![](/images/legacy-images/images/geldpers_guy.gif)
Zoals ik al vaker aangaf zijn er veel oorzaken die ervoor in aanmerking komen om de stijging van de aandelenbeurzen te verklaren, we nemen er een paar onder de loep en bespreek ik ze kort voor u.
Geld lenen en bijdrukken zorgt voor enorme economische impuls:
De groei van de economie wereldwijd loopt gesmeerd momenteel, dat is al een tijdje zo maar hoe komt die groei tot stand? Natuurlijk zorgt deze economische impuls ervoor dat de bedrijfswinsten stijgen en daardoor ook de aandelenkoersen stevig opliepen sinds de diepe bodems begin 2003. Een feit is wel dat het grootste gedeelte van deze groei in de VS werd gerealiseerd door overwaarde op eigendommen ofwel met geleend geld. Ook de grote koersstijgingen op aandelen of de investeringen in aandelen werden op een zeer unieke en vreemde manier gerealiseerd.
Speculatie neemt de overhand:
Carry Trade:
Dit heb ik al vaker via een artikel besproken, daarover nu weer even de opfrissing over de “Carry Trade”. De grote beleggers waaronder de bekende hedge funds en de (poppenspeler bij uitstek) Goldman Sachs, lenen tegen een lage rente enorme kapitalen deviezen in Japan om dat geleende geld in te zetten op de westerse beurzen met behulp van derivaten of andere hefboom producten. De enige vereisten hierbij zijn dat de aandelenbeurzen in de regio‘s waar met de geleende yen niet of nauwelijks zakken maar wel stijgen, de rente in Japan gelijk blijft en het verloop van de Yen tov de US Dollar niet teveel uit de pas loopt. Er zit een soort slot aan de bovenkant en de onderkant van de range. U merkt meteen dat de plaats waar men dat geleende geld in belegd Wall Street is. Door dat de markt momenteel voldoet aan al die 3 voorwaarden wordt deze vorm van handelen zeer snel voordelig. daarom is die “Carry Trade” meteen een van de accelerators achter de huidige stijgingen op de beurs.
Geld machine:
Een andere motor achter de stijging is natuurlijk de extreme geldgroei in de VS en in wat mindere mate maar zeker ook in Europa. De geldgroei (M3) bedraagt in Europa momenteel ongeveer 8 tot 10%, dat geld wordt niet naar een maatstaf ervoor gemeten zodat het in feite gewoonweg papier is maar wel met voor ons een optische en tijdelijke waarde vertegenwoordigd. De VS maakt al een tijd geen cijfers meer bekend sinds Bernanke aan het roer van de FED zit, dat vond hij niet nodig, lees het komt hem goed uit dat hij zelf kan bepalen hoeveel dollars er bij moeten worden gedrukt. Uiteraard vindt dit geld ook de weg naar de aandelenmarkten en natuurlijk zorgt het ervoor dat de economie de wind in de rug krijgt, een groot deel van de groei is ook via deze weg niet meer dan nep of lees opgepompt.
Daardoor worden ook de bedrijven veel rijker en wordt zo de bulk in geld afkomstig van de drukpers weer ingezet om eigen aandelen van de beurs te halen. Daardoor lijken de winsten weer groter omdat die over minder aandelen moet worden verdeeld wat dan weer de koersen opdrijft. De cashpositie zorgt er ook voor dat bedrijven eerder met anderen fuseren dan dat men aandlen uitbrengt om een andere te kunnen kopen. In mindere tijden gaan bedrijven juist op zoek naar geld via een plaatsing van nieuwe aandelen op de beurs om zo andere bedrijven op te kopen en zo in feite groei te kopen. Van nieuwe emissies horen we tegenwoordig niet zoveel maar in tegenstelling tot eind jaren 90 toen het een na het andere bedrijf op zoek was naar geld door nieuwe aandelen uit te geven. Wel een beetje vreemd en bij mijn weten kwam dat eerder niet vaak voor. Natuurlijk zitten daar ook de belastingvoordelen voor een groot gedeelte tussen, maar door die maatregel door Bush ingevoerd begin 2003 worden natuurlijk de schulden in de VS met de dag (minuut en zelfs seconde) groter want dat het zich ooit terug zal moeten betalen lijkt me duidelijk.
De staatsschuld groeit dus explosief. Zie ook http://www.brillig.com/debt_clock/
Op enkele Amerikaanse financiële websites kwam ik de afgelopen jaren ook nog tegen dat het recept om dit alles gaande te houden de inflatie onder controle houden met de wapens die ervoor nodig zijn. De poppenspelers (waaronder Goldman de grootste is) zorgen ervoor dat het recept klopt, staat de Olie te hoog dan veroorzaken ze een dump. Maar gelijkertijd zorgden ze er zelf voor dat de instrumenten die voor de inflatie zorgen worden genuttigd om er zelf grof geld mee te verdienen. De Olieprijs komt al lang niet meer tot stand door de grote vraag ernaar maar door speculatie, die vraag was er bijvoorbeeld eind jaren ’90 ook maar toen bleef de Olie redelijk rustig.
De poppenspelers ofwel de “Financiële Dictatuur”
Dan de club der poppenspelers, zet daar gerust maar de namen Bernanke, Greenspan (nu op de achtergrond) Paulson (minister van financiën en eerder de topman van (JAWEL !!) Goldman Sachs) en natuurlijk het bestuur van de grootbanken die op de markt alles regelen (Goldman, Citi, JPM, Lehman etc…). Maar ook de groten ter aarde die topfuncties hebben bekleed bij topbedrijven. Die gehele club zorgt er blijkbaar voor dat de markt doet wat zij willen en blijkbaar lukt dat tot nog toe prima.
2 recente voorbeelden
Vorig jaar toen het Goud even ruim boven de 700 dollar kwam leek het erop dat hierdoor een vooraanstaande bank in grote problemen kwam, het was al langer bekend dat JPM een vervelende Goudpositie had. Door de snelle en veel te grote stijging kwam het goed van pas dat de Goudkoers even fors terug moest om zo de slechte posities glad te strijken. Dit team poppenspelers zorgde er waarschijnlijk voor dat de Goudprijs van 730 dollar naar de 600 dollar terug kwam. Nu staat het Goud weer rond de 680 dollar per ounce want blijkbaar is het zo gewild dat men spreekt over targets boven de 1000 dollar per ounce. En waarom? Omdat bepaalde groepen of regio‘s niet vertrouwen wat er nu aan de gang is, Goud is en blijft zeldzaam en zal in geval van crisis altijd het geld vervangen en de inflatie voor zijn. Blijkbaar is het vertrouwen in de toekomst lager dan men denkt en gaat men er vanuit dat later de afrekening van wat nu speelt vervelend zal worden voor wie veel geld op de plank heeft liggen. Aandelen en Obligaties behoren daar natuurlijk ook bij, en als die ook nog minder waard worden samen met het geld (dollar) dan verliest men dubbel.
De Olie ging begin dit jaar van 62 dollar in een zeer rap tempo terug tot rond de 50 dollar per vat, niet in een aantal weken maar in een aantal dagen. De daling werd gerealiseerd tussen 5 en 19 januari en telkens werd de dump tussen 13:00 en 14:00 op gang gebracht, als de Amerikaan wakker wordt en de futurebeurs in Chicago op toeren begint te komen. Het is bekend dat Goldman Sachs verantwoordelijk was voor die dump van de Olie, was het om posities glad te strijken? Of was het om de inflatie af te remmen? Dat het niet door een mindere vraag kwam lijkt me duidelijk gezien de snelheid van de daling en de massale omzetten in Olie futures. Dus door speculanten ofwel een afgesproken dump. Op moment van schrijven (19 februari) staat de Olie weer rond de 60 dollar. Zo merkt u nogmaals de kracht van Goldman ofwel de “Financiële Dictatuur”.
Kan de markt nog wel omlaag?
Zeg nooit dat het niet zover kan komen, u hoeft maar 7 jaar terug in de tijd om te constateren dat wat blinkt binnen enkele maanden kan stinken. Toen de zeepbel ontplofte en de fraudezaken boven water kwamen moest de beurs fors omlaag, een genadeklap voor veel poppenspelers toen (JPM, Citi, American Express, Lehman, Goldman, Morgan Stanley die zelfs bijna op de fles ging) was de ramp op 11 september 2001 de druppel die de emmer deed overlopen. Binnen 1,5 jaar tijd vielen vrijwel alle sterren uit de hemel, en reken erop dat die banken voordien ook zeer veel geld hadden verdiend bij het naar de beurs brengen van honderden nieuwe technologie bedrijven. Ook toen was er net als nu een bulk geld voorradig. Meteen toen het duidelijk werd dat de problemen zo groot waren bracht de FED de rente na de aanslagen met 0,5% terug. Een keer ervoor was dat ook al het geval om steun te bieden aan de vrije val waarin de beurzen terecht waren gekomen door o..a. die fraudezaken.
Maar goed, nu zijn ze blijkbaar opnieuw bezig om de zaken zo te regelen dat de geldmachine aan alle kanten op volle toeren draait. We kunnen het constateren gezien er sinds de start van de rally nog geen enkele correctie plaatsvond die meer dan 12 a 15% bedroeg op de grote indices op Wall Street en Europa. De hoogste tijd om daarover goed na te denken, want wie er nu vanuit gaat dat de beurs nog 10, 20, 30, 50 of 100% omhoog gaat moet ijzeren zenuwen hebben om daarvan nog te profiteren. Het kan binnen 1 etmaal helemaal en met geweld draaien, en dat gaat meestal snel, zeer snel. De laatste daling van betekenis vond plaats meteen nadat de Bank Of Japan aangaf dat de rente zal moeten worden verhoogd. Dat speelt nu ook weer, eens moeten de Japanners de rente optrekken nu de economie beter voor de dag komt na jaren lang in een depressie te hebben gezeten. Wall Street reageerde toen met een forse daling in mei en juni 2006.
Enkele zaken die zeker niet mogen gebeuren:
De economie in Japan mag niet te snel groeien, anders moet de rente omhoog in Japan en als dat een feit is dan moet u eens zien hoe snel de geleende Yen terug moet naar Japan om megaverliezen te voorkomen. Vorig jaar eind april werd een keer vermeld dat de rente zal worden opgetrokken in Japan, dat was meteen de aanleiding tot de grote daling daarna. Dus als Japan verder groeit en de economie komt uit het dal dan is dat mogelijk al een groot probleem wereldwijd. De eerste renteverhoging zit er nu aan te komen.
De yen mag niet uit de pas lopen met de dollar, dus de dollar mag niet in de problemen komen ofwel de dollar index moet boven de 80 pnt blijven. Dat wordt zeer moeilijk deze keer, veel signalen tonen al aan dat de dollar verder omlaag kan de komende maanden. Als de yen dan ook sterker wordt is er ook via deze weg een probleem, dan verdampen de winsten op de met yen geleende beleggingen en zal men moeten verkopen. Men leent dus de yen en zetten die om in dollars om die in dollarbeleggingen te steken met hefboom uiteraard. Als de yen dan duurder word dan moet men meer dollars benuttigen om het zelfde aantal yen terug te betalen via die “Carry Trade” constructie. Tot nog toe bleef de yen redelijk in de pas met de dollar in tegenstelling tot de andere wereldmunten. Men hield de yen dus in de tang, en hoe lang kan men dit nog doen?
Emerging markets, ook een zeer groot probleem omdat in die markten veel lucht zit en het juist die markten zijn die de dollarstroom op gang houden door ofwel te produceren en reeds in veel gebieden meer kunnen consumeren. Denk aan Zuid Amerika en India maar ook China en Rusland behoren tot die groep. Het is nu een en al rijkdom, de beurzen staan tot 500% hoger dan 4 jaar geleden en die landen zijn meestal zeer afhankelijk van de dollarkoers. U raad het al, een motor die veel te hard moet werken kan slijtage oplopen en zelfs stuk gaan. Die vergelijking kan men makkelijk maken met de Emeriging Markets die oververhit geraken en daardoor kunnen exploderen. Dan ga je in feite binnen pakweg 1 jaar van een hoge top naar een diep dal. Denk in 1997 en 1998 maar eens terug aan de Azië crisis en de Russische Roebel crisis, in no time had dit de gehele financiële markt in zijn greep. Nu zijn de verbindingen nog veel heftiger, denk maar eens aan de grote belangen die westerse banken en andere bedrijven reeds hebben opgebouwd in dit soort landen! Dan heb ik het nog niet over de hefboomconstructies opgezet met vele miljarden richting deze regio‘s om van die onrealistische stijgingen te profiteren. Probleem is wel dat er bij een daling van 5% op die markten mogelijk 20 tot 30% af moet van de basiswaarde van een hefboomproduct.
Natuurlijk zijn er nog veel meer zaken die ervoor kunnen zorgen dat het snel over en uit is, denk aan de overwaarde van de huizen in de VS die al behoorlijk aan het wegvloeien is. Denk aan de inflatie die onherroepelijk nog van zich zal laten horen en denk aan de zeer zware weging die de Hedge Funds nu in de financiële markten hebben. En vergeet ook de geldgroei niet, die zorgt natuurlijk voor een mega inflatie die men niet hoeft te tonen. Zie maar het verloop van het Goud, de huizen enz.. Dit ziet men niet in de maandelijkse cijfers maar het is er wel.
Dus opletten blijft het meest belangrijke woord voor u als belegger.
Guy Boscart
US Markets