Benjamin Graham: grondlegger aandelenanalyse

Ben­jamin Gra­ham: grond­leg­ger aandelenanalyse

Aan dit ikoon van Wall Street danken we inzicht­en voor de analyse van aan­de­len, gebaseerd op ratio en niet op gevoel of hype. Tevens was hij de grote inspi­ra­tor van een ander ikoon, War­ren Buffett. 

Stel je voor dat elke dag een man­net­je aan uw deur komt bellen. Zijn naam is Mr. Mar­ket en hij is han­de­laar in aan­de­len. De ene dag is voor een bepaald aan­deel zijn pri­js hoog, de andere dag vraagt hij nog maar een frac­tie van de pri­js voor het het­zelfde effect. Aan u de keuze om te kopen. Het­zelfde geldt voor de aan­de­len die u hem eventueel wenst te verkopen. 

Zich baserend op deze alle­gorische figu­ur ontwikkelt Ben­jamin Gra­ham (1894 – 1976) zijn the­o­rie van aan­de­le­n­analyse, die tot op van­daag nog niet is overtrof­fen. Het zijn wij niet die dat zeggen, wel pro­fes­sionele beleg­gers, War­ren Buf­fett op kop. Lat­er komen we nog even terug op het duo Graham-Buffett. 

De man die geldt als de grond­leg­ger van de aan­de­le­n­analyse heette oor­spronke­lijk Ben­jamin Gross­baum. Hij is geboren op het einde van de 19^de eeuw in Lon­den uit Joodse oud­ers. Hij was amper 1 jaar oud, toen de fam­i­lie Gross­baum de Grote Plas over­stak om zijn geluk te beproeven in de Nieuwe Wereld. Toen zoon Ben­jamin 20 was, had hij plots een Engelse naam, want vad­er Gross­baum wist dat Duits klink­ende namen opeens niet meer zo pop­u­lair waren wegens de zg. Groote Oor­log (1914−1918) die was uit­ge­bro­ken in Europa. In datzelfde jaar 1914 studeerde hij af cum laude en begon te werken in de beur­swereld van Wall Street. 

Hij beleefde de crash van 1929 eerder als waarne­mer dan als betrokkene. Op die manier had hij op objec­tieve wijze kun­nen observeren wat er was mis­ge­gaan en kwam tot de con­clusie, dat tot dan toe het beleggen op foutieve basis gebeurde. Want in die dagen kocht of verkocht men aan­de­len, voort­gaande op sen­ti­ment of de ene of andere tip, waarschi­jn­lijk ook gebaseerd op gevoel. Het woord hype bestond nog niet, maar het was net dit fenomeen dat Gra­ham dwars zat en hij wilde er iets aan doen. 

In 1934, nog tij­dens de Great Depres­sion (1929−1939) ver­scheen een boek, geschreven door Ben­jamin Gra­ham en David Lefevre Dodd (1895 – 1988) met als titel ​‘Secu­ri­ty Analy­sis’. Hierin werd voor het eerst het belang aange­toond van wat nu de ​‘fun­da­men­tals’ wor­den genoemd. Als je wilt investeren in een onderne­m­ing, moet je een idee hebben van haar waarde en haar aan­de­len kopen op het moment dat de markt voor de ene of andere (niet fun­da­mentele) reden die aan­de­len niet wil en ze dus noteren onder de waarde. Dan zijn de dagen waarop Mr. Mar­ket bij jou komt aan­bellen en per se zijn aan­de­len lijkt kwi­jt te willen aan een spot­pri­js. Als je oordeelt dat Mr. Mar­ket fout is en de aan­dlen intrin­siek veel meer waard zijn, dan haal je je porte­mon­nee boven en koopt. Doet dat niet denken aan de meth­ode van bij voor­beeld War­ren Buf­fett? Juist, maar toen ​‘Secu­ri­ty Analy­sis’ ver­scheen, was Buf­fett een knaap­je van 4 die het druk had met spe­len met zijn vriend­jes en zijn knikkers of wat dan ook. Gelukkig voor hem kwam er een ver­volg op dat eerste boek, dat zien we verder wel.

‘Secu­ri­ty Analy­sis’ wordt aan som­mige uni­ver­siteit­en nog alti­jd gebruikt als les­ma­te­ri­aal als het gaat over finan­ciële en fun­da­mentele analyse. Nochtans heeft Ben­jamin Gra­ham er in de 1970’er jaren wat afs­tand van genomen wegens de inspan­nin­gen en kosten ver­bon­den met het uit­ge­breid analy­seren van de massa’s data die je kri­jgt als je een selec­tie wilt mak­en uit de vele hon­der­den bedri­jven die op de beurs zijn. Denk bij voor­beeld aan de S&P 500.

Hier­boven hebben we gezegd te zullen terugkomen op het duo Gra­ham-Buf­fett. In 1948, War­ren Buf­fett was net 18, schreef hij zich in bij Colum­bia Uni­ver­si­ty, richt­ing economie. Zo kwam hij in con­tact met pro­fes­sor Ben­jamin Gra­ham, voor wie hij onmid­del­lijk een diep respect had. 

In 1949 ver­scheen een tweede boek van Ben­jamin Gra­ham, getiteld ​‘The Intel­li­gent Investor’. Stu­dent Buf­fett was onmid­del­lijk gefasci­neerd door de inzicht­en van zijn pro­fes­sor en was vast­besloten deze in de prak­tijk om te zetten. Met het gek­ende gevolg. Niet alleen was Buf­fett jaren achtereen de tweede rijk­ste mensen ter wereld, maar dit jaar 2008 heeft hij Bill Gates gek­lopt en is zijn for­tu­in aangedikt tot 62 mil­jard dollar. 

Wat is er nu zo bij­zon­der aan ​‘The Intel­li­gent Investor’? Om te begin­nen maakt Gra­ham een scherp onder­scheid tussen speculeren en beleggen. Anders gezegd: je kunt ​‘spe­len’ op de beurs of je kunt investeren in bedri­jven. Gra­ham zegt dat je eerst mag beleggen, als je een diep­gaande analyse hebt gedaan, die je leert dat je je geld zult terugver­di­enen, plus een bevredi­gende pre­mie. Voer je dergelijke analyse niet uit, dan speculeer je.

Het groot­ste deel van het boek bestaat uit vereen­voudigde meth­od­es om analy­ses uit te voeren, wiskundi­ge for­mules en adviezen. Deze laat­ste zijn samen te vat­ten in 4 pun­ten, die je in de meeste serieuze werken over beleggen terugvindt:

1. Weet in welk soort bedri­jf je investeert (sec­tor­analyse).
2. Weet wie het bedri­jf lei­dt (lees brochures en jaarverslagen).
3. Laat je niet lei­den door gevoe­lens zoals opti­misme om te kopen. Enkel harde cijfers zijn van tel.
4. Laat je niet meeslepen door de kud­de. Ga enkel voort op je eigen opinie.

Dat moet zowat de basis zijn van de werk­wi­jze die stu­dent Buf­fett heeft geleerd van pro­fe­sor en vriend Gra­ham en met over­don­derend suc­ces in de prak­tijk heeft toegepast. 

Wat houdt ons tegen om ons op ​‘The Intel­li­gent Investor’ te wer­pen? Want Gra­hams meester­w­erk is nog steeds te koop en Buf­fett heeft er zelfs een voor­wo­ord en een adden­dum aan toegevoegd…

Jan Van Besauw 
Pub­li­cist voor US Markets

Onder­getek­ende is een gepen­sioneerde mar­ket­ing man­ag­er. Hij schri­jft voor US Mar­kets o.m. columns, nieuws­bericht­en en artikels over uiteen­lopende onderwerpen.