AAP KLIMT UIT DE MOUW

Het kon haast niet lang meer uit­bli­jven maar nu is het dan toch zover. Voor het eerst in ruim 40 jaar werd opeens ​“de gouden stan­daard” weer van stal gehaald.

De com­missie die de Repub­likeinse Nationale Con­ven­tie in Tam­pa voor­berei­dt, meldde dat een voors­tel tot terug­keer naar de gouden stan­daard ter tafel zal komen (de hand van reken­meester en kan­di­daat vice-pres­i­dent Paul Ryan?). Ken­nelijk begin­nen de Repub­likeinen water zien bran­den nadat nota bene toen­ma­lig Repub­likeins pres­i­dent Nixon het uit 1944 stam­mende Bret­ton Woods mod­el van tafel had gehaald. Hier­mee werd des­ti­jds de weg bereid voor een gestage gratis import w.o. olie (tot op de dag van van­daag!) en een onge­brei­delde geld­cre­atie. ​‘The dol­lar is our cur­ren­cy but your prob­lem’, zo stelde toen­ma­lig min­is­ter van Finan­ciën Conol­ly opgewekt tegen­over de bedu­us­de buiten­landse min­is­ters van Finan­ciën in die tijd. M.a.w. of ​“wij” maar de Amerikaanse teko­rten wilden spon­soren. Van­wege de heftige inflatie in de jaren ​’70 koos net benoemd Fed voorzit­ter Paul Vol­ck­er in 1980 terecht voor een sterk anti-inflatiebeleid en joeg de korte rente tot boven 22% (!) op. Kom daar nu eens om. Toen was de schuldquote veel lager en kon dat nog.

Vra­gen:
De vraag is wederom of een nieuwe gouden stan­daard qual­i­tate qua onder de huidi­ge omstandighe­den haal­baar is. Immers, machtheb­bers zouden hier­mee de vri­je hand in de kap­i­taal- en geld­mark­ten opgeven. Tevens zou het hun han­de­len sterk beperken daar de betr­e­f­fende geld­ho­eveel­heid zou wor­den gepaard aan de beschik­bare hoeveel­heid goud. Onder een gouden stan­daard kan de geld­ho­eveel­heid niet wor­den ver­g­root zon­der de hier­aan gepar­enteerde hoeveel­heid goud te ver­groten. Een tweede vraag die hieruit resul­teert is dan voor welk per­cent­age de geld­ho­eveel­heid door goud gedekt zou moeten zijn. Gegeven de volledig uit de hand gelopen gel­duit­gifte en de voor bij­na 100% gede­gradeerde koop­kracht van het fiat­geld zou je moeten denken aan 100% dekking (zie vorige col­umn ​“Goud, Het Enige Alter­natief”) .

Goud­pariteit:
Ruw geschat ligt de Amerikaanse M2 Mon­ey Sup­ply op $10 biljoen (12 nullen). Dit komt aardig overeen met de con­tante waarde van de ruim160.000 ton goud die ooit is gemi­jnd. De getax­eerde goud­voor­raad in de V.S. doet op basis van de huidi­ge goud­pri­js slechts $250 mil­jard of ca. 2,5% van wat ben­odigd zou zijn. Dus om op pariteit te komen zou de waarde van het goud met een slordi­ge 4000% moeten sti­j­gen resul­terend in een goud­pri­js van bij­na $70.000 per ounce. Bij een dekking van 50% zit je nog alti­jd op een slordi­ge $35.000 per ounce. Dat zou beteke­nen dat alle in US$ geno­teerde com­modi­ties grosso modo met dit per­cent­age zouden sti­j­gen. Een miez­erige dekking van 10% zou dan de kosten van lev­en­son­der­houd al met een fac­tor van ruim 4 doen toen­e­men. Hier­mee zou direct de pleuris uit­breken. Dus dan toch maar geen Gouden Stan­daard maar wat dan wel in plaats van papi­er?

Om bovenge­noemde reden wordt er door de ​‘bul­lion banks’ in col­lab­o­ratie met de Fed ​“met man en macht” gew­erkt om de goud­pri­js zo laag mogelijk te houden teneinde daarmee de koop­krachtver­damp­ing zo veel mogelijk uit het zicht te houden. Dat lev­ert weliswaar uit­s­tel van exe­cutie op met een almaar grotere ver­arm­ing op de koop toe.

Andere ontwik­kelin­gen:
Dins­dag j.l. kwam het Engelse clear­inghuis CHL Clear­net Group naar buiten met het bericht dat het met ingang van 28 augus­tus a.s. ​“bereid” is goud in de spec­i­fi­catie van loco Lon­don als mar­gin­dekking te accepteren tot een totaal van 40% van de over-the-counter (OTC) ver­han­delde edel­metaal­con­tracten. Dit zou dan gelden voor ​‘for­ward con­tracts’ in Lon­den zow­el als in Hong Kong. Loco Lon­den staat voor goud­staven van 400 ounces of 12,5 kg per stuk die in Lon­den liggen opge­baard.

Tevens werd daarop vri­jdag j.l. door CME Clear­ing Europe, een in Lon­den geves­tigd clear­ing huis van de CME Group (Chica­go Mer­can­tile Exchange), bek­end gemaakt eve­neens goud als mar­gin onder­pand op te nemen voor te ver­han­de­len OTC com­mod­i­ty derivat­en. Col­le­ga Inter­con­ti­nen­tal Exchange (ICE) kon toen niet achterbli­jven en kwam met het zelfde bericht naar buiten.

Voorts gaven illus­tere beleg­gers als John Paul­son, George Soros en Jacob Roth­schild te ken­nen ​“het papi­er” min of meer voor gezien te houden en grootschalig in goud te gaan maar ook han­delshuizen, banken en zelfs ​“onze” Roy­al Dutch/​Shell blijken voorne­mens hun belan­gen beter te bescher­men, zo werd met zoveel woor­den meegedeeld. Miss­chien wor­den deze par­ti­jen straks wel afgeschilderd als weg­berei­ders van de totale mon­e­taire ineen­stort­ing.

Schot voor de boeg?
Waarschi­jn­lijk waren deze opeen­vol­gende bericht­en de aanzet tot de sterk geste­gen goud­pri­js in de afgelopen week met meer dan $53 of 3,25%. Vooral de ​‘bul­lion banks’ zullen weer met samengeknepen billen hebben gezeten (‘they got caught with their pants down’), omdat ze bij een dergelijke beweg­ing hun shorts moesten afdekken het­geen extra opwaartse pri­js­druk oplev­ert. Er dient bijgevolg dan ook reken­ing te wor­den gehouden met een ver­snelling als short cov­er­ing optreedt in com­bi­natie met toen­e­mende ​‘gold hoard­ing’, ver­sneld toen­e­mende insti­tu­tionele inter­esse en spec­u­latief han­de­len.

Na een jaar stil­stand wordt er in de markt geopteerd voor een nieuwe ​‘gold rush’ temeer daar het Azi­atis­che inkoop­seizoen voor de deur staat. Vorig jaar speelde dit ook maar toen werd er na Labor Day hard inge­grepen. Mocht dat nu niet gebeuren dan geven de cen­trale banken daarmee aan hun grip op de markt te ver­liezen en dan staat voor goud en zil­ver de weg naar boven wijd open. Ook Chi­na dat met de inkoop van ruim 383 ton in het eerste half­jaar al veruit de groot­ste mark­t­par­tij is zal zek­er niet lijdza­am willen afwacht­en. Dit geldt tevens voor de rest van Azië. Meer dan in welke andere regio ziet men daar deze zware bui hangen. Om dezelfde reden heeft die regio juist baat bij een ​“gedruk­te” goud­pri­js om nog zoveel mogelijk op een redelijk inkoop­niveau bin­nen te halen voor­dat het daad­w­erke­lijk gaat rege­nen. Dit gegeven zou de goud­koorts op de COMEX mogelijk­er­wi­js vooral­snog bin­nen de perken kun­nen houden.

Heil­loos geschut­ter:
Tot dusver wis­ten Ben Bernanke en Mario Draghi de meute aan het lijn­t­je te houden door ter ​“verdedig­ing” van de munt te dreigen nieuw (QE) geschut in stelling te bren­gen. Maar wat valt er de fac­to nog te verdedi­gen? Bei­de munten zijn totaal ​“uit­ge­woond”, beleend en de fac­to fail­li­et. Alleen iedereen weet het nog niet. Ook het Europese goud met een waarde van ruim €440 mil­jard (als dat nog voorhan­den is) biedt absolu­ut te weinig hou­vast tegen de ​‘zil­lions’ aan gecreëerd europa­pi­er. In de V.S. zou Bernanke met een nieuwe QE ronde (“gele­galiseerde” koop­krachtroof) zich boven­di­en flink in de staart bijten daar zulks weer nieuwe vraag creëert met aanzet tot meer inflatie vooral gevoed door voed­sel (droogte!) en energie. Als daarmee ook de rente sti­jgt, de oblig­atie- en de vast­goed­mark­ten verder onder druk komen te staan dan is QE in wezen een gepasseerd sta­tion, afgezien van het feit dat het een schaamteloze en zin­loze optie was. Verder zou hier­mee de derivaten­markt onder nog grotere druk komen te staan.

Met nog geen 4% eigen kap­i­taal zijn de groot­ste banken ter wereld w.o. JP Mor­gan, Gold­man Sachs, Bank of Amer­i­ca en HSBC totaal geen par­tij meer voor een derivaten­markt van ruim $200 biljoen.

Keynes gezien:
De grafz­erk voor Keynes’ the­o­rie had feit­elijk al in 1971 besteld moeten wor­den, omdat je een gekun­stelde economie met even gekun­stelde groei‑, inflatie- en werk­looshei­d­sci­jfers (waarom zijn bijvoor­beeld de meest inflatiegevoelige items als voed­sel en energie er uit gehaald?) op den duur nooit in lev­en houdt. Deze the­o­rie kan bijgevolg als een ​‘idée fixe’ wor­den afgedaan.

Onze zwaar gema­nip­uleerde economie lijkt intussen ver­dacht veel op die van de voor­ma­lige Sov­jet-Unie waar ook alles ​“kun­st” was en op grond daar­van uitein­delijk met dic­tatu­ur en al ten onder is gegaan. Dan te bedenken dat de pro­duc­tiemid­de­len, vast­goed en de hulp­bron­nen al in een vroeg sta­di­um door de staat waren genaast dus de staat was nota bene puis­sant rijk. Daartegen­over zwom­men de sov­jets in bergen waarde­loos papi­er (bomen genoeg!). Dat doen wij nu ook hier.

​‘Uncle Ben’ (vol­gens Ron Paul een bedrieger en dic­ta­tor) die Keynes tot op het bot heeft bestudeerd (zegt hij) rest slechts z’n aangezicht te sluieren en zich voor te berei­den op lev­enslange boete­doen­ing voor het nages­lacht. Het ver­schon­ingsrecht dat het om een ​“exper­i­ment met een meer dan fatale afloop” ging mag hem met z’n kor­nu­iten nooit wor­den ver­gund. Met alle oprechte kri­tiek van buite­naf werd nooit niks gedaan. ​“Onze” eigen belei­ds­mak­ers dienen zich dat eve­neens zwaar aan te reke­nen.

Naar­mate de tijd voortschri­jdt zullen JP Morgan’s woor­den uit de jaren ​’30 steeds hard­er nadre­unen: ​‘gold is mon­ey, paper is an illu­sion’.

Robert Bron­cel
voor US Markets