We doen een round-up van enkele formidabele crashes van de Dow Jones Industrial Average (DJIA). Hierbij kijken we naar de historische context en proberen te begrijpen wat er aan de hand was. Nadien zien we hoe het staat met het huidige verloop van de DJIA.De ene crash is de andere (niet?)
In onderstaande tabel hebben we een overzicht gemaakt van de belangrijkste crashes die de Dow Jones Industrial Average (DJIA), ‘geboren’ op 26 mei 1896, heeft moeten doorstaan.
We hebben ons beperkt tot de periodes waarbij de DJIA een verlies boekte van minstens 35%. De kortste tijdsduur was 71 dagen: de kortste maar meest desastreuze van alle crashes. De langste was diegene, veroorzaakt door de technologiebubbel in 2000. Het duurde maar liefst 999 dagen voordat een duurzaam herstel inzette.
We bekijken deze trieste gebeurtenissen van wat naderbij.
De eerste crash (1901−1903)
Voor zover we konden nagaan, is dit de eerste crash van de DJIA, die voldoet aan het criterium van minus 35% of meer.
De VS golden in het begin van de nog prille 20ste eeuw als de meest geavanceerde samenleving op het gebied van technologie en comfort. Daarbij moeten we ons niet te veel voorstellen. De levensverwachting in de VS was rond de 45 jaar, er waren amper auto’s, de meeste geboortes gebeurden thuis en de voornaamste doodsoorzaken waren longontsteking en griep.
Het is niet duidelijk wat de reden was voor een terugval van de DJIA met 46% in een periode van toch 2 jaar en bijna 5 maanden.
De paniek van 1906
De eerste crash (1901−1903) was nog niet vergeten en de tweede kondigde zich al aan. Eind 1905-begin 1906 deed zich in New York iets voor, dat ons bekend in de oren klinkt: schuldenaars konden hun leningen niet meer afbetalen, banken geraakten in de problemen enzovoort. In 1 jaar en bijna 10 maanden kalfde de DJIA af met 49%.
Crash van Wereldoorlog I (1916−1917)
In 1916 hoorde het Amerikaanse publiek alleen maar slechte berichten uit Europa, waar de oorlog aan het vastlopen was in uitzichtloze slachtpartijen en geblokkeerde loopgravenstellingen.
Onzekerheid lag aan de basis van een crash van ‑40%, die iets langer dan een jaar en een maand zou duren.
Terugslag van Wereldoorlog I (1919−1921)
Na het einde van WO 1 in november 1918 volgde een euforische periode van hoogconjunctuur. Dit kon niet blijven duren en de DJIA verloor in 660 dagen 47% van zinn waarde.
1929: de dodelijkste crash
Hij duurde ‘maar’ 71 dagen maar was de aanzet voor een teloorgang van de volledige economie van de VS en van een groot deel van de wereld. Wie zegt ‘beurscrash’, denkt aan de beelden van paniek in Wall Street op Black Thursday, 24 oktober 1929.
In enkele maanden tijd zagen mensen hun beleggingen voor het grootste deel in rook opgaan, verloren mensen hun job en waren al tevreden met soep uit een gaarkeuken van het Leger des Heils.
Deze crash der crashes was de start van de Grote Depressie, die in de VS duurde tot 1933 of nog later. In Europa was de crash van 1929 en de nasleep ervan de lont in het kruitvat dat Hitler had klaargezet ter voorbereiding van WO 2.
De crash van de Grote Depressie (1930−1932)
We hadden het daarnet over de Grote Depressie. De omvang van deze economische catastrofe is af te leiden uit hetgeen gebeurde met de DJIA tussen de lente van 1930 en de zomer van 1932. In 2 jaar en bijna 3 maanden donderde de DJIA met een verpulverende 86% naar beneden.
Een belegging, gedaan voor de crash van 1929, van 100 dollar zakte tot midden 1932 weg tot …14 dollar. Om dat geld simpelweg terug te verdienen, is een stijging van de DJIA met meer dan 600% nodig.
Na het keerpunt in 1932 duurde het tot 1954 vooraleer de DJIA op het peil van 1929 had hersteld.
Oorlogsdreiging en schandalen: crash van 1937 – 1938
De Grote Depressie leek voorbij, beleggers konden terug rustig slapen, het vertrouwen in de toekomst keerde weer. Net dan kwamen alarmerende berichten uit Europa over een dictator die zich van geen enkel verdrag iets aantrok en daarenboven tanks, kanonnen, onderzeeërs, slagschepen en vliegtuigen liet produceren en autostrades liet aanleggen voor snel troepentransport. De (later zou blijken terechte) vrees om nogmaals in een wereldconflict te worden betrokken maakte de hemel boven Wall Street somber. In datzelfde Wall Street kwamen financiële schandalen aan het licht.
Iets langer dan een jaar duurde de daaruit voortvloeiende crash die de DJIA met 49% zag instorten.
Crash van Wereldoorlog II (1939−1942)
Op 1 september 1939 viel Nazi-Duitsland Polen binnen en dit was de aanzet naar de tweede wereldbrand op amper 26 jaar tijd. De gebeurtenissen in Europa waren niet van aard om Wall Street te bekoren. Als klap op de spreekwoordelijke vuurpijl viel Japan op 7 december 1941 de Hawaïaanse haven Pearl Harbour aan, wat de VS deed besluiten om zich grondig te bemoeien met de toen al algemene oorlog.
De DJIA zakte in 959 dagen weg van ca 156 naar ca 92 punten (-40%) en komt wat betreft duurtijd in de buurt van de technologiecrash van 2000 – 2002.
De Vietnam- en Watergate crash (1973−1974)
In 1946 startte een oorlog tussen Frankrijk en een deel van zijn voormalige kolonie Indochina, die in 1957 overging in een gewapend conflict tussen het door communistische, door o.a. China gesteunde Noord-Vietnam en Zuid-Vietnam, dat kon rekenen op steun van o.m. de VS. Deze oorlog duurde tot 1975 en eindigde op een terugtocht met stille trom van de Amerikanen en hun bondgenoten.
De periode van de Vietnamoorlog was niet van aard om Amerikaans patriottisme hoog te doen oplaaien. Daarbij kwam dan nog het Watergate-schandaal (juni 1972), dat uiteindelijk leidde tot het aftreden in augustus 1974 van president Richard Nixon.
In dit politiek rusteloze klimaat verloor de DJIA in iets minder dan 2 jaar tijd 45%.
Tech-crash (2000−2002)
Qua verlies is deze crash, jaren van tevoren al voorspeld door de vorige Fed-baas Alan Greenspan, de minst erge van het tiental in onze tabel. Maar hij kwam keihard aan en het herstel duurde dan weer het langste van allemaal: 999 dagen.
De technologie-index Nasdaq stortte op 10 maart 2000 van zijn all time high bij 5.048,62 punten ineen en heeft sindsdien die achterstand nooit meer goedgemaakt. Het hoogste punt dat deze index bereikte sinds ‘zwarte maand maart 2000’ is 2.859,12 punten op 31 oktober 2007, nog altijd meer dan 43% beneden de absolute piek op 10 maart 2000.
Er zijn in de periode 2000 – 2002 veel firma’s over kop gegaan. Zelfs reuzen in de techn-sector, zoals Microsoft, zijn qua beurskoers niet meer geworden wat ze voor de crash waren. Microsoft piekte in december 1999 bij 58,38 dollar en kon, na een fameuze terugval, in oktober 2007 herstellen tot 36,81 dollar, nog altijd 37% lager dan de top in december 1999.
Laten we eens kijken hoe het staat met de DJIA de dag van vandaag. Op 9 oktober 2007 bereikte deze index een all time high van 14.164,53 punten. Dan ging het bergaf tot hij 295 dagen later stond op 10.962,54 punten, dat was 15 juli 2008. Dit is een terugval met 3.201,99 punten ofwel 22,6%.
In het licht van de hierboven beschreven gebeurtenissen is die ‑22,6% (gelukkig) nog ver van ons criterium van 35%. Laat ons hopen dat er nooit zal gesproken worden over een ‘crash van 2008’. En vergeet het niet: hoop doet leven.
Jan Van Besauw
Publicist voor US Markets
Ondergetekende is een gepensioneerde marketing manager. Hij schrijft voor US Markets o.m. columns, nieuwsberichten en artikelen over diverse onderwerpen. Hij heeft op het moment van schrijven geen materieel belang of bezit in de besproken bedrijven of beleggingsinstrumenten.