DE DOLLAR? DE DOLLAR!

Vaak wordt gesteld dat de maand jan­u­ari een voor­bode vormt voor wat ons de rest van het jaar op de beurs te wacht­en staat. Het gezegde luidt dat de eerste 5 beurs­da­gen van het jaar bepal­end zouden zijn voor het koersver­loop voor de rest van het jaar. Een andere opvat­ting is de hele maand jan­u­ari als indi­ca­tor voor de rest van het jaar te nemen. Dit jaar is er echter een opmerke­lijk ver­schil tussen de eerste week en de rest van de maand. Zo startte de beurs het jaar met winst om de maand jan­u­ari ver­vol­gens met ver­lies af te sluiten. Wat moeten mark­tvoor­spellers met dit gegeven? Voor zover er al waarde gehecht zou moeten wor­den aan de maand jan­u­ari als voor­speller voor de rest van het jaar kun­nen beleg­gers niet veel met het huidi­ge koersverloop.

Een opval­lend ver­schi­jnsel is inmid­dels wel de voort­gaande opmars de dol­lar. Want deze munt was eind novem­ber immers volledig uit de gratie bij beleg­gers. De con­sen­sus was toch dat deze munt alleen maar verder kon dalen. Zelden waren beleg­gers zo onder­wogen in ​’s werelds belan­grijk­ste val­u­ta als in de herf­st van 2009. En ziedaar, sinds begin decem­ber – de dol­lar bereik­te toen een voor­lop­ige bodem ten opzichte van de euro van 1,51 — is de dol­lar bezig aan een opmerke­lijke ral­ly. Inmid­dels staat de dol­lar op 1,36 en daarmee zo’n 10 % hoger. Hoe ver zal deze dol­lar­ral­ly zal reiken en wat zijn de impli­caties voor andere beleg­gin­gen als aan­de­len en obligaties?

Tij­dens de ral­ly op de beurzen de afgelopen tien maan­den vor­mde de zwak­te van de dol­lar voor beleg­gers een gun­stige rug­wind. Er was een bij­na per­fecte negatieve cor­re­latie van 0,95 tussen de dol­lar en de beurs. De beweg­in­gen vor­m­den elka­ars spiegel­beeld. Tot eind novem­ber vorig jaar. Gedurende de maand decem­ber ste­gen zow­el de dol­lar als de beurs in tan­dem. Maar inmid­dels zijn de wegen van bei­de kort­stondi­ge vrien­den weer geschei­den. His­torisch is een sterke dol­lar alti­jd een onder­s­te­un­ing geweest voor de beurs. Eigen­lijk waren daarop maar twee uit­zon­derin­gen. Dat was gedurende de jaren ​’70 en tij­dens de recente kredi­et­cri­sis. In bei­de gevallen vor­mde de dol­lar een vluchthaven voor beleg­gers die de aan­de­len­markt niet langer vertrouw­den. Ook de laat­ste weken zien we weer een opmerke­lijke vraag naar Amerikaans schatk­ist­pa­pi­er als alter­natief voor beleg­gin­gen met een hoger risi­co. Met name de aanzwellende onzek­er­heid over de soliditeit van de staats­fi­nan­ciën van een aan­tal Zuid-Europese lan­den doet de euro geen goed.

Een sti­j­gende dol­lar doet echter wel veel zoge­naamde car­ry trades op het kerk­hof belanden. De hausse­markt op de beurzen werd mede veroorza­akt door beleg­gers die leen­den in dol­lars – de rente was laag en de munt waarin geleend werd had de neig­ing verder te dalen – en ver­vol­gens beleg­den in effecten met een hoger ren­de­ment zoals bijvoor­beeld aan­de­len, bedri­jf­soblig­aties, grond­stof­fen en emerg­ing mar­kets. Een sti­j­gende dol­lar noopt deze beleg­gers echter deze trans­ac­ties weer terug te draaien met de huidi­ge koers­dalin­gen op de beurs tot gevolg. In dat opzicht heeft een sti­j­gende dol­lar dus wel een nadelig effect op de beurzen. Maar voor economieën als Por­tu­gal, Ital­ië, Grieken­land en Span­je – in de finan­ciële wereld beter bek­end als PIGS — heeft een verder sti­j­gende dol­lar ook voorde­len. Hun staats­fi­nan­ciën zijn juist in de prob­le­men gekomen door de sterke euro. Waar deze lan­den zich vroeger uit de prob­le­men kon­den deval­ueren is dat niet langer mogelijk nu zij deel uit­mak­en van de Euro­zone. Maar een zwakkere euro komt ze nu hele­maal niet slecht uit.

De huidi­ge ontwik­kelin­gen rond de dol­lar en in de Zuid-Europese lan­den zijn een vol­gend en onver­mi­jdelijk sta­di­um in de afwik­kel­ing van de kredi­et­cri­sis. De sti­jging van de dol­lar komt veel beleg­gers even niet goed uit maar kan de Zuid-Europese economieën juist weer ten goede komen. Er is alti­jd gezegd dat de dol­lar in de toekomst alleen maar omlaag kan. Dat is waarschi­jn­lijk maar ten dele waar. Ten opzichte van de Chi­nese yuan is de dol­lar inder­daad zo’n 50 % overge­waardeerd en is een verdere dal­ing te verwacht­en. Ten opzichte van de euro is een verzwakking van de dol­lar maar zeer de vraag. Wij Euro­pea­nen moeten ons langza­am gaan neer­leggen bij het feit dat wij in de toekomst wellicht het muse­um van de wereld wor­den. Musea groeien niet erg hard en hebben zek­er geen sterke valuta.

Jan-willem Nijkamp
voor US Markets