U kunt rijker worden dan u nu al bent. Het is zelfs een noodzakelijke keuze, tenminste als u een bevredigend leven wilt leiden. Geld is niet het doel, het vinden van levensgeluk wel.
1. INLEIDING
Maslow’s behoeftehiërarchie toont aan dat voor het bereiken van zelfverwerkelijking en levensgeluk geen rijkdom nodig is. Zelfverwerkelijking is datgene realiseren, wat ieder mens van nature in zich heeft, en zich uit als jouw grote droom of jouw grote passie. Het doelbewust vergroten van uw vermogen kan, mits dit zorgvuldig gebeurt, de weg vrijmaken tot het voorkomen van stress en het ontdekken enerverende levensactiviteiten.
Iedereen wil rijk worden. We kopen massaal (staats)loten, speculeren er lustig op los en als dit tot niets leidt dan doen we toch gewoon mee aan een televisieprogramma in de hoop een miljonair te trouwen. Bovenstaande voorbeelden suggereren dat ‘rijker worden’ voornamelijk afhankelijk is van externe omstandigheden. Niets is echter minder waar.
Het is interessant om vast te stellen dat het voor de meesten helemaal niet nodig is om buitensporig rijk te zijn. Het uitoefenen van een hobby, het vervullen van vrijwilligerswerk, het samenzijn met uw vrienden hoeft niet duur te zijn. Bovendien is het opbouwen van een vermogen voor de meesten haalbaar.
Jay Zagorsky heeft onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van het opbouwen van een vermogen(tje). Hij heeft van 7.403 baby boomers met een gemiddelde leeftijd van 37 jaar de financiële data onderzocht. Uit zijn onderzoek bleek dat elke extra IQ-punt een bijdrage levert aan het verhogen van het jaarlijks inkomen met 234 à 616 dollar. Toch zijn hoogopgeleiden niet per definitie rijker dan laagopgeleiden. Opvallend genoeg bleek uit zijn onderzoek dat er relatief veel minder hoog opgeleide mensen zijn die juist in staat zijn geweest om een relatief hoog vermogen op te bouwen.
Het opbouwen of juist het verminderen van schulden is een welbewuste keuze. In deze column richten wij ons tot hen die wel de mogelijkheid hebben om hun vermogen te laten groeien. Dit kan als we de verantwoordelijkheid willen nemen voor ons uitgavenpatroon. Wilt u dat? Bent u zelf verantwoordelijk voor uw financieel levensgeluk? Als u uw behoeften wilt bevredigen dan is het ook noodzakelijk om uw vermogen te laten groeien. U bent dan in staat om actief te werken aan het bevredigen van uw menselijke behoeften.
2. MENSELIJKE BEHOEFTEN
Abraham Maslow heeft onderzoek gedaan naar deze menselijke behoeften. Hij heeft al deze behoeften in een piramide geplaatst. Hij onderscheid vijf behoefteniveaus in het menselijk gedrag welke zich in volgorde aandienen: primaire biologische behoeften, veiligheidsbehoeften, sociale behoeften, behoefte aan erkenning en waardering en de behoefte aan zelfverwerkelijking. We kunnen de volgende behoefte van de piramide pas betreden, zodra de onderste behoefte is bevredigd. Daarnaast kan een reeds eerder vervulde behoefte op de piramide weer meer aandacht vragen, zoals bijvoorbeeld in het geval van ziekte: de biologische behoeften komen dan eerst.
Biologische behoeften. voedsel, onderdak, drinken, seks en bijvoorbeeld zuurstof. Bijvoorbeeld: Astmapatiënten in het uitgaansleven of tijdens sportactiviteiten ondervinden ademhalingsmoeilijkheden waardoor zij belemmerd worden in het vervullen van hun vrije tijdsbesteding. Ook het ontbreken van een adequaat onderdak waar men zich thuis voelt belemmerd ook het doorgroeien naar de hogere treden.
Veiligheidsbehoeften. We kunnen deze behoeften onderscheiden in lichamelijke -, sociale – en maatschappelijke veiligheid. Lichamelijke veiligheidsbehoeften: de afwezigheid van criminaliteit, oorlog en milieurampen en de persoonlijke integriteit. Sociale veiligheid is bijvoorbeeld de afwezigheid van pestgedrag op school en werk en de aanwezigheid van acceptatie door het gezin waarin je bent opgegroeid. Maatschappelijke veiligheid komt tot uiting in de aanwezigheid van betrouwbare financiële instituten en een voorspelbare overheid. De column van Centerente ‘hier op USmarktets.nl (Uw bank failliet, 02/08/2008) appelleert aan de angst van een onbetrouwbaar financieel instituut, namelijk uw bank.
Sociale behoeften. We willen ergens bijhoren en hebben de behoefte om liefde te ontvangen. Onder liefde kan verstaan worden dat we begrepen en aanvaard worden zoals we zijn. We hoeven ons niet mooier of beter voor te doen. Sociale behoeften kunnen ook ons succes in de weg komen te staan, zoals we bij Nick Leeson, Brain Hunter (Amaranth), en recentelijk Jérôme Kerviel zagen, die deels probeerden hun (sociale) aanzien te vergroten.
Erkenning en waardering. Deze behoefte kunnen we onderscheiden in een behoefte aan zelfwaardering en de waardering van anderen. Je wilt jezelf waarderen op grond van hetgeen je al bereikt hebt, of je hebt het verlangen naar (meer) zelfvertrouwen. Je wilt gewaardeerd worden door anderen op grond van jouw kwaliteiten, erkenning als persoon of omdat je een bepaalde status hebt verwerft. Bijvoorbeeld: iemand die zich gespecialiseerd heeft in de vlindertrek vindt het waarschijnlijk al leuk als hij/zij gevraagd wordt om iets voor het jeugdjournaal te vertellen.
Zelfverwerkelijking. Deze behoefte vervult het verlangen naar de persoon die je in aanleg bent. We kunnen ons ontplooien en er groeit een gevoel van tevredenheid. Bijvoorbeeld: uitvinders, denkers, sporters kunnen hun hele leven bezig zijn met hun project waar zij hun hele ziel en zaligheid aan geven: men ziet zijn beroep niet als werk maar als een passie.
Vermogensopbouw gaat niet vanzelf en is over het algemeen niet van externe factoren afhankelijk. Met een gedisciplineerde levenshouding, een zeker mate van IQ en een portie geluk heeft u meer kans van slagen om ‘rijker te worden’ dan met een lot uit de loterij.
We kunnen allemaal onze boerenverstand gebruiken. Dit zou voldoende intellectueel vermogen moeten zijn om te werken aan de opbouw van een vermogen. U hoeft ook niet schatrijk te worden voor het creëren van levensgeluk. Zodra u minder uitgeeft dan er binnenkomt bent u al succesvol bezig. Heeft u de vaste lasten, de variabele lasten en de afschrijving voor uw inventaris wel eens afgezet tegen uw inkomen? Als u meer overhoud dan bent u bezig met het opbouwen van een vermogen.
3. HET OPBOUWEN VAN EEN VERMOGEN
U kunt uw vermogen vergroten door te sparen, te beleggen of door het kopen van een eigen huis. Hier komt de factor geluk om de hoek kijken. De meesten van ons hebben voldoende intellectuele bagage bij zich om te weten dat je niet boven je stand moet leven. Daar hoef je geen professor voor te zijn. Het zijn overigens vaak emoties van hebzucht die leiden speculatief gedrag teneinde een zeer hoog rendement proberen te behalen zodat men snel rijk hoopt te worden; speculeren met opties, aandelenlease, Royal Dubai, Waarschuwingen, gebaseerd op verstandelijke overwegingen, worden vaak achteloos weggewuifd. Hoe kan het anders gebeuren dat de doorgaans nuchtere Nederlanders zich zo inlieten met het leasen van aandelen. Iedereen die zich had verdiept in de beursgeschiedenis of de beurscyclus weet dat aandelen stijgen, toppen, dalen en soms jarenlang niets doen.
Sparen. Sparen is een kwestie van discipline. U kunt de mogelijkheden met uw bank bespreken. Kijk ook eens naar de rentepercentages van een andere bank. Stel een spaarplan op: maak elke maand een vast bedrag automatisch over naar uw spaarrekening. Door dit te doen vlak nadat uw salaris binnenkomt is dit eenvoudiger vol te houden dan als men aan het einde van de maand nog wat wil sparen. Zo bouwt u langzaam aan al een heel vermogen op! De behoefte van veiligheid kunt u verder vervullen door een betrouwbare bank uit te zoeken.
Onroerend goed. De aanschaf van onroerend goed is niet altijd een goede keuze. In de jaren zeventig van de vorige eeuw zijn de woningprijzen met tientallen procenten gedaald. Het is dan ook niet altijd verstandig om op elk moment een (duurder) huis te kopen. Het kan zinvol zijn om over de volgende vragen na te denken; is het verstandig om te kopen als de betaalbaarheidindex laat zien dat huizen voor grote groepen onbetaalbaar zijn geworden, is het verstandig om te kopen als de rente op een historisch dieptepunt staat, is het verstandig om een huis te kopen als de woningprijzen op een recordhoogte staan, kunt u een eventuele waardevermindering opvangen?
Beleggen. Succesvolle beleggers werken met een beleggingsstrategie. Uw beleggingsstrategie houdt rekening met de fasen van de beurscyclus, uw mogelijkheden en uw prioriteiten, uw vaardigheden, uw interesses en uw karakter. Een beleggingstrategie is opgebouwd uit een aan- en verkoopmoment die door een beursbeïnvloedende factor naar keuze wordt bepaald.
Boerenverstand en discipline is niet alles bepalend. U heeft ook een beetje geluk nodig. U moet het tij namelijk wel een beetje mee hebben. De situatie in Japan is hier een goed voorbeeld van. Japanners, geboren in 1970, werden geconfronteerd met een problematische economische situatie die werd gekenmerkt door deflatie. Tja, dan heb je pech. De prijzen van onroerend goed en aandelen zijn na het bereiken van hun volwassenheid, feitelijk alleen maar gedaald. Daarom is het noodzakelijk dat u zich verdiept in de geschiedenis van de beurs, de onroerend goed markt en u het advies van anderen niet klakkeloos opvolgt.
Deze column is tot stand gekomen als gevolg van een samenwerkingverband tussen Jos Magendans ( webmaster: www.psychologieenbeleggen.nl ) en Arnoud Rademaker. Wij zullen zo nu en dan de rubriek ‘Beurspsychologie’ voor u verzorgen.
4. Disclaimer.
Deze column heeft uitsluitend educatieve doeleinden. Niets van de tekst is op te vatten als een concreet beleggingsadvies. Overleg altijd met een professionele beleggingsadviseur van uw bank voordat u enige actie onderneemt. U bent verantwoordelijk voor uw eigen beleggingsbeslissingen.
Advies: lees de disclaimer van www.usmarkets.nl!