Afzwakkende economie, gevaarlijke huizenmarkt
Er zijn zoals we al vaak hebben aangegeven op deze website een aantal factoren die erop duiden dat de huidige opwaartse golf bij de aandelenmarkten tot een eind zal komen. De nu lopende eindejaarsrally is zo breed uitgemeten in de media dat hij gedoemd is te mislukken en dat wat we tot nu toe hebben zien voorbij komen is dan ook meteen hetgeen waarmee we het voorlopig mee zullen moeten doen.
Daarnaast zijn er indicaties dat de economie aan het afzwakken is en dat die in de komende maanden verder zal afzwakken. Vooral de huizenmarkt heeft de benodigde ingrediënten, sinds eind 2002 zijn de huizenprijzen in Amerika met meer dan 40% de hoogte in geblazen. Tussen augustus 2004 en augustus dit jaar was dit maar liefst met 16%. Nu deze explosieve groei tot een eind lijkt te komen is een terugval zeer vermoedelijk. In welke mate en welk tijdstip het zijn beloop zal krijgen moet nog blijken, wel zeker is dat een teruglopende huizenmarkt zeer slecht is voor de consumptie. De Amerikaan zal de hand op de knip moeten houden wanneer blijkt dat zijn huis in waarde afneemt of in ieder geval stagneert of niet in dezelfde mate zal stijgen. Wanneer dit scenario op gang komt dan zal Amerika zijn functie als aanjager van de wereldeconomie verliezen en men zal dit wereldwijd voelen.
Een van de redenen dat de beurzen in de VS gisteren (8 december) naar beneden moesten was de verwachting van Toll Brothers, een bouwer van o.a. grotere luxe woningen, dat de huizenmarkt zal afzwakken tot een gezonder niveau. Een crash sluit men echter uit. Eerder deze week reageerden de beurzen ook al negatief op een bericht dat de teruglopende huizenmarkt voor een verlies van 800.000 banen zou kunnen gaan zorgen.
Einde renteverhogingen, “hoera !!â€â€¦
Een afzwakkende economie zal vrijwel zeker een einde gaan maken aan de renteverhogingen van de Fed maar aan de andere kant is er bij een eventueel afzwakkende economie bij de huidige stand van de koersen nog geen rekening gehouden. Ook staan winstwaarderingen van aandelen (zie: S&P 500: P/E of K/W bodem in 2006 ?? ) op een hoog niveau. De koers/winst verhoudingen staan aanzienlijk boven het historische gemiddelde van 14~15 en het is nog maar de vraag of de markten aan deze winstprognoses kunnen voldoen.
Vergelijk met 1994 ?
Een aantal analisten vergelijkt de huidige periode met die van 1994 toen de Fed ook een einde van een serie renteverhogingen naderde. Men noemt daarbij graag het feit dat de markten toen fors uitbraken tot een bull-markt met de welbekende toppen van 2000. Er zijn echter een belangrijk aantal verschillen te noemen in vergelijk met die periode. Destijds waren beleggers zeer pessimistisch over de markt terwijl beleggers nu vooral positief zijn. Een onderzoek van destijds toont aan dat slechts 30% van de beleggers of handelaren bullish waren tegenover 50% bearish. Vandaag de dag is de situatie omgekeerd waarbij het percentage beleggers dat bullish is uitkomt op 54% terwijl de beren het met maar zo‘n 23% moet doen.
Ook was er meer cash in de markt ten opzichte van de bezittingen, de cash-to-asset ratio noteerde in 1994 8% tegenover 3,9% op dit moment. Ook niet onbelangrijk was dat zowel het handelstekort, de schulden van de huishoudens en de het grote negatieve saldo van de regering maar uitkwamen op een fractie van wat ze nu zijn. Ook heel belangrijk om te noteren is het feit dat de gemiddelde koers/winst verhouding destijds uitkwam op ongeveer 15 ten opzichte van de 19+ nu. Ook was er in die tijd geen vlucht richting het goud waar te nemen zoals die nu wel het geval is. Een radicaal andere situatie dus.
Het is wellicht beter om een vergelijking te maken met de jaren 60, toen de core inflation (inflatie afzonderlijk van energie en voedsel) schommelde tussen de 1% en 3%, vergelijkbaar met de situatie nu. De drie keren dat er gestopt werd met het verhogen van de rente – in 1959, 1965 en 1969 — had dit een neerwaarts effect op de koersen.
De gemiddelde veranderingen van de koersen in de periode na het stoppen van de renteverhogingen in de jaren 60 ziet er zoals hieronder uit.
3 maanden: ‑0,4%
6 maanden: ‑6,2%
1 jaar: ‑8,5%
In het verleden hebben periodes na de renteverhogingen geleid tot “Bear Markten”. Deze hielden vaak stand tot de rente aanzienlijk werd verlaagd. Wanneer de Fed stopte met het verhogen van de rente reageerden de markten vaak negatief op het toenemende slechte nieuws over de economie en de bedrijfswinsten. De run vanaf 1994 is dan ook eerder een uitzondering dan een regel.
Guy Boscart
US Markets