Hetgeen te vrezen was, is gebeurd. Na de spectaculaire gebeurtenissen van de vorige maanden, weken en dagen woedt de storm in de financiële wereld nog altijd voort. Tijd voor een eerste update.Bankcrisis: de tragedie duurt voort
Het ziet ernaar uit, dat de financiële en vooral de bankwereld zich nog altijd in een orkaangebied bevinden. Terwijl een reddingsoperatie gestart wordt voor onderneming X, komt er een noodkreet van onderneming Y, terwijl onderneming Z zich gedeisd houdt en bang zijn geweten (en boeken) onderzoekt.
.jpg)
Toen we afgelopen zaterdag 27 september 2008 onze kroniek van een aangekondigde crisis publiceerden, wisten we dat er zich nog financiële instellingen in de gevarenzone bevonden. Maar dat amper een halve week later het aantal benamen in onze tabel bijna zou verdubbelen, dat hadden we niet vermoed.
Van de redding van Fortis op maandag 29 september 2008 dankzij een kapitaalsinjectie door de Belgische, Luxemburgse en Nederlandse overheden hebben de media de afgelopen dagen bol gestaan. De overnamespeculaties waren van de baan, ministers en inderhaast opgetrommelde experts haastten zich om Jan‑, Piet- of Kees-met-de-pet ervan te overtuigen dat de spaarcenten safe zijn. Fortis-topman Herman Verwilst nam ontslag, naar eiegn zeggen niet omdat hem enige schuld trof, maar wegens zijn voorbeeldfunctie. Als troost krijgt hij een oprotpremie van ca 5 miljoen euro. De Belgische premier Yves Leterme contesteert wel dit exuberante bedrag, maar naar onze mening is daar niet veel aan te doen. Je moet het toch maar gedaan krijgen, een fortuin ontvangen na bewezen onbekwaamheid. De opvolger van Verwilst heet Filip Dierckx en over de clausule over de oprotpremie in zijn contract weten we niets. Dit terzijde. Fortis bestaat nu onder overheidscontrole en laten we het beste hopen voor de klanten, de werknemers en de beleggers.
In de schaduw van de evenementen rond Fortis op maandag 29 september 2008 was er ook nog nieuws over drie andere instellingen, nl. Roskilde Bank, Hypo Real Estate en Wachovia.
De Deense Roskilde Bank kwam onlangs in onomkeerbare financiële problemen en een faillissement was niet te vermijden. Het bedrijf werd in drie delen gesplitst, die overgenomen werden door twee Noorse en een Deense bank. Een maande geleden was er een reddingsplan van de Deense overheid, die tevergeefs 600 miljoen euro in de onderneming pompte.
Hypo Real Estate (HRE) is zowat de Duitse Freddie Mac, m.a.w. de tweede grootste kredietverstrekker, na Commerzbank. HRE bleek heel gevoelig te zijn aan de ineenstoreting van de Amerikaanse vastgoedmarkt en kon niet reageren wegens onvoldoende deposito’s. Bij HRE werken (nog) 2.000 mensen. De beurskapitalisatie was tot voor heel kort 10 miljard euro. Toen HRE aan de rand van de afgrond stond, snelde een bankenconsortium met goedkeuring van de overheid te hulp.
Afgelopen maandag 29 september 2008 kwam er een einde aan de lijdensweg van Wachovia, dat toen zijn aandeel met meer dan 80% zag kelderen. De dagen ervoor bleek dat Wachovia op zoek was naar een overnemer en uiteindelijk was het Citigroup, de grootste bank van de VS, die de buit in de wacht sleepte.
Gisteren dinsdag 30 september 2008 was er nieuws over alweer een Belgische onderneming en ook over Ierse banken.
Opeens bleek Dexia Bank diep in de problemen te zitten, zo diep dat er een reddingsoperatie vanwege de overheid aan te pas moest komen. Eigenlijk slaakte Dexia haar noodkreet al de dag ervoor, maar toen overstemde Fortis zowat alles. De Vlaamse regering gaf haar steun aan een financiële injectie van ca 7 miljard euro, afkomstig van de Belgische regering, de drie Belgische gewesten en de aandeelhouders. Tussen haakjes: hiermee wordt de relativiteit weer eens aangetoond van hetgeen rating firma’s menen te weten. We verwijzen hiermee naar ons artikel Zijn er nog veilige banken? waarin Dexia volgens een studie naar voren komt als de 8ste veiligste bank ter wereld.
Niet minder dan 6 Ierse banken werden in één klap gered door een opmerkelijk overheidsinitiatief. Want ook in Ierland heeft de instorting van de huizenmarkt diepe wonden geslagen en zelfs geleid tot recessie. Om de financiële stabiliteit te vrijwaren stelt de Ierse regering zich garant tot een bedrag van 400 miljard euro, dat is meer dan het dubbel van het bnp, en dit tot september 2010.
En vandaag 1 oktober 2008 is het alweer raak. Niet minder dan 5 banken krijgen hun plaats in onze trieste tabel.
Er duikt nu een Italiaanse bank op, Unicredit uit Milaan. Vandaag woensdag 1 oktober 2008 werd het aandeel geschorst en blijkt de bank niet meer solvabel te zijn. Er is sprake van het verkopen van bepaalde activa, maar daarover is verder niets gekend.
De Britse spaar- en hypotheekbank Bradford en Bingley beschikte minder dan een jaar geleden over een vermogen van meer dan 65 miljard euro, maar nu is ze moeten gered worden door een nationalisatie, gevolgd door de verkoop van een deel van de activa door de Britse overheid.
In de nasleep van de problemen rond het Belgische Dexia deelde ook verzekeraar Ethias in de klappen. Zo erg zelfs, dat ook hier de overheid moest ingrijpen. Immers, met een participatie van 6,4% is Ethias gevoelig voor het wel en vooral het wee van Dexia. Tot op heden weten we weinig of niets over welke maatregelen genomen zijn in dit verband.
Eén van de voorwaarden bij de ‘redding’ van Fortis was, dat de recent verworven groep ABN Amro weer van de hand moet worden gedaan. Dit kan verlopen volgens verschillende scenario’s, zoals een vanuit politieke hoek gesuggereerde tijdelijke participatie van de Nederlandse staat, die op die manier de overname kan controleren. Aanvankelijk leek ING geïnteresseerd, maar dat is nu niet meer het geval. Er circuleren momenteel drie namen van morgelijke overnemers: Deutsche Bank, de Britse HSBC en de Franse BNP Paribas.
En tenslotte is er nog de Zwitserse bank UBS, waarover we het in april 2008 nog hadden toen bleek dat er zo maar eventjes 7,6 miljard euro weg was. Toen maakte UBS bekend, haar structuur grondig te zullen hervormen om dergelijke debacles te voorkomen. Helaas, dus. Omdat deze zakenbank gelden uit haar afdeling Vermogensbeheer pompte in haar afdeling Investeringen was ze zeer gevoelig aan de gebeurtenissen op de Amerikaanse hypotheekmarkt, want het was in deze sector dazt de bank vooral actief was. Het gaat al een tijd niet goed met UBS: eind 2007 ontsloeg de bank bijna 2% van haar personeel (van 83.000 naar 81.500), in mei 2008 verdwenen 6,75% jobs (van 81.500 naar 76.000) en nu zouden er weer 1.900 banen op de tocht staan, ofwel 2,5% van de overgebleven 76.000.
Tot daar onze update. En we zijn er zo goed als zeker van, dat over enkele dagen onze tabel nog moet ‘verrijkt’ worden met weer nieuwe namen. Een vrijblijvende preview? Over Barclays (GB), Deutsche Bank (DE) en UBS (CH) ciruleren ongunstige berichten. En de stilte rond Franse banken doet weinig goeds vermoeden. En uit Scandinavië blijft het nieuws beperkt tot de teloorgang van de Roskilde Bank zoals hoger aangehaald. En in Italië staat blijkbaar de bank Intesa Sanpaolo ook onder financiële druk.
Laten we ook een analist van JP Morgan Chase citeren, die meent te weten dat nog voor Nieuwjaar verschillende Europese banken in totaal meer dan 28 miljard euro moeten afschrijven voor belastingen als rechtstreeks gevolg van de krediet- en hypotheekcrisis. Belangrijkste namen zijn in dit verband: Lloyds TSB en Barclays (GB), Deutsche Bank, Société Générale (FR) en last but not least de hierboven aangehaalde Zwitserse bank UBS.
Vandaag woensdag 1 oktober 2008 moet de Amerikaanse Senaat stemmen over het Bush-Bernanke-Paulson plan van de injectie van 700 miljard dollar. Van de uitslag van deze stemming hangt enorm veel af, dat kan niet genoeg onderstreept worden.
Wait and see, zeker?
Jan Van Besauw
Publicist voor US Markets
Ondergetekende is een gepensioneerde marketing manager. Hij schrijft voor US Markets o.m. columns, nieuwsberichten en artikelen over diverse onderwerpen. Hij heeft op het moment van schrijven geen materieel belang of bezit in de besproken bedrijven of beleggingsinstrumenten.