niet veel kunnen rekenen.
Het enige dat dit somber beeld minder negatief kan maken is volgens ons een akkoord tussen de USA en de coalitieleden en de overige VN-partners om samen te werken aan een nieuw en democratisch Irak, om de politieke tegenstellingen te vergeten en er alles voor te doen om een op groei gerichte economie weer op de been te brengen.
Jan Van Besauw
Columnist voor US Markets
22 april 2003.