Over het Goud, daarvoor moeten we natuurlijk bij de specialist bij uitstek zijn, Robert heeft weer een interessante column geschreven over de GOUDPRIJS …
DE GOUDPRIJS
Toen het goud in juli 1971 door de Fed op een prijs van $ 35 per troy ounce (31,1 gram) als een ‘barbaric relic’ werd afgedaan, bedroeg de totale Amerikaanse staatsschuld niet meer dan 4% van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Bij de inzet van het economisch herstel in 1982 bedroeg de staatsschuld zelfs niet meer dan 2,8% van het BBP. Met alle geldinjecties, garanties, fiscale stimuleringsmaatregelen en ‘quantative easing’ (door de centrale bank overgenomen staatsschuld) zitten we intussen thans op bijna 30% (!) van het BBP. Durft nog iemand te geloven dat het hiermee allemaal weer goed komt?
Jazeker! Dat geloof word je met name vanaf de kansel van de Fed en de Treasury bijgebracht. Opvallend is dat veel media deze ’good news euphoria’ zonder veel kritiek overnemen. Ten tijde van een oorlog is er altijd opvallend sprake van desinformatie. In dat kader lijkt het nu ook wel oorlog met eveneens opvallend veel harde feiten:
1) De uitslag van de ‘stress tests’ (wat die ook waard zijn) werd vertraagd doordat de
de Treasury (ministerie van Financiën) meer tijd nodig had om de resultaten zodanig
te kunnen interpreteren dat er geen al te grote somberheid uit kon worden opgemaakt.
Vervolgens:
a) Toen Turner Radio Network reeds op 19 april j.l. meldde de beschikking te hebben over
een samenvatting van 10 punten inzake deze stress tests, werd door de Treasury een
verklaring afgegeven dat TRN onmogelijk in het bezit hiervan kon zijn; allicht: er
stond in te lezen dat de 19 grootste ‘onderzochte banken’ technisch insolvent waren
en dat het omvallen van één of twee van deze instituten het gehele vermogen van de
Federal Deposit Insurance Corporation (het vangnet van de banken) zou wegvagen.
b) De Fed heeft deze banken overigens zwijgplicht over de resultaten opgelegd!
c) Op 22 april j.l. meldde Associated Press eveneens over een afschrift van het
stressrapport te beschikken. Na afstemming met TRN meldde AP dat de Treasury had
gelogen door te melden op 19 april nog geen inzage in de ‘stress’ stukken te hebben
gehad.
2) Op 24 april rapporteerde het befaamde financiële nieuwsstation Bloomberg, dat ‘insider
trading’ (aandelentransacties door staf- bestuursleden van bedrijven) in de voorbije
weken op de New York Stock Exchange meer dan acht maal groter was (acht maal
meer verkopers dan kopers) dan gemiddeld. Hieruit valt eveneens af te leiden dat het
kennelijk toch niet helemaal pluis is in beleggersland.
3) Even opmerkelijk was de onder ede afgelegde verklaring van Kenneth Lewis, CEO van
de Bank of America. Hij had de federale regering ingelicht over de enorme verliezen bij
Merill Lynch, veel groter dan voormalig minister van Financiën Paulson en Fed
voorzitter Bernanke hem hadden voorgehouden. Toch werd hem deze ‘deal’ door de
strot geduwd. Koste wat het kost moest een tweede Lehman worden voorkomen.
Je mag zeggen, dat zulks zelfs naar chantage riekt. Voor de beleggers echter geen
Aanleiding om hierbij lang stil te staan.
4) Op de laatste G‑20 meeting vorige maand werd het IMF door de VS onder druk gezet
om althans de mededeling te doen de gehele goudvoorraad ad 3.217 ton te verkopen
(sinds 1971 heeft het IMF nooit meer een ounce verkocht!) Dat kan trouwens alleen met
toestemming van de lidstaten. Dit ter leniging van de internationale financiële nood.
China gaf onmiddellijk aan hierin geïnteresseerd te zijn. Bij een prijs van $ 1.000
per ounce zou dat voor China niet meer bedragen dan 5,25% van de totale dollarreserve.
De Amerikanen hadden daarop echter voldoende redenen om dat tegen te houden
al was het maar om te voorkomen dat China’s invloed binnen het internationale
monetaire systeem te veel zou toenemen; immers, dit systeem wordt vooralsnog geheel
door het goudkartel (geregisseerd door de Treasury en de Fed), nogmaals om de goud-
en zilverprijs geheel te kunnen blijven beheersen.
DE REDEN HIERVAN IS HET VOORKOMEN VAN EEN NIEUWE MONETAIRE
ROL VAN HET GOUD DIE VERDERE MANIPULATIE UITSLUIT EN
DAARMEE HET FAILLIIET VAN DE DOLLAR GEPAARD MET EEN STERK
DALENDE KOOPKRACHT (INFLATIE) INLUIDT*.
Bij deze manipulaties (hierover verschijnt binnenkort een nieuwe column) zou een
figuur als Bernie Madoff volledig verbleken!
5) De vastgoedmarkt kent met een nog steeds fors oplopend aantal foreclosures
(gedwongen verkopen) van 1.7 miljoen in 2008 naar 2.1 miljoen thans een meer dan
dramatisch verloop. Toch worden er voortdurend ‘lichtpuntjes’ naar buiten gebracht.
Een langzamere daling wordt geïnterpreteerd als een voorzichtige herstel. Het aantal
delinquencies (wanbetalingen) is nog steeds groeiende. Dat betekent dus ook nog steeds
een toename van de toxic assets (slechte lenigen) en voortzetting van de quantative
easing. Men spreekt in dit opzicht al van een ‘disasterville’ (Sodom en Gomorrha?).
6) De World Gold Council – de derde ‘persarm’ van de Amerikaanse Treasury – maakte
melding van de Chinese goudaankopen met een slordige 450 ton tot 1.045 ton (nog niet
meer dan 1.6% van de totale dollarreserve), maar pas nadat dit bericht door de People’s
Bank of China (PBOC) zelf naar buiten was gebracht. Dat de Chinezen reeds vanaf 2003
onopvallende wijze gemiddeld 90 ton goud per jaar uit eigen bron aankochten,
werd nooit vermeld. Opvallend was dat dit binnen de kringen van de beleidsmakers
in de VS wel degelijk was opgemerkt maar uiteraard niet naar buiten gebracht. Nog
opvallender was dat de goudprijs nadien rond het niveau van $ 900 bleef vigeren. Dit is
alleen begrijpelijk vanuit de van overheidswege gedreven acties op de Comex
Commodities Exchange) in New York en de LME (London Metals Exchange). De
prijs van het goud zou anders al lang door het plafond van $ 1.000 zijn geschoten,
(zie chart).
7) ‘De Amerikaanse kapitaalmarkt draait weer op volle toeren’, schreef De Telegraaf zoals
aangegeven in de zgn. White Papers van de Fed. Een voorbeeld van een gebrek aan
transparantie dat zich vertaalt in ondermaatse analyse. Gesterkt door de kapitaalinjecties
en garanties van de staat konden er door de banken nieuwe aandelen worden opgehaald
om het vermogen verder op te poetsen. Van toekomstige afschrijvingen op gifitge
leningen werd evenwel niet gerept, terwijl de huizenmarkt nog niet is uitgebodemd
en de commerciële vastgoedmarkt nog goeddeels met de afdaling moet aanvangen.
Samengevat: Washington staat met de rug tegen de ‘Wall’ en kan niet anders dan een
vals stempel van vertrouwen afgeven om te proberen te redden wat er nog te redden valt! De grote meerderheid van beleggers en financieel analisten behoren tot de ‘gelovigen’ en missen kennelijk de kritische massa om te doorzien wat er feitelijk speelt en vooral hoe het spel wordt gespeeld. Daarbij speelt ook het ‘mom’ elkaar geen depressie aan te praten, niet meer dan een pure drogreden! Drogredenen zijn historisch gezien vanuit de optiek van Washington bepaald geen unicum en ook Obama zal daarin maar weinig verandering kunnen brengen.
Zoals de vorige depressie tot in lengte van jaren geschiedenis bleef schrijven, zal deze ontwikkeling daarop straks allesbehalve een uitzondering maken. Zoals men pas geruime tijd na de 17e eeuw van een Gouden Eeuw sprak, sprak men ook pas geruime tijd na de Depressie van een depressie, omdat een depressie ten tijde van een depressie nu eenmaal not done is!
Gold suppression scheme
Veel belangrijker dan dit nietes-welles spelletje is wat de niet-westerse centrale banken (China, Taiwan, India, Saudi-Arabië, Iran, Kuweit, Emiraten, Rusland, Venezuela etc.) doen met betrekking tot hun goud- en valutabeleid. Ongetwijfeld krijgt China’s voorbeeld navolging. Gebleken is dat deze bankiers niet tot de verkopers van het edelmetaal behoren maar veeleer tot de kopers. Geholpen door het voortdurende zgn. gold suppression scheme (goudprijs onderdrukkingsprogramma) kan er door de centrale banken van deze landen nog steeds goud worden gekocht beneden de prijs van $ 1.000 per ounce. Deze banken spelen het spel zodanig perfect mee, dat de goudprijs na elke ‘suppressie’ slechts gecontroleerd opveert, sinds kort de Modus Operandi genoemd. Alle spelers weten dat de wereldgoudproductie structureel dalende is.
Goud, de enig echte valuta
Mochten westerse banken onder de huidige omstandigheden nog steeds doorgaan met hun goudverkopen dan impliceert dat meer dan ooit minachting voor de belastingbetaler. Immers, dit goud is gemeenschapsgoud! Dit goud zal straks blijken de enige buffer te zijn. Het wordt voor de Amerikanen pas echt verdrietig als het vertrouwen in de dollar zodanig verder ineenschrompelt dat geen land de Amerikaanse schuld nog wil financieren.
De Aziatische goudaankopen tonen eens te meer aan dat goud de enige echte en onbelaste valuta is. China staat nu te boek als vijfde op de lijst van de 20 grootste goudreserve houdende naties na de VS met 8.133 ton (hoewel sinds 1971 nooit meer bevestigd!), Duitsland met 3.412 ton, IMF met 3.217 ton (onder toezegging van enige lidstaten) en Frankrijk met 2.487 ton. Nederland staat met 612 ton op een tiende plaats, nog vóór de ECB met 537 ton en Oostenrijk met 280 ton op de twintigste plaats. België komt op deze lijst niet voor.
Het geloof boven de wetenschap
Op alle mogelijke manieren moet voorkomen worden dat het geloof in een economische malaise wortel zal schieten. Hoe langer het geloof in een goede afloop in stand kan worden gehouden, hoe meer tijd Washington hoopt te krijgen om een Armageddon af te wenden. De wetenschap dat onze kinderen met de gevolgen (aanmerkelijk hogere belastingen bij een geslonken koopkracht) worden opgeschept, deert nu niet. Washington zal politiek gezien niet anders kunnen dan kiezen voor voortzetting van het beleid van quantitative easing om de schulden te ‘kunnen blijven’ financieren. Alleen hyperinflatie kan dan nog de schuld doen verdampen. Voor de consument en belastingbetaler een dodelijk scenario maar wel positief voor de goudprijsontwikkeling. Goud rust maar roest nooit!
* Nadat vanaf 2001 de teugels op de staatsschuld werden gevierd is de goudprijs in dollars intussen met ruim 260% gestegen of op jaarbasis gemiddeld met ruim 15%. Als gevolg van de gestegen euro ten opzichte van de dollar bedraagt de stijging van het goud in euro’s ‘slechts’ 133% of ruim 10% op jaarbasis (tot nu toe). De Amerikaanse regering heeft deze gemiddelde stijging van het goud of daling van de koopkracht toegelaten als concessie op de handhaving van de fiatdollar als reservevaluta. Had men deze (minimale) stijging niet toegelaten dan zou de situatie middels een veel sterkere gold backwardation op de COMEX en de LME al lang uit de hand zijn gelopen met alle gevolgen van dien. Van een vrije markt is natuurlijk al lang geen sprake meer!
Over de gedaalde koopkracht gesproken: gezien de gestegen goudprijs sinds 1971 bedraagt de koopkracht van de dollar nog geen 5% vergeleken met de prijs van 35 dollar in 1971. Kon men in 1971 nog een ounce kopen voor 35 dollar, nu kost dat rond de 900 dollar. Gezien de valutaverwatering is het edelmetaal nog steeds ongehoord ondergewaardeerd. Het omgekeerde geldt daarentegen voor de S&P met een koers/winstverhouding van 59 en een dividendratio van slechts 3,1% (thans), terwijl die historisch gezien onder deze omstandigheden minstens het dubbele had moeten zijn. Conclusie: of de bedrijfswinsten moeten verdubbelen of de beurs maakt opnieuw een nieuwe tuimeling.
Over goud als reserve gesproken: in de 19e eeuw bestond ca. 40% van de geldhoeveelheid in de wereld uit goud waarbij de overige 60% de nationale valuta vertegenwoordigde. Echter, door het terugdraaien van de rol van het goud kon de politiek de kiezer mooiere beloftes voorhouden die gestand werden gedaan middels de uitzet van de geldhoeveelheid (geldpers). Intussen is de rol van het goud in het internationale monetaire circuit tot minder dan 2% gereduceerd als gevolg van de gestegen geldhoeveelheid.
Voor de instandhouding van een redelijk vertrouwen in het bankpapier zou de rol van het edelmetaal tot minstens 10% van de geldhoeveelheid dienen te worden vergroot. Op zich zou dit al tot een vervijfvoudiging van de huidige goudprijs leiden zonder dat sprake zou zijn van enige overwaardering! Naarmate de geldhoeveelheid verder toeneemt zonder dat de prijs van het edelmetaal mee stijgt, dreigt dit spanningsveld steeds meer onbeheersbaar te worden.
Het beleggingskapitaal heeft dan nog maar één vluchtweg: edelmetaal en andere hard assets!
Waarschuwing
Alle ‘fraaie’ lichtpuntjes en beursretoriek ten spijt zal men met de huidige quantitative easing vooral moeten letten op de ontwikkelingen op de Amerikaanse obligatiemarkt. Voorlopig heeft China weer $ 30 miljard aan leningen opgenomen, maar er dient nog voor een bedrag van ca. $ 2.000 miljard aan financiering te worden gevonden. Daarbij is geen rekening gehouden met de sterk teruglopende belastinginkomsten alsmede de oplopende tekorten bij de individuele staten (de staat New Jersey met New York kampt alleen al met een tekort van ruim 60 miljard dollar in het pensioenfonds!), nog afgezien van dreigende gigantische tekorten in de zorg- en oudedagsectoren. Als de buitenlandse bereidheid tot schuldopname opdroogt en de Fed bijgevolg de staatsschuld moet overnemen, valt de bodem volledig uit de markt. De dollar raakt dan ‘uit zicht’, waardoor de goudprijs niet anders dan sterk door het huidige plafond van $1.000 zal schieten. Voor de euro zou dat eveneens een rampzalige ontwikkeling betekenen met een sterk negatieve handelsbalans tot gevolg.
Robert Broncel
voor US Markets