BAISSE- OF HAUSSERALLY?

WAT MAAKT HET UIT? … Onder mark­tvol­gers woedt een dis­cussie of de sti­jging op de beurzen die sinds twee maan­den gaande is nu een korte oplev­ing is in een bais­se­markt of juist de aanzet vormt tot een nieuwe hausse­markt. Het is de vraag of dat wat uit­maakt.

BAISSE- OF HAUSSER­AL­LY, WAT MAAKT HET UIT?

Onder mark­tvol­gers woedt een dis­cussie of de sti­jging op de beurzen die sinds twee maan­den gaande is nu een korte oplev­ing is in een bais­se­markt of juist de aanzet vormt tot een nieuwe hausse­markt. Het is de vraag of dat wat uit­maakt. Wan­neer we enige afs­tand nemen van de waan van de dag en de huidi­ge ontwik­kelin­gen in een lan­gere ter­mi­jn per­spec­tief plaat­sen con­stateren we dat de AEX-index reeds in het jaar 2000 zijn top heeft neergezet. Feit­elijk begon negen jaar gele­den de huidi­ge bais­se­markt De enorme koerssti­jging tussen 2003 en 2007 van meer dan 150 % was achter­af gezien niet meer dan een ste­vige bais­ser­al­ly. Nog ver voor­dat de oude top weer werd benaderd zetten de beurzen weer aan voor een nieuwe vri­je val. En uitein­delijk werd er ook een nieuwe – lagere – bodem gezet. 

En dat ter­wi­jl velen – niet geheel ten onrechte — dacht­en dat deze ral­ly juist het begin was van een nieuwe jaren­lange hausse­markt. Diverse indices – zoals bijvoor­beeld de Dow Jones-index – realiseer­den in tegen­stelling tot de AEX wel nieuwe top­pen, hoger dan die van 2000. En wan­neer een ral­ly maar lief­st vier jaar aan­houdt en het belegd ver­mo­gen ruim­schoots in waarde is geste­gen lijkt de term bais­se­markt wellicht niet direct voor de hand liggend. Met de ken­nis achter­af kun­nen we nu echter stellen dat deze sti­jging werd veroorza­akt door­dat geld lang­durig en onnatu­urlijk goed­koop werd gehouden door de mon­e­taire autoriteit­en. De mark­ten wer­den opges­tuwd teneinde de desas­treuze gevol­gen van de beruchte inter­net­crash uit 2000 – 2003 te bestri­j­den. Nu als nu was men toen in de finan­ciële wereld bevan­gen door de deflatiekoorts met Japan als afschrik­wekkend voor­beeld hoe het niet moest. De deflatievrees en de gevrees­de recessie bleken echter van zeer korte duur. Een ral­ly vol­gde en zou maar lief­st vier jaar aanhouden.

Ook de afgelopen maan­den woed­de de deflatievrees over de finan­ciële mark­ten. En wederom blijkt deze vrees onge­grond. TIPS – voor inflatie gecor­rigeerde oblig­aties – pri­jzen voor de komende 10 jaar een inflatie van 1,5 % in. Geen deflatie dus maar een gematigde inflatie. Onder­tussen zijn de pri­jzen van grond­stof­fen sinds decem­ber weer flink geste­gen. De pri­js van een vat olie liep sinds­di­en bijvoor­beeld met 80 % op. Eve­nals 6 jaar gele­den over­spoe­len de autoriteit­en de mark­ten met liq­uiditeit­en om de mark­ten te stut­ten met als resul­taat een wegebbende deflatievrees. Dat de beurzen de afgelopen maan­den behoor­lijk zijn opgelopen mag dan ook geen won­der het­en. En de angst voor een wereld­wi­jde Grote Depressie heeft inmid­dels plaats­ge­maakt voor het besef dat de werelde­conomie zich waarschi­jn­lijk in een ste­vige recessie bevindt. 

Ondanks deze oplucht­ing is het echter nog veel te vroeg om van een her­s­tel van de werelde­conomie te spreken. Wel is de angst voor een totale ineen­stort­ing van de economie en het finan­ciële sys­teem geweken. Zo wijzen steeds meer indi­ca­toren op een afzwakking van de dal­ing en enige sta­bil­isatie. Er komen per maand min­der werk­lozen bij, het con­sumenten­vertrouwen neemt weer toe en de huizen­markt ver­toont weer enige licht­pun­t­jes. Zwaar pes­simisme heeft plaats­ge­maakt voor real­isme. Er zijn nog steeds vol­doende argu­menten om aan te toen dat deze bais­se­markt sinds 2000 nog niet over is. Dat hoeft een voort­gang van de huidi­ge oplev­ing op de beurzen echter niet in de weg te staan. Voor de val van Lehman Broth­ers en alle daarop vol­gende bankel­lende stond de AEX reeds op een recessieniveau van rond de 400 pun­ten. Wat daar­na vol­gde was angst en waanzin. Een hernieuwde sti­jging in de richt­ing van dit oude recessieniveau is gezien de enorme hoeveel­heid aan liq­uiditeit­en waar­door de mark­ten nu over­spoeld wor­den zek­er niet uit te sluiten. 

Het gevaar bestaat echter dat deze oplev­ing uitein­delijk weer strandt op hogere grond­stof­pri­jzen en rente­per­cent­ages. De afgelopen peri­ode wer­den sti­j­gende oliepri­jzen namelijk – terecht – nog gezien als een teken van een weer aantrekkende economie. Maar als deze pri­jssti­jging zich doorzet gaat de hogere oliepri­js weer werken als een rem op de groei. En sti­j­gende oliepri­jzen – en in het kiel­zog de andere grond­stof­fen – lei­den uitein­delijk weer tot de alom gevrees­de inflatie. Boven­di­en zal een aantrekkende economie ook weer een hogere rente tot gevolg hebben. Inmid­dels is de rente op 10-jaars staat­slenin­gen in de VS al weer geste­gen van 2 % naar 3,20 %. De daarop gebaseerde hypotheekrente zal meev­eren en afrem­mend gaan werken op de economis­che groei. Dit moment kan overi­gens lang uit­gesteld wor­den daar de cen­trale bank van de VS – en ook andere cen­trale banken – hebben aangegeven bereid te zijn desnoods staat­soblig­aties te gaan opkopen om op die manier de rente laag te houden. De verd­we­nen angst voor een ramp­sce­nario en de door de autoriteit­en veroorza­ak­te geld­stroom zullen deze ral­ly nog wel enige tijd op gang houden. Wellicht veel langer dan menigeen denkt. Vol­doende lang om er als beleg­ger van te kun­nen prof­iteren. Maar beleg­gers dienen ook andere rand­voor­waar­den – de rente, de grond­stof­pri­jzen — ter­dege in de gat­en te bli­jven houden. 

Jan-willem Nijkamp
voor US Markets