2008: statistisch bekeken

Mijn afwezigheid bij USMar­kets heeft de beurzen geen goed gedaan. Na de top in okto­ber staan we nu sig­nif­i­cant lager. Het was de derde keer dat de beurzen in 2007 een opdon­der kre­gen. Hoewel de wereld door­draait is niets vreemd wat er nu op de beurzen gebeurt. Iedere markt kent op-en-neer­gaande beweg­in­gen en momenteel zit­ten we in zo’n neer­gaande beweg­ing. De beren komen los en voor de stieren zijn het iets min­der leuke tij­den maar na al 5 jaar hoger te zijn ges­loten mogen zij een rust­pauze nemen. Het is niet pret­tig dat er in dalin­gen waarde wordt verni­etigd maar het is een logisch onderdeel in het ver­loop van een markt. Een terug­gang (of dat nu een cor­rec­tie of recessie is) zorgt voor nieuw sti­jgingspo­ten­tieel en beperkt verder­gaande excessen. Het zijn namelijk de excessen (bubbels) die een aan­wen­tel­ing aan een grotere draai geven. De mark­ten zullen alti­jd bli­jven fluctueren, wees er maar blij mee, want het geeft op den duur mooie koopkansen.

Koop­kansen zijn er alti­jd maar gezien het sen­ti­ment der­mate ver­slech­terd is wordt het belan­grijk om de juiste tim­ing te gebruiken en niet te snel op een bodem te speculeren. Het is beter om bijvoor­beeld te wacht­en op beves­tig­ing in de grafiek, denk aan en suc­cesvol geteste ste­un, posi­tieve diver­gen­ties of een hogere bodem. Gebruik hier­bij dan een stop loss zodat als uw visie ver­keerd blijkt te zijn u uw ver­lies beperkt. Kop­ers zijn momenteel afwach­t­end en bieden nog weinig onder­s­te­un­ing aan de markt. Het is zeer ver­lei­delijk om bij iedere verdere dal­ing in te stap­pen, toch leert het verleden dat het beter is deze ver­lei­d­ing voor­lop­ig te weer­staan als de beurzen nog in een lijn naar bene­den gaan. Ter­wi­jl ik met deze col­umn bezig was is de beurs in een paar dagen alweer een flink stuk lager gekomen.

Om toch wat geld in de huidi­ge markt te stop­pen kan het ook ver­standig zijn dit opbouwend te doen met vaste bedra­gen die u peri­odiek investeert. Door­dat u indi­en koersen dalen voor het­zelfde bedrag meer stukken kunt kopen kunt u de gemid­delde aankoop­pri­js daar­door dichter­bij de dan geldende koers bren­gen. Indi­en u een eerste deel zou hebben gekocht en de koers gaat sti­j­gen is het ver­haal omge­keerd en loopt u winst mis maar bent u in ieder geval zek­er van winst. U kunt in dit geval meerdere aan­de­len in het vizier houden en in iedere peri­ode het aan­deel kiezen dat vol­gens u de groot­ste onder­waarder­ing kent. 

Omdat de markt momenteel onzek­er is over hoe het zich economisch gaat ontwikke­len ga ik in deze col­umn eens wat sta­tistiek behan­de­len. Het is niet bedoeld als han­del­sad­vies maar om eens te kijken of de sta­tistiek wat kan vertellen.

JAN­U­ARI EFFECT

Jan­u­ari is his­torisch gezien een goede voor­speller voor wat de rest van het jaar gaat doen. Ik heb naar de Dow Jones gekeken van de laat­ste 21 jaar. Vee­lal lees ik dat de eerste 5 dagen een goede voor­spelling vor­men, tot die con­clusie kon ik (in ieder geval voor de Dow) helaas niet komen. Een mooie voor­spel­lende fac­tor is de eerste han­dels­dag van het jaar al, in 15 van de 21 gevallen vol­gde de Dow Jones de trend van de eerste dag. De eerste dag was dit jaar niet best. Een red­der in nood is echter de eerste maand. Het ein­dren­de­ment van de beurs wordt in 18 van de 21 gevallen al bepaald door de eerste maand van het jaar. Dit wil overi­gens niet zeggen dat het van feb­ru­ari tot decem­ber ook daalt, het kan namelijk zo zijn dat de maand jan­u­ari een der­mate negatief effect heeft dat een sti­jging in de andere maan­den de beurs niet meer in de plus kan bren­gen. Wat we wel kun­nen con­clud­eren is dat wan­neer we een posi­tief YTD ren­de­ment hebben na zo’n jan­u­ari maand we zouden moeten over­we­gen meer op zek­er te spe­len omdat in 18 van de 21 gevallen de beurs zo’n jaar negatief af gaat sluiten. Mocht­en we deze maand met de Dow ook negatief af gaan sluiten dan is dit een behoor­lijk slecht begin van het jaar. 

RENTEV­ER­LAG­ING INGEPRIJSD

Iets wat de beurzen nog zou kun­nen red­den deze maand is een rentev­er­lag­ing, laat het niet dat deze al lang en breed is ingepri­jsd. Aan futures die op de Fed­er­al Funds Rate wor­den ver­han­deld kan afgelezen wor­den dat beleg­gers tegen het einde van deze maand de kans op meer dan 97% schat­ten dat de Fed de rente met 50 basis­pun­ten of meer gaat ver­la­gen, een ver­lag­ing van 75 basis­pun­ten wordt ook niet uitgesloten.

Hieron­der een overzicht met de huidi­ge verwachtin­gen ten opzichte van een week en een maand terug.



We kun­nen dus nog wat rentev­er­lagin­gen verwacht­en, dit in stri­jd met de oplopende inflatie.

PRES­I­DEN­TIELE CYCLUS: BULLS FOR PRESIDENT?

Het afgelopen jaar (2007) hebben we het beste jaar van de 4‑jarige pres­i­den­tiële cyclus achter de rug, namelijk het 3^e jaar ven een ter­mi­jn, ook wel pre-elec­tion year genoemd. Gemid­deld deed de S&P 500 vanaf 1948 een plus van ongeveer 18% en in een 2^e ter­mi­jn (waarin we nu met Bush verk­eren) bedroeg dit ongeveer 13%. In 2007 klonk er op het dieptepunt van de ver­schil­lende cor­rec­ties dus een flinke bodem­bel. De dol­lar doet het in een jaar vooraf­gaand aan verkiezin­gen daar­ente­gen sta­tis­tisch slecht en dat hebben we vorig jaar gemerkt. 

Dow Jones gemid­delde performance:

2008: 4^e jaar van tweede ter­mi­jn Bush

His­torisch bekeken is het 4^e jaar het op een na beste jaar in de cyclus, laat het niet dat een 2^e ter­mi­jn (nu 2^e ter­mi­jn Bush) in het verleden slechts een bene­dengemid­delde plus bracht. De dol­lar is echter bull­ish in het jaar dat er een nieuwe pres­i­dent gekozen wordt. Miss­chien dan toch maar een stel dol­lars gaan oprapen dit jaar? 

AEX vs. AMX

We zagen de afgelopen maan­den een scher­pere terug­val in de Mid­kap index in vergelijk­ing tot de AEX. Ver­halen over een aanstaande beer­markt en recessie doe­men op. Ik heb gekeken naar wat er vooraf­gaand aan de top van 2000 gebeurde. Het staat me bij dat large caps des­ti­jds beter presteer­den maar ik heb de grafieken van de AEX en AMX nog eens tegen­over elka­ar gezet.

In 1998 maak­te bei­de indices een koersval van rond de 40%. Dit was voor de AMX ook meteen de top, deze index wist in de loop naar 2000 niet meer hoger te komen. De AEX liet daar­ente­gen nog een sterke koer­swinst zien van zo’n 92%. De groot­ste bedri­jven van de Ned­er­landse markt deden het aan het einde van de cyclus dus het beste. 

In de dal­ing richt­ing de bodem van 2003 daalden bei­de indices ongeveer even hard, de AMX deed het iets beter. In de sti­jging van de laat­ste jaren blonk de AMX uit.

Mocht er een relatie tussen de AEX en AMX bestaan (AEX heeft grotere en min­der cyclis­che bedri­jven) waar­bij het achterbli­jven van de AMX duidt op zwak­te zou dit een sig­naal kun­nen vor­men dat de markt bezig is aan een aanstaande tren­dom­me­keer. Mocht­en de beurzen de komende jaren nog richt­ing een nieuwe top op weg gaan let dan dus op de klein­t­jes (AMX).

DOW JONES: JAAR EINDIGT OP

Ik heb een overzicht­je gemaakt van de ren­de­menten van jaren die eindi­gen op een bepaald cijfer, de gebruik­te data is vanaf 1900 t/​m 2007.



We zien dat er rond xxx7 tra­di­tion­eel een dip is, deze wordt soms nog door­getrokken tot xxx8. Daar­na presteren de beurzen richt­ing het einde van het decen­ni­um over het alge­meen goed. In 80% van de gevallen werd xxx8 met een plus ges­loten. Het slecht­ste jaar met een 8 op het einde had een ren­de­ment van ‑3.1%, mocht­en we nu het jaar sluiten zou dat dus al het slecht­ste jaar zijn.

CON­CLUSIE

Het wordt inter­es­sant om te zien wat de Dow Jones in jan­u­ari gaat doen, zoals ik onder­zocht heb was de kleur die in de eerste maand bek­end werd in 18 van de 21 gevallen (> 85%) ook de kleur aan het einde van het jaar. De eerste dag van het jaar begon al slecht en werd in 15 van de 21 jaren (>70%) gevol­gd. Een ral­ly tegen het einde van jan­u­ari zou dus zeer wenselijk zijn om onze sta­tistiek in het voordeel uit te lat­en pakken maar de kans dat dit gebeurt is met de dag klein­er geworden. 

Het jaar waarin pres­i­dentsverkiezin­gen plaatsvin­den is het op een na beste jaar in de 4‑jarige cyclus. Gekeken naar de eerste of tweede ter­mi­jn van een pres­i­dent zijn de ren­de­menten over de eerste ter­mi­jn echter beter en die van de tweede ter­mi­jn (waarin we nu verk­eren) bene­dengemid­deld. Hoewel de hoeveel­heid data om daar een duidelijke con­clusie bij te vor­men min­der toereik­end is. Heel posi­tief is het niet, maar ook niet negatief. De dol­lar beleeft sta­tis­tisch gezien in het jaar van de verkiezin­gen een sterk jaar. Het sen­ti­ment op de beurs heeft duidelijk een knauw gekre­gen en beleg­gers kun­nen daar­door de komende tijd de voorkeur aan meer defen­sieve beleg­gin­gen bli­jven geven en net als in 1998 en 1999 de kleinere bedri­jven links lat­en liggen. Mocht dit gebeuren als de koersen weer sti­j­gen dan is dat mogelijk een teken aan de wand. 

De sta­tistiek is niet zo negatief als de start van het jaar doet ver­moe­den. Een negatieve eerste maand duidt sterk op een slecht jaar maar de andere sta­tistiek is redelijk posi­tief, jaren met een 8 zijn over het alge­meen zeer sterk. De groot­ste dal­ing is slechts iets meer dan 3% geweest en daar staan we nu al onder. De rest van het jaar zou dus sta­tis­tisch min­der slecht moeten zijn. 

Inter­es­sante is nog dat richt­ing het einde van een decen­ni­um aan­de­len tra­di­tion­eel sterk presteren, jaren met een 7 gaven vaak aan­lei­d­ing tot een dip. Mocht straks blijken dat de markt de boel heeft over­dreven geeft dat de beleg­ger nog hoop.

Ondertek­ende is werkza­am bij Kei­js­er Cap­i­tal N.V. en schri­jft deze col­umn op per­soon­lijke titel. Dis­claimer: niet van toepassing