U weet dat de beurs in de dalende fase zit. Tenminste, als u mijn wekelijkse column over de beurscyclus heeft gevolgd. Vanwege de dalende fase staat ‘sparen’ weer volop in de belangstelling. Zelfs beleggersbank Alex zoekt spaargeld. Typisch iets voor de dalende fase. Omdat de beursomzetten afnemen valt er minder te verdienen voor deze beleggersbank. Beleggers halen hun geld van de beurs af. Zij zoeken een bestemming voor dit geld. Banken weten dit natuurlijk als geen ander. Ze zijn op zoek naar uw spaargeld. 1. Inleiding
Dankzij een vloed aan nieuw spaargeld heeft SNS Reaal geen last van de kredietcrisis. Er is in 2007 voor meer dan 5,5 miljard aan spaargeld in het SNS Reaal-spaarvarken gestopt. ING verwacht een wereldwijde strijd om spaargeld. Vanwege de kredietcrisis is het voor banken moeilijker om aan geld te komen. Banken zijn op zoeken naarstig naar nieuwe spaarvarkens.
Niet dat ze bereid zijn om u daarvoor te betalen. Dat is een heel ander verhaal. Uw spaargeld is, onder andere voor de SNS een zeer goedkope bron voor het aantrekken van vers kapitaal. Zij hebben vorig jaar een 8,2 procent hogere rentemarge gerealiseerd (Bron: Het Financieele Dagblad, 22/02/2008). Heel lucratief dus.
Het zal dan ook niet meevallen om nog veel meer spaargeld aan te trekken. Sparen doen we niet zo graag. Immers, op de beurs kunt u toch veel meer verdienen met het vetmesten van uw spaarvarken? We vinden het ook leuker om ons geld over de balk te gooien dan het keurig in een spaarvarkentje te stoppen. En waarom zou je gaan sparen als uw spaarkapitaal wordt aangetast door een hoge inflatie en eventueel door een aanslag van de fiscus inzake vermogensbelasting? Sparen betekent bezuinigen op onze welverdiende levensstandaard.
We hebben onze levenstandaard in de loop van enkele tientallen jaren behoorlijk opgetrokken. We vinden het normaal dat we de hele fossiele energievoorraad er in enkele generaties doorheen jassen. Het is inmiddels een normaal verschijnsel dat u één of meerdere auto’s voor de deur heeft staan, u internet heeft, u belt met uw mobiele telefoon van uit uw vakantiebestemming waar u meerdere keren per jaar naar toe gaat en dat u liever geld leent voor de aanschaf van nieuw meubilair. Je kunt je afvragen of banken u hebben gestimuleerd om makkelijk en veel te lenen. Banken zullen dan ook hun best moeten doen om uw spaargeld aan te trekken. Hoe dan ook, het blijft altijd uw eigen keuze. Zo heeft u ook de keuze om te gaan sparen.
2. Banken aan zet
Banken hebben, voor zover ik het kan overzien, twee mogelijkheden om u te verleiden om uw spaargeld bij hen te stallen. Zij kunnen u belonen en zij kunnen inspelen op uw gevoel van veiligheid.
Belonen. Sparen levert niet zoveel op. De SNS-Internetspaarrekening levert 2,6 procent rente op (www.snsbank.nl , 17/03/2008). Bij een verwachte van inflatie 2,6 procent à 3 procent schiet u er niets mee op. Wat u enerzijds aan rente verdiend, wordt direct weer door de inflatie opgevreten. De bank zou u een hogere rente kunnen aanbieden? Uw spaargeld wordt als ‘goedkoop’ beschouwd. Waarom zou de SNS Reaalbank de rentetarieven niet kunnen optrekken zodat u in ieder geval ruimschoots wordt gecompenseerd voor inflatie en uw eventuele aanslag voor vermogensbelasting? De nieuwe reclamecommercial wordt dan; ‘Bij de SNS Reaal bieden wij u een mooie rente, plus een leuke bonus. ZO KAN HET OOK.’
Veiligheid. In onze vorige column hebben we stilgestaan bij de piramide van Maslow. Elk mens heeft behoefte aan veiligheid. Onzekere beurstijden en dalende huizenprijzen kunnen een gevoel van onveiligheid oproepen omdat uw vermogen wordt aangetast. Banken kunnen hierop inspelen door te benadrukken dat sparen een veilige haven kan zijn tegen de gure buitenwind.
3. Maak zelf een keuze
U kunt er natuurlijk ook voor kiezen om zelf een keuze te maken. In plaats van afhankelijk te zijn van de marketing van uw bank, kunt u ook uw eigen plan trekken. Maak een plan waarin u uw eigen doelstellingen beschrijft. Ook wel ‘doelsparen’ genoemd. Bijvoorbeeld; sparen voor de afschrijving van uw inventaris, het aflossen van uw schulden, sparen voor toekomstige plannen en voor het opbouwen van vermogen.
Tiensprocentformule. Consumenten die het kunnen opbrengen om 10 procent van hun maandelijks inkomen te sparen, kunnen financieel onafhankelijk worden. Enkele jaren geleden zijn hier, in het kader van het consuminderen enkele boeken over geschreven.
Consumenten die in staat zijn om te sparen en hun schulden aflossen, zullen daar altijd de zoete vruchten van plukken. Na verloop van tijd kun je meer kopen dan je ooit gedacht had. Immers je houdt de rente in je zak en je krijgt er zelfs nog wat voor. Door het rente op rente principe ontstaat er uiteindelijk een sneeuwbaleffect die tot financiële onafhankelijkheid kunnen leiden. Je hele levenssituatie verandert hierdoor. Evenals dit gebeurt bij mensen die zich tot over hun oren in de schulden hebben gestoken. Spaargedrag leidt tot een omgekeerd effect. Het klinkt paradoxaal, maar door te sparen kun je op langere termijn juist meer uitgeven.
Bovendien ontstaan er wat psychologische voordelen. Uw spaargedrag kan uw welzijn in positieve zin beïnvloeden. Er kan een last van uw schouders vallen zodra u merkt dat u aan het einde van de maand geld overhoud in plaats van tekort komt. Het is leuk om langzaam maar zeker te ervaren dat uw droom steeds dichterbij komt omdat uw spaarsaldo toeneemt. Gevoelens van ontspanning kunnen de ruimte krijgen als u constateert dat u geld heeft voor de aanschaf van duurzame consumptiegoederen die kapot zijn gegaan, als u ervaart dat u al uw rekeningen makkelijk kunt betalen en tot slot als u zoveel op uw huis heeft afgelost dat u daardoor minder gevoelig wordt voor eventuele dalende huizenprijzen.
Bent u ervan overtuigd dat een gevuld spaarvarken een bijdrage kan leveren aan uw levensgeluk? Tegenwoordig lijkt het alsof sparen alleen maar een last is. Sparen gaat ten koste van consumeren, zo lijkt de gedachte. Dit is maar ten dele waar. In werkelijkheid leidt sparen tot uitgesteld consumeren. Sterker u kunt in een later stadium juist meer consumeren omdat u kunt profiteren van de rente-inkomsten en omdat u geen rente hoeft te betalen. Dit scheelt u minimaal 10 procent per jaar op uw uitstaande schuld.
Sparen is zo moeilijk omdat u in eerste instantie genoegen nemen met minder. We leven in een consumptiemaatschappij. Wilt u toch gaan sparen? Dan moet u ervan overtuigd zijn dat sparen voor u echt voordelen oplevert. Behalve financiële voordelen kan spaargedrag ook stressgevoelens reduceren bij consumenten die op dit moment moeizaam kunnen rondkomen.
Op de website van www.elsevier.nl ( Zuinige Nederlanders tobben over geld, 12/04/2005) kunt u lezen dat 3 miljoen Nederlanders geldzorgen hebben en 1 miljoen Nederlanders regelmatig wakker ligt omdat ze zich zorgen maken over hun financiële situatie.
Consumenten die op dit moment gebukt gaan onder het feit dat zij hun rekeningen moeilijk kunnen betalen of omdat zij in angst leven omdat er iets kapot kan gaan terwijl zij geen geld hebben om dit product te vervangen kunnen gebukt gaan onder de stress. Consuminderen en sparen kunnen deze problemen verminderen en uiteindelijk uw levensstandaard verhogen.
Hoe dan? Uit onderzoek van de Nederlandsche Bank blijkt dat sparen een emotionele opgave is. Het valt niet mee om elke maand een spaarbedrag over te boeken. U kunt het vergeten of u kunt besluiten om het geld toch maar voor consumptieve doeleinden te gebruiken. Daarom kunt u maar het beste automatisch kunt sparen. U heeft er dan geen omkijken meer naar. Bovendien ziet u maandelijks uw spaarbedrag, als gevolg van uw spaargedrag, lekker groeien.
4. Maslow.
In onze vorige column schreven we over Maslow. Spaargedrag leidt tot het bevredigen van biologische behoeften, veiligheidsbehoeften, sociale behoeften, erkenning en waardering en waarschijnlijk ook tot het bevredigen van de behoefte aan zelfverwerkelijking.
Biologische behoeften. U bent in staat om gezond voedsel te kopen, mannen zonder geldproblemen hebben waarschijnlijk meer kans om een leuke partner te vinden en hebben daardoor waarschijnlijk meer seks dan mannen die niet kunnen rondkomen en u wordt minder snel geconfronteerd met een gedwongen verkoop van uw woning. Bovendien leidt minder stress tot minder ziekten.
Sociale behoeften. Consumenten die wakker liggen vanwege hun geldsituatie kunnen op een gegeven moment voor de keuze staan om te moeten bezuinigen op bijvoorbeeld een sportvereniging en dergelijke. Spaargedrag leidt tot een inkomensvergroting van 10 procent op uw uitstaande schuld. De gemiddelde schuld van mensen die in de schuldsanering zijn terechtgekomen bedraagt 21.786 euro. Spaargedrag leidt in dit geval op lange termijn naar een maandelijks voordeel van 2176 euro per jaar. Ofwel, circa 180 euro per jaar. Van dit geld kunt u elke maand sporten en zelfs naar de kroeg.
Erkenning en waardering. Spaargedrag leidt tot een groter mate van zelfrespect en zelfwaardering. Anders gezegd, het maken van problematische schulden doet je zelfvertrouwen geen goed. Het is prettiger om terug te kijken op een leven waarbij je iets hebt opgebouwd, dan terug te moeten kijken en de tel kwijt te zijn geraakt over het aantal slapeloze nachten waarop je liep te tobben.
Zelfverwerkelijking. Zodra er meer financiële vrijheid ontstaat, ontstaat er meer ruimte om te doen wat bij u past. U wordt dan geen slaaf van uw inkomsten uit arbeid, zodat u bijvoorbeeld altijd maar moet blijven overwerken om uw levensstandaard vast te kunnen houden. In tegendeel, u biedt uzelf de unieke kans om dat werk te doen waar u goed in bent en wat u leuk vindt. De titel van het boek ‘nooit meer werken’ is dan op u van toepassing. Ofwel, iedereen die doet wat hij leuk vindt kan zich verschrikkelijk veel uren maken, maar beschouwd dit als een hobby. Meer lezen:
- Nooit meer werken, Marian van Lier (www.carnac.nl )
— Op weg naar Flow, Mihaly Csikszentmihalyi
5. Wilt u miljonair worden?
Op www.psychologieenbeleggen.nl heeft Jos twee prachtige columns geschreven waarbij het thema sparen aan de orde komt, namelijk: ‘vijf eigenschappen van mensen die succesvol vermogen opbouwen (28÷02÷2008)’ en moet je slim zijn om rijk te worden? Over de invloed van rijkdom en inkomen die nodig zijn bij het opbouwen van een vermogen(16/12/2007). Deze columns zijn zeer de moeite waard om te lezen en reiken u handvatten aan, hoe paradoxaal dit ook lijkt, om de kwaliteit van uw leven te verhogen simpelweg door minder uit te geven. Hierdoor bent u in toenemende mate in staat om uw behoeften, zoals Maslow deze heeft geformuleerd, te bevredigen. Gek eigenlijk hè.
Deze column is tot stand gekomen als gevolg van een samenwerkingverband tussen Jos Magendans ( webmaster: www.psychologieenbeleggen.nl ) en Arnoud Rademaker. Wij zullen zo nu en dan de rubriek ‘Beurspsychologie’ voor u verzorgen.