De Chinezen zijn dol op goud. Is dat om de gouden standaard te herstellen? De Chinezen zijn ook dol op koper en staal, op bauxiet, op ertsen, op olie en op water. De Chinezen lijken wel overal dol op.
Gouden Standaard en Dollar
De Gouden Standaard gaf de dollar de image dat hij volledig door goud gedekt was. Dollars konden altijd voor goud ingeruild worden en andersom. Dat werd begeleid door het onvermijdelijke plaatje van Fort Knox met onafzienbare rekken opgestapelde goudbroodjes. Helaas kon niemand controleren hoeveel goud er echt was en of dat wel voldoende was. Maar de rest van de wereld accepteerde het en had in de kluis als eigen reserves dikke stapels dollarbiljetten die bewaard werden alsof het goud was. Een vordering op de VS was al genoeg om als basis te dienen om de eigen valuta in omloop te brengen die op die manier gedekt was door de dollar=goud waarde. De wereld had een rotsvast vertrouwen in de VS.
Marshallplan
Dat systeem werkte goed voor alle partijen. De Amerikanen konden op grote voet leven en hebben daarvan flink geprofiteerd. De dollars die ze in het buitenland uitgaven kwamen namelijk niet terug. Ze hebben aldus veel “gratis” kunnen investeren in het buitenland, veel bedrijven waren/werden Amerikaans. Het buitenland beschouwde die dollars als een serieuze waarde en bracht op basis daarvan eigen geld in omloop waardoor de lokale economie functioneerde. Het meeste bekende voorbeeld van zo’n geldinjectie met gedrukt geld als basis is het Marshallplan van na de oorlog. De Amerikanen maakten een paar miljard dollar over en iedereen ging hier weer aan het werk. Fantastisch toch en een briljante vondst. Dat hadden we als Europa ook goed zelf kunnen regelen maar dominees verzinnen zoiets niet. Zoals altijd kunnen mensen met de vinger aan de geldpers zich niet beheersen maar pas de laatste decennia is het echt fout gegaan met de hoeveelheid dollars. Quantitative Easing is een onbeschaamde manier van geld drukken waarbij ook geen enkele poging meer wordt gedaan een schijn van waardebehoud op te houden. “Ons tekort is jullie probleem” zei een Amerikaanse FED-president lang geleden al eens tegen buitenlandse verslaggevers. En daar stonden ze beteuterd bij te kijken. Niet dat iemand toen wakker werd maar de situatie van de reservevaluta was toen al zo ingewikkeld geworden dat niemand een weg terug wist. Bovendien was er geen alternatieve valuta van een omvang die groot genoeg was om mondiaal acceptabel te zijn. Even leek de euro die rol gedeeltelijk over te nemen maar door al het geploeter van de laatste jaren lijkt die kans voorlopig verkeken.
Het Zwarte Pieten is reeds lang begonnen
Zo brengt de FED onafzienbare hoeveelheden dollars in omloop. Zolang die dollars zich niet massaal richten op bestedingen in de reële economie blijft de inflatie beperkt en blijft het systeem nog in stand. De VS is een land met een immens tekort op de betalingsbalans en dus komt dat gedrukte geld overal in de wereld terecht. Het spel wordt meegespeeld en zoals in het sprookje van de kleren van de keizer doet iedereen net alsof er niets aan de hand is. Totdat het moment komt dat iedereen tegelijk door de deur naar buiten wil. Dat kon nog wel eens de economische melt-down zijn. Wie op dat moment de dollars bezit heeft de Zwarte Piet. En terwijl Nederland voor een stapel dollars een basisvoorziening als KPN in de uitverkoop doet, pakt China het anders aan.
Het Chinese Wirtschaftswunder
China heeft de laatste decennia de rol op zich genomen van “fabrikant van de wereld”. Dat is een rol die ze zich met verve aangemeten hebben. Voor een groot gedeelte worden de Chinezen betaald met waardeloos dollarpapier, althans waardeloos wordt het op een zeker moment in de toekomst. De rest van de wereld staat er gniffelend naar te kijken hoe de Chinezen zich daarvoor uitsloven. Wat de rest van de wereld ontgaat is dat de Chinezen helemaal niet van plan zijn de enorme berg dollarpapier in de kluis te bewaren. Zolang de dollar zijn waarde houdt spelen ze het spel mee maar zorgen er wel voor de dollars zo spoedig mogelijk om te zetten in echte economische waarden. Dat kunnen bedrijven zijn die ze opkopen bijvoorbeeld Lenovo dat de IBM-computerfabricage overnam. Hier en daar kopen ze een autofabriek. China realiseert zich goed dat ze daarbij ook de dure werkgelegenheid en de cultuur van dat land overnemen en de vraag is of ze dat wel willen. China zoekt het daarom vooral in een andere hoek: het verwerven van grondstoffen. Als er iemand zicht heeft op hoeveel grondstoffen er nodig zijn voor zijn rol als wereld-fabrikant is het China wel. Het beleid van China is er op gericht om zoveel mogelijk grondstoffen te kopen of de macht over de productie te verwerven, het maakt eigenlijk niet uit wat. Wie de grondstoffen heeft, heeft de toekomst. Met name in Afrika worden door China grote ontwikkelingsprojecten uitgevoerd en infrastructuur aangelegd. Tal van Afrikaanse dictators bezitten nu dikke stapels dollars in ruil voor toekomstige Chinese grondstoffen en delfstoffen. Het mag duidelijk zijn dat goud daar ook bij hoort. Niet alleen omdat het een schaars en dus waardevol economisch goed is, maar goud heeft nog een magische bijklank uit de tijd van de Gouden Standaard. Maar wie denkt dat China ooit een Gouden Standaard in zal voeren heeft het mis. China heeft al lang een nieuwe Standaard. Het is de “GoudenZilverIJzerKoperWaterOlieenBauxiet Standaard” die tot in lengte van jaren garant zal staan voor de waarde van de Yuan. En de bewaarkosten zijn gering want ze zitten nog in de grond.
Drs Paul Nagels
voor US Markets