BEPERKTE HOUDBAARHEID GOEROES

Er wordt al sinds de 17^e eeuw in aan­de­len gehan­deld op de beurs. En sinds­di­en hebben de koersen van aan­de­len zich alti­jd voort­be­wogen in opgaande en neer­gaande cycli. Na iedere bais­se­markt vol­gde weer een hausse­markt en omge­keerd.

DE BEPERK­TE HOUD­BAARHEID VAN GOEROES

Er wordt al sinds de 17^e eeuw in aan­de­len gehan­deld op de beurs. En sinds­di­en hebben de koersen van aan­de­len zich alti­jd voort­be­wogen in opgaande en neer­gaande cycli. Na iedere bais­se­markt vol­gde weer een hausse­markt en omge­keerd. Niets nieuws onder de zon. Ook niet nieuw is het ver­schi­jnsel dat iedere cyclus zijn eigen favori­ete beurs­go­eroes kent. Een goeroe heeft een duidelijke visie op de markt of op bepaalde beur­son­twik­kelin­gen. Als hij het bij het rechte eind heeft sti­jgt zijn roem en begint zijn schare vol­gelin­gen uit te dijen. Naar­mate steeds meer beleg­gers een goeroe gaan vol­gen wordt hij een self-ful­fill­ing prophe­cy. Steeds meer beleg­gers gaan zijn adviezen opvol­gen met als gevolg dat de aan­de­len die hij adviseert inder­daad gaan sti­j­gen. Het blijkt zeer lonend om een dergelijke goeroe na te volgen.

Er zijn duizen­den deskundi­gen, anal­is­ten, mark­tvol­gers, ken­ners, spe­cial­is­ten en beurscom­men­ta­toren. En voor som­mi­gen geldt dat ze op een bepaald moment in hun car­rière ​“hot” zijn en hun visie op de markt in overeen­stem­ming is met de realiteit. Net als een klok die kapot is twee keer per dag de juiste tijd aangeeft. Voor een aan­tal is het een verni­eti­gende ervar­ing om na zo’n peri­ode als gevierde held weer te moeten erken­nen een gewone ster­veling te zijn die er ook van tijd tot tijd volledig naast kan zit­ten. Andere ervaren vossen besef­fen dat je van zo’n peri­ode moet geni­eten zolang het duurt om nadi­en weer als gewoon je werkza­amhe­den in de betrekke­lijke anon­imiteit voort te zetten. 

Het suc­ces van de beurs­go­eroe is niet alleen gebaseerd op korte ter­mi­jn geluk. Hij heeft een duidelijke visie over de aan­de­len­markt. Deze visie is gebaseerd op een the­o­rie – momen­tum, groei, waarde, div­i­dend, muisclicks, noem het maar op – die de beurs­go­eroe reeds jaren had voor­dat hij zijn ster­ren­sta­tus bereik­te. Want de markt zal zijn the­o­rie aan­vanke­lijk volledig negeren. Maar de markt beweegt zich zoals gezegd in cycli en veran­dert dus voort­durend. Na ver­loop van tijd lopen de markt en de the­o­rie syn­chroon. Dan begint de ster van de goeroe te rijzen. Hij sti­jgt ver uit boven de markt. Hij wordt beroemd en kri­jgt vele volgers.

Goeroes komen alti­jd voort uit de per­iferie van de finan­ciële wereld. Ze zijn nooit afkom­stig uit het estab­lish­ment. Ze zijn zelden werkza­am voor gerenom­meerde finan­ciële instellin­gen. Het estab­lish­ment speelt op safe waar­door er zelden spec­tac­u­laire resul­tat­en wor­den gere­aliseerd. Een suc­cesvolle beurs­go­eroe is een out­sider met een unieke, afwijk­ende blik op de beurs. Hij speelt quitte of dubbel en wan­neer het dubbel is rijst zijn ster naar grote hoogten. Op beleg­gers bijeenkom­sten wor­den ze meestal door een grote schare van bewon­der­aars omgeven. Zelden wor­den er dan kri­tis­che vra­gen gesteld over hun visie op de markt. Vol­gers gaan op in blinde ado­ratie en zijn trots de goeroe per­soon­lijk te hebben ontmoet. 

De roem van de beurs­go­eroe houdt stand zolang zijn visie overeenkomt met de ontwik­kelin­gen op de beurs. Dat duurt meestal één opgaande of neer­gaande cyclus. Op een zek­er moment draait de markt en ver­li­est de goeroe zijn grip op de beurs. Hij houdt vast aan zijn voorheen suc­cesvolle visie maar de wereld is inmid­dels veran­derd en zijn vol­gelin­gen ver­liezen hun vertrouwen in hem. Wan­neer zijn voor­spellin­gen de plank steeds vak­er miss­laan slaat de bewon­der­ing om in haat. Voor een in diskredi­et ger­aak­te goeroe is het nage­noeg onmo­gelijk weer de oude ster­ren­sta­tus te ver­w­er­ven. Het is met hem gedaan. De beurs­geschiede­nis kent een aan­tal zeer beroemde goeroes die allen deze weg hebben bewan­deld. Zo was Joseph Granville in de VS de ongekroonde kon­ing van bais­se­markt van de jaren ​’70. Tot de markt in 1982 zijn bodem bereik­te. Granville raak­te uit sync met de inmid­dels sti­j­gende koersen en was na enige tijd nog slechts een schaduw van zichzelf. Tij­dens de hausse van de jaren ​’80 rees de ster van Robert Prechter. De crash van ​’87 was voor hem het begin van het einde. War­ren Buf­fett was de ster van de jaren ​’90. Tij­dens de inter­netlucht­bel raak­te hij volledig uit de mode maar door stug vast te houden aan zijn filosofie keerde hij terug. Buf­fett als goeroe bestem­pe­len is ook niet geheel terecht daar de man een ijz­eren beleg­gings­dis­ci­pline hanteert die in bepaalde peri­o­den wel en in bepaalde peri­o­den niet werkt. Hij is meer dan een goeroe en vooral een zeer goede belegger. 

Goeroes crashen en per defin­i­tie op het hoogtepunt van hun roem. De sta­tus van een goeroe bereikt zijn piek wan­neer hij volledig door de mas­sa­me­dia wordt geac­cepteerd. De media zijn wars van out­siders en het feit dat ze een voor­ma­lige out­cast hebben omar­md als held mar­keert het keer­punt. De out­sider is onderdeel gewor­den van het estab­lish­ment. Hij is een pub­liek figu­ur gewor­den. Hij is steeds vak­er te zien in bek­ende televisieprogramma’s en wordt geïn­ter­viewd door vooraanstaande dag- en week­bladen. Het betekent dat de markt zich op een draaipunt bevin­dt. Vorige week hield een inmid­dels bek­ende beurscom­men­ta­tor in ons land er mee op. Hij had de finan­ciële cri­sis waarin we ons nu bevin­den jaren gele­den reeds voorzien. Waar­van akte. Hij bleek echter slim genoeg te besef­fen dat het moment gekomen was om er eens mee op te houden. Op het top­punt van zijn roem. Erg ver­standig. Zou de markt nu dan gaan draaien?

Jan Willem Nijkamp
Voor US Markets