Beurscyclus. Opeenstapeling van problemen

1. Inlei­d­ing
In deze col­umn staat de beurscy­clus cen­traal. De beurs kent een cyclus van opeen­vol­gende fasen, namelijk: een opgaande fase, een top­fase, een dal­ende fase en een bodem­fase. De over­gang van de ene fase naar de andere fase wordt beïn­vloed door: koer­stech­nis­che fac­toren, het sen­ti­ment, macro-economis­che fac­toren, bedri­jf­sec­onomis­che fac­toren, opmerke­lijkhe­den, de opkomst of juist het wegebben van een crisis. 

Bovenge­noemde fac­toren komen weke­lijks aan bod. Recente ontwik­kelin­gen wor­den in de con­text van de actuele beurs­fase geplaatst. Er is eve­neens aan­dacht voor het cyclusver­loop van indi­vidu­ele aan­de­len. Er wordt een ren­de­ments­bereken­ing gemaakt waar­bij het beleg­gingsre­sul­taat van onze voor­beeld­strate­gie ​‘Beleggen, vol­gens de principes van de beurscy­clus’ wordt vergeleken met het ren­de­ment van de AEX en van een spaarrekening. 

2. Terug­b­lik week 9
De AEX is deze week gedaald van 451,63 naar 446,53

Koer­stech­nisch. De Advance-decline lijn geeft het ver­schil aan tussen het aan­tal fond­sen dat sti­jgt en het aan­tal fond­sen dat daalt op een bepaalde dag. U kunt de A‑D-lijn op de web­site van www​.tostrams​.nl vol­gen. De Advance Decline lijn is ten opzichte van vorige maand geste­gen, maar ten opzichte van 12 maan­den gele­den gedaald. 

De gemid­delde beur­somzet voor de aan­de­len uit de AEX is ten opzichte van het begin van de sti­j­gende fase (mei 2003) opgelopen van 1573 miljoen euro per dag naar 4046 miljoen euro per dag tij­dens gedurende de laat­ste top­fase (zomer 2007). Het is een nor­maal ver­schi­jnsel dat de beur­somzet vanaf de bodem­fase of vanaf het begin van de sti­j­gende fase langza­am maar zek­er toe­neemt tot­dat er een hoogtepunt wordt bereikt. Tij­dens de top­fase of aan het begin van de dal­ende fase zal de beur­somzet weer afne­men. Het is dan ook vol­strekt logisch dat de gemid­delde beur­somzet ten opzichte van het hoogtepunt is afgenomen. Op dit moment bedraagt de gemid­delde omzet 3648 miljoen euro per dag.

Het lan­glopend voortschri­j­dende gemid­delde van de AEX daalt. Vol­gens de method­iek van de tech­nis­che analyse is dit een heel slecht teken. Er is een omslag­punt bereikt. U kunt het lan­glopend voortschri­j­dende gemid­delde www​.yahoo​.com vol­gen. Op dit moment daalt het lan­glopend voortschri­j­dende gemid­delde van de vol­gende indices: — Ameri­ka (Dow Jones Com­pos­ite Index , Dow Jones Indus­tri­al, Dow Trans­port, Dow Jones Util­i­ty Index, mid­cap­per Rus­sell 1000, 2000, 3000, Argen­tinië, Cana­da, Mex­i­co en de SP500- index); — Azië (Aus­tral­ië, Japan, Nieuw Zee­land, Singapore,Taiwan); — Europa (Oost­en­rijk, Bel­gië, Frankrijk, Duit­s­land, Ned­er­land, Noor­we­gen, Ital­ië, Span­je, Zwe­den, Zwit­ser­land en Enge­land); — Mid­den-Oost­en (Israël) Het lijst­je is uit­ge­groeid tot 28 indices.

Sen­ti­ment. De risi­co­premie (div­i­den­dren­de­ment -/- rente op een spaar­reken­ing van bijvoor­beeld www​.argen​ta​.nl ) bedraagt op dit moment -/- 1,1 procent.

De koers/​dividendverhouding zegt iets over het sen­ti­ment. Beleg­gers zijn bij een hoge koers/​dividendverhouding opti­mistisch gestemd en bij een lage koers/​dividendverhouding somber gestemd. De koers/​dividendverhouding heeft in de maan­den feb­ru­ari 2007 en april 2007 op 50 ges­taan. Inmid­dels is de koers/​dividendverhouding gedaald naar 34. 

Macro-economisch. In Ned­er­land is vol­gens het CBS (www​.cbs​.nl het con­sumenten­vertrouwen is gedaald naar – 10. Ook daalde het pro­du­cen­ten­vertrouwen van 9,5 naar 8,5. Langza­am maar zek­er begin­nen con­sumenten negatiev­er te denken over de aankoop van dure artike­len zoals meubels of een auto. De terughoudend­heid over de aan­schaf van lux­eartike­len is vol­gens mij mede te verk­laren door de bericht­gev­ing over reor­gan­isaties en de negatieve vooruitzicht­en in Ameri­ka. De plan­nen om het ontsla­grecht te veran­deren kun­nen kna­gen aan het gevoel van baanzekerheid. 

In Ameri­ka neemt het aan­tal verkochte huizen nog steeds af. Op de beurs vin­dt men dit blijk­baar een posi­tieve ontwik­kel­ing omdat de koersen na de bek­end­mak­ing van deze cijfers weer omhoog vlo­gen, zoals dit ook nogal eens gebeurt na de bek­end­mak­ing van één of ander plan. Spant men het paard niet achter de wagen? Het rente­wapen wordt ingezet om de economie te stim­uleren. Daar kun je toch niet blij mee zijn? Is het niet beter dat de economie eens lekker uitziekt?

Schi­jn­baar ver­geten veel beleg­gers dat het aan­tal fail­lisse­menten toe kan nemen, het div­i­dend wordt ver­laagd, de werk­loosheid kan toen­e­men, de con­sumenten min­der gaan best­e­den ook al omdat ze toch last kri­j­gen van de dure ben­zinepri­jzen. Op grond van deze gegevens is het veel nor­maler dat de koersen dalen, zoals dit ook aan het einde van deze week gebeurde. 

Komt er eigen­lijk wel wat terecht van de plan­nen om de Amerikaanse huizen­bezit­ters te helpen? Vooral­snog lijkt dat er niet op. Dit kan één van de rede­nen zijn dat het con­sumenten­vertrouwen een 5‑jaars dieptepunt heeft bereikt. Het gaat steeds slechter op de Amerikaanse huizen­markt. Zo boekt Home Depot een 27 pro­cent lagere winst over het vierde kwartaal van 2007. 

Kees de Kort neemt een zorgelijke ontwik­kel­ing waar. Hij vin­dt het ongeloofwaardig dat kredi­et­beo­orde­laars de kredi­et­sta­tus bli­jven hand­haven van bedri­jven die mil­jar­den ver­liezen en zelfs gered moeten wor­den met een kap­i­taal­in­jec­tie. Deze bedri­jven staan er toch beduidend slechter voor dan bijvoor­beeld de Rabobank en de Ned­er­landse over­heid die ook een trip­ple A‑status hebben. 

Vol­gens Kees de Kort weet de markt nu niet meer waar ze aan toe is en zal waarschi­jn­lijk uit zek­er­hei­dsover­weg­in­gen voor lagere pri­jzen kiezen als zij zelf bedri­jven moeten gaan waarderen. Dit kan tot gevolg hebben dat de boekver­liezen in het bankwezen verder kun­nen toen­e­men. Zie www​.afs​cap​i​tal​.nl (26÷02÷2008) of www​.bnr​.nl (26÷08÷2008).

Nout Wellink, de pres­i­dent van de Ned­er­land­sche bank, hekelde op 30 jan­u­ari j.l al de rol die de kredi­etbe­mid­de­laars zoals Stan­dard & Poor’s en Moody’s spe­len in de huidi­ge kredi­et­cri­sis. ​‘Vol­gens Wellink is er sprake van ​“belan­gen­ver­stren­geling”. De cen­trale banki­er vin­dt dat finan­ciële instellin­gen te sterk afhanke­lijk zijn van de door deze bureaus afgegeven beo­ordel­ing. Kredi­et­beo­orde­laars wor­den betaald door de finan­ciële instellin­gen die ze onder de loep nemen. (www​.nrc​.nl , 30/01/2008).

Blijk­baar kan de markt ook niet met deze (onbe­holpen) sit­u­atie lev­en. Het Finan­cieele Dag­blad schri­jft hierover; ’ Een slechte lening veran­dert vol­gens Larkin door een rooskleurig stem­pelt­je niet ineens in een goede. Het hand­haven van de rat­ings is naar zijn idee voor­namelijk ingegeven door poli­tieke motieven. ​‘Het wankele even­wicht mag ken­nelijk niet wor­den ver­sto­ord. Al is het natu­urlijk een kwest­ie van tijd voor de ellende zich in volle omvang zal open­baren (Het Finan­cieele Dag­blad, 29/02/2008).’

Bedri­jf­sec­onomisch. Reor­gan­isaties, fail­lisse­menten en ontsla­gron­des zullen tij­dens de top- en dal­ende fase in eerste instantie toen­e­men. Gelukkig zullen dit soort bericht­en tij­dens de bodem- en sti­j­gende fase weer langza­am uit het beeld verd­wi­j­nen. De afgelopen week hebben de vol­gende bedri­jven maa­trege­len aangekondigd: — Reed Else­vi­er schrapt in het per­son­eels­be­stand; — Post­bank heeft het voorne­men om 500 banen te schrap­pen, Siemens wil 7000 banen schrap­pen; — Henkel schrapt 3000 banen

Anal­is­ten verwacht­en dat de winst per aan­deel in 2008 voor de vol­gende zeven bedri­jven uit de AEX en van de AMX lager zal uit­vallen dan de winst in 2007: Cor­po­rate Express; ING;- Philips; Reed Else­vi­er; — Roy­al Dutch; SBM Off­shore en Tom­Tom (Bron: Het Finan­cieele Dag­blad, 25/02/2008).

Opmerke­lijk. In het maand­blad voor Accoun­tan­cy en Bedri­jf­sec­onomie ver­scheen onlangs een artikel ​‘De beïn­vloed­baarheid van beleg­gers’. Een van de auteurs is Arvid Hoff­man. Als slot­con­clusie beveelt hij de opricht­ing van een ​‘investor acad­e­my’ aan, omdat er vol­gens hem een niet te ver­waar­lozen groep beleg­gers is die erg veel waarde hecht aan de mening van andere beleg­gers. Een gevolg hier­van is dat mark­ten waarop veel sociale beleg­gers actief zijn, veel meer in beweg­ing zijn (bron — vrij ver­taald -, Het Finan­cieele Dag­blad, Boven de markt, 21/02/2008).

Zijn laat­ste con­clusie heeft u de afgelopen weken zelf kun­nen waarne­men. De AEX sprong op en neer! Het past in het beeld van de begin­pe­ri­ode van de dal­ende fase. Veel beleg­gers hebben nog steeds de hoop dat het goed komt. Zij twi­jfe­len tussen uit­stap­pen en instap­pen. Twi­jfel alom. 

U kunt uw eigen leer­pro­ces ook zelf ter hand nemen. Een leer­pro­ces bestaat uit vier fasen, namelijk; doen;- the­o­rie;- reflec­tie; — exper­i­menteren. De vol­go­rde is niet zo belan­grijk. Als ze alle vier maar aan bod komen. Ook uw gedacht­en zijn van belang. Heeft u een eigen mening over de markt? Per slot van reken­ing zult u voor een beleg­gingsstrate­gie moeten kiezen die past in de con­text van de beurscy­clus en aansluit op uw eigen behoeften en prioriteiten. 

3. Dal­ende fase
We zit­ten in de tweede maand van de dal­ende fase. Ook tij­dens deze fase zullen er ongetwi­jfeld weken zijn waar­bij de koersen een fors her­s­tel lat­en zien. De lengte van de dal­ende fase varieert van 3 maan­den tot 36 maanden.

Ver­schil­lende beleg­gers zullen bewust nadenken over het feit of ze zullen stop­pen met hun beleg­gings­ac­tiviteit­en. Som­mi­gen hak­en ook werke­lijk af. 

Koer­stech­nis­che gegevens, macro-economis­che cijfers, bedri­jf­sec­onomis­che cijfers, het sen­ti­ment en bijvoor­beeld de ernst van de huidi­ge kredi­et­cri­sis bepalen hoe ingri­jpend het beurskli­maat in negatieve zin wordt beïnvloed. 

Tij­dens de dal­ende fase kunt u let­ten op ken­merk­ende ver­schi­jnse­len: afne­mende inter­esse, winst­waarschuwin­gen en reor­gan­isaties, uit­gifte van nieuwe aan­de­len stokt, neer­waartse bijstelling van de winst per aan­deel, dal­ende beur­somzetten en een grotere belang­stelling voor het the­ma sparen. 

Tij­dens deze fase kunt u het beste sparen. Wilt u toch speculeren? Dan kunt u met bijvoor­beeld putop­ties werken. Houdt u er wel reken­ing mee dat opties een zeer spec­u­latief karak­ter hebben. Velen hebben daarmee geld verloren. 

4. Sparen of beleggen.
Tij­dens de top- en de dal­ende fase is sparen lucratiev­er dan beleggen. We zullen weke­lijks een ren­de­ments­bereken­ing mak­en van de koer­son­twik­kel­ing van de AEX ten opzichte van een spaar­reken­ing. De gemid­delde pri­js (560−480 = 520) van de top­fase wordt als uit­gangspunt genomen. Er is geen reken­ing gehouden met het div­i­den­dren­de­ment of transactiekosten. 

Ren­de­ment:
Aan­de­len (520 – 446): 14,2 %
Spaar­reken­ing ( www.argenta.nll, 12 maan­den — maart 2007 t/​m feb­ru­ari 2008): 4,1 procent
Beleg­gers die vol­gens de principes van de beurscy­clus hebben belegd zijn op tijd uit­gestapt. Zij hebben ten opzichte van de AEX een posi­tief ren­de­mentsver­schil gere­aliseerd van 18,3 procent. 

5. Cyclusver­loop van indi­vidu­ele aandelen
Eens per maand selecteren we uit de AEX en de AMX aan­de­len die vol­gens mijn bevin­din­gen in de dal­ende fase zit­ten. Vol­gens de the­o­rie van de beurscy­clus zullen de koersen van deze aan­de­len aan het einde van de dal­ende fase lager staan ten opzichte van de koers die zij aan het begin van deze fase had­den. Op deze web­site wor­den de actuele koersen van ver­schil­lende aan­de­len automa­tisch bijgewerkt. 

Aan­de­len AEX (dal­ende fase): Akzo, Aegon, Cor­po­rate Express, DSM, For­tis, ING, Reed Else­vi­er, TNT, SBM off­shore, Rodam­co Europe, Wolters Kluwer

Aan­de­len AMX (dal­ende fase) : Aal­berts, ASMI, BAM, Binck Bank, Corio, Cru­cell, CSM, Hey­mans, Logiac CMG, van der Moolen, Nutre­co, Oce, Ordi­na, SNS, USG Peo­ple, Vopak, Wereld­have, Wessanen

Update: 01/02/2008

6. Reac­ties. Heeft u gereageerd op boven­staande col­umn? Ik zal proberen om een reac­tie te geven. Helaas kan ik niet garan­deren dat dit ook alti­jd zal lukken. Zek­er niet als er steeds vak­er wordt gereageerd. Ik hoop dat u daar begrip voor heeft.

@ Tur­bo Britt. Je vraag is vergelijk­baar met de vraag die je op ¹⁵⁄₂ hebt gesteld. Deze heb ik beant­wo­ord. Mijn reac­tie kun je lezen op dezelfde datum. Of mis ik iets? Heb je vra­gen? Dan lees ik dit wel. Goed weekend. 

7. Dis­claimer.
Deze col­umn heeft uit­slui­tend edu­catieve doelein­den. Niets van de tekst is op te vat­ten als een con­creet beleg­gingsad­vies. Over­leg alti­jd met een pro­fes­sionele beleg­gingsad­viseur van uw bank voor­dat u enige actie onderneemt. U bent ver­ant­wo­ordelijk voor uw eigen beleg­gings­beslissin­gen. Advies: lees de disclaimer!